درمان دررفتگی لگن در بزرگسالان

دررفتگی لگن چیست؟ و به چه علتی ایجاد می شود؟

مفصل لگن مفصلی است که بین استخوان ران و استابولوم لگن قرار گرفته و وظیفه تحمل وزن قسمتی از بدن را برعهده دارد. عارضه دررفتگی لگن زمانی رخ می دهد که سر استخوان ران از محل اصلی خود در استخوان رن خارج شود.

دررفتگی لگن به دو دسته دررفتگی قدامی و خلفی مفصل لگن تقسیم می شود :

دررفتگی قدامی

در صورتی که استخوان ران رو به جلو از محفظه خود خارج شود؛ به این نوع دررفتگی قدامی لگن می گویند. در رفتگی قدامی لگن معمولا در اثر سقوط از بلندی ایجاد میشود.

دررفتگی خلفی لگن

در این نوع دررفتگی، استخوان ران از محفظه خود در جهت مخالف به بیرون رانده می شود. حدود 90درصد دررفتگی های لگن از این نوع می باشند. شایعترین علت دررفتگی خلفی یا پشتی لگن یا مفصل ران، تصادف اتومبیل است.

دررفتگی لگن با درد شدیدی همراه است که بیمار در هنگام حرکت دادن پا، دچار مشکل می کند. در صورت آسیب عصب، در ناحیه ی کف پا یا مچ پا بی حسی ایجاد می شود.

علائم دررفتگی لگن در بزرگسالی

علائم دررفتگی لگن در بزرگسالی بسته شرایط بدنی، سن بیمار و شدت دررفتگی متغییر است و به طور کلی شامل چنین علائمی می شود:

• درد شدید ران از شایع‌ترین علائم بیماری دررفتگی لگن در بزرگسالی است.
• وارد شدن فشار به عضلات و تاندون ها، از آن جا که استخوان ران جدا شده است، احتمال آسیب رسیدن به عضلات و تاندون‌ها در ناحیه‌ی آسیب دیده نیز وجود دارد. به همین جهت زانو نیز می‌تواند صدمه ببیند و دردهای در زانو نیز مشاهده شود.
• ناتوانی در حرکت دادن پا به گونه ای که بیمار قادر به حرکت دادن اندام آسیب دیده نیست.
• بی حسی و سوزن سوزن شدن به دنبال آسیب رسیدن به عصب سیاتیک یا فمورال دیده می‌شود.
• آسیب عصبی باعث صدمه زدن به عصب حرکتی و فلج شدن عضلات در پای آسیب دیده می‌شود.
• شنیدن صدای غیرطبیعی از مفصل ران. این مشکل در وضعیت در رفتگی مادرزادی مفصل ران در کودکان و به همراه خمیدگی، کشیدگی و چرخش جانبی دیده می‌شود.
• در ناحیه‌ی آسیب دیده ممکن است تورم وجود داشته باشد. پوست نواحی اطراف تورم دارد.
• کوتاه شدن پای آسیب دیده و تغییر شکل پیدا کردن مفصل ران
• مشکل عدم توانایی در راه رفتن به دلیل درد و تورم بوجود آمده در مفصل

درمان دررفتگی لگن در بزرگسالان بدون جراحی

درمان اولیه دررفتگی مفصل لگن در بزرگسالان، درمان غیرجراحی و استفاده از روش های ساده و خانگی است که این روشها بدین صورت انجام می شود:

دارو درمانی

به کمک داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی همچون ایبوپروفن، ناپروکسن می توان دردهای ناشی از دررفتگی مفصل لگن را تسکین داد. البته به کمک روش های درمانی همچون استراحت، گذاشتن یخ می توان دردهای ناشی از دررفتگی لگن را تسکین داد.

درمان دررفتگی لگن با فیزیوتراپی

فیزیوتراپ از روش های مختلفی برای کاهش درد و ورم و نیز تحریک عضلات به منظور آماده کردن فرد برای توانبخشی استفاده می کند. روش های رایج فیزیوتراپی برای درمان دررفتگی لگن در بزرگسالان شامل موارد زیر است:

• اولتراسوند
• الکتروتراپی توسط دستگاه TENS
• لیزر درمانی
• شاک ویو تراپی
• کمپرس سرد و گرم
• درمان های دستی و ماساژ

فیزیوتراپ با طراحی برنامه ی ورزشی توانبخشی خاص بر اساس وضعیت فرد، از تکنیک هایی استفاده می کند تا به تدریج توانایی بیمار برای تحمل وزن خود بر روی پاها و مفصل لگن، تعادل وقدرت عضلات وی افزایش یابد.

درمان دررفتگی لگن در بزرگسالان با ورزش

از جمله بهترین ورزش ها برای درمان دررفتگی لگن عبارت‌اند از:

تمرین انقباض عضلات چهارسر ران

برای انجام این حرکت باید به پشت بخوابید و سپس حوله ای را در ناحیه زیر زانو قرار دهید. حالا به آرامی انگشت دست خود را بر روی قسمت داخلی عضله چهار سر ران بگذارید تا زمان انقباض و سفت شدن عضلات خود را احساس کنید.

فشردن عضلات نزدیک ران در حالت خوابیده

برای انجام این حرکت نیاز به یک توپ بدنسازی دارید تا آن را بین دو زانوی خود قرار دهید بدین صورت که زانوهای خود صاف نگه دارید و توپ را بین پاها بگذارید حالا عضلات ران پای خود را منقبض نماید. حالا در صورتی که به این حال قرار دارید عضلات قسمت داخلی ران را به کمک دو زانو به یکدیگر نزدیک کنید.

حرکات کششی زانو

حرکت کششی زانو به کمک خم و راست کردن زانو انجام می شود. البته باید توجه نماید در هنگام انجام چنین حرکاتی نباید احساس درد کنید و تنها کششی هایی را در ناحیه زانوی خود احساس کنید. تعداد دفعات انجام این تمرین بستگی به شرایط بدنی شما دارد شما می توانید به تدریج و تاجایی که دردی را احسای نکنید این تمرینات را افزایش دهید.

حرکت کششی مفصل لگن در حالت ایستاده

برای انجام این تمرین پشت یک صندلی و یا نیمکتی قرار بگیرید تا بدین صورت تعادل شما حفظ شود و برای انجام آن باید کمر و زانوی خود را صاف نگه دارید تا عضلات ران و باسن به حالت منقبض در بیایند سپس در همین حال که قرار دارید پای خود را به مدت چندین ثانیه به عقب ببرید و سپس به آرامی به وضعیت اولیه برگردید.

جا انداختن دررفتگی لگن

در شرایط بالینی، جااندازی بسته ی مفصل لگن تا سنین 18 ماهگی اغلب امکان پذیر است، اما پس از این سن، تعداد افرادی که نیازمند جراحی هستند، به تدریج افزایش می یابند، به طوری که پس از سن 3 سالگی، جا اندازی به روش جراحی، تقریبا همیشه به صورت معمول انجام می شود.

نحوه جا انداختن مفصل لگن

از جمله روش های مطرح به منظور جااندازی مفصل لگن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

جااندازی بسته هیپ

روش استاندارد، اعمال کشش وزنی به اندام ها در چارچوب gallow و Bryant است. طی 3 تا 4 هفته، در مدتی که کشش وزنی ادامه دارد، مفاصل هیپ به صورت تدریجی هر روز کمی بیشتر ابداکشن پیدا می کنند تا به زاویه ی ابداکشن 80 درجه برسند.

• سپس کشش ضربدری با استفاده از نوارهایی به دور قسمت فوقانی ران ها اعمال می شود. در بسیاری از موارد با این روش، جا اندازی مفصل انجام می شود.

با این حال، اگر با این روش پس از 4هفته جااندازی مفصل انجام نشد، می توان تحت بیهوشی با دستکاری ملایم، جااندازی مفصل را کامل مود. دستیابی به جااندازی کامل مفصل هیپ ضروری است تا سر استخوان ران کاملا حفره استابولوم را پر نماید.

• در صورت لزوم می توان از آرتروگرافی، CT اسکن یا MRI جهت اطمینان از کامل بودن جا اندازی مفصل و وجود بافت نرم جلوی سر استخوان ( که از جااندازی جلوگیری می نماید) استفاده کرد.
• اگر جااندازی کامل مفصل هیچ انجام شد، اندام ها معمولا در وضعیت چرخش متوسط به داخل و ابداکشن متوسط برای مدتی در گچ بی حرکت می شوند، نباید مفصل را در وضعیت ابداکشن یا چرخش به داخل شدید بی حرکت نمود.

این روش جایگزین وضعیت قورباغه (فلکشن 90 درجه و ابداکشن) شده است که سابقا به طور گسترده استفاده می شد و مشخص گردید جریان خون اپی فیز سر استخوان ران را مختل می کند و با خطر بروز تغییرات نکروزی مشابه بیماری پرتس همراه است.

 جااندازی مفصل هیپ با عمل جراحی

اگر با انجام کشش و ابداکشن با اعمال نیرو، جااندازی بسته انجام نشد و یا در آرتروگرفی مشخص گردید، بافت نرم از انجام جا اندازی بسته جلوگیری می نماید، عمل جراحی باید بدون تاخیر انجام شود.

• در زمان جراحی معمولا مشخص می گردد بافت لابروم استابولوم (لیمبوس) یا گاهی لیگامان حجیم سر استخوان ران یا یک تاندون پسوآس محکم از قرار گرفتن سر استخوان ران در حفره ی استابولوم ممانعت به عمل می آورد.
• برای آن که جااندازی سر استخوان ران به طور کامل انجام شود، باید این موارد مسدود کننده از سر راه برداشته شوند. در طی جراحی که سر استخوان ران دیده می شود، باید به زاویه تمایل گردن استخوان ران به سمت جلو (anteversion) توجه نمود.

این زاویه غالبا بیشتر از حد طبیعی (20درجه) افزایش یافته است. پس از اتمام عمل جراحی، اندام ها به وسیله گچ گیری مانند جا اندازی بسته، بی حرکت و ثابت می شوند. 

بعد از جااندازی لازم است موقعیت دررفتگی به کمک بریس یا گچ بی حرکت بماند. بی حرکت کردن مفصل موجب می شود زمان ترمیم دررفتگی را کوتاه تر می کند.