عموما برای همه ما بروز درد های مفصلی و استخوانی در افراد با سنین بالا کاملا طبیعی به نظر می رسد به همین جهت بسیاری از افراد گمان می کنند بیماری آرتروز بیشتر دامن گیر افراد مسن و بالای پنجاه سال می شود و اغلب انسان ها در جوانی از ابتلا به این بیماری مصون هستند.
متاسفانه امروزه به دلیل شرایط زندگی افراد، بیماری آرتروز جوان و پیر نمی شناسد و به گونه ای می توان گفت همه ما در معرض خطر ابتلا به آرتروز زودرس خصوصا آرتروز زانو هستیم.
اگر به انواع بیماری آرتروز دقت کرده باشید این موضوع را به طور کامل درک می کنید که همیشه افزایش سن موجب بروز ساییدگی و آرتروز در مفصل نمی شود بلکه عوامل مختلفی نظیر بیماری های متابولیکی، ضربه، عفونت ها، بیماری های التهابی و ... هستند که باعث بروز آرتروز در جوانی می شوند.
آرتروز زودرس زانو بیشتر مربوط به نوع ثانویه آرتروز است و برخلاف نوع اولیه آرتروز که بیشتر به دلیل افزایش سن رخ می دهد این عارضه بیشتر به دلیل بیماری ها و صدمات وارده بر مفصل رخ می دهد و نتیجه آن ابتلای یک جوان به بیماری آرتروز زودرس زانو است.
مطئننا بروز بیماری در جوانان کمی غیرطبیعی تر و دردناکتر در مقایسه با افراد مسن است و نیاز به بررسی های متعدد دارد تا از بدتر شدن شرایط بیمار پیشگیری کرد.
علائم آرتروز زود رس در جوانان
علائم آرتروز زودرس زانو
با آنکه بیماری آرتروز زانو دارای انواع مختلفی است؛ اما به طور کلی این بیماری را به دو نوع آرتروز اولیه و آرتروز ثانویه تقسیم می کند. در نوع اولیه آرتروز هیچ گونه بیماری زمینه ای دخیل نیست و در اغلب موارد به دلیل افزایش سن و پیر شدن مفصل ها این عارضه رخ می دهد.
نوع دوم آرتروز به این دلیل به آرتروز ثانویه معروف شده که در این گروه یک عامل مستعد کننده یا بیماری در بروز ساییدگی و فرسودگی غضروف مفصل ها دخیل است. وارد شدن ضربه شدید به زانو در حین تصادفات رانندگی، بیماری های متابولیک، اختلالات مادرزادی، عفونت، بیماری التهابی از جمله مهم ترین عواملی هستند که در بروز آرتروز ثانویه یا به عبارت دیگر آرتروز زود رس زانو دخیل هستند.
علائم آرتروز زودرس زانو بسته به عواملی نظیر شدت آرتروز، علت آرتروز تا حدودی متفاوت تر از افراد مسن می باشد. البته در ابتدا ممکن این بیماری هیچ گونه نشانه ای را به همراه نداشته باشد و این علائم در جوانان زمانی ظاهر می شود که ساییدگی غضروف ها بار اضافی زیادی را بر روی مفصل زانو وارد کند. از شایع ترین علائم آرتروز در جوانی می توان به:
- درد شدید در زانو
- تداوم یافتن یا تشدید یافتن درد بعد از استراحت
- سفت شدن یا خشک شدن زانو
- قفل کردن زانو
- صدا دادن مفصل زانو در زمان خم و راست شدن یا برخاستن از زمین
- تورم یافتن یا ورم کردن زانو
- کاهش قدرت عضلانی و تحریک پذیری زانو
تاثیر اضافه وزن بر آرتروز زودرس جوانی
علت آرتروز زودرس زانو در جوانان چیست؟
همان طور که اشاره شد آرتروز زودرس زانو از نوع آرتروز ثانویه است و در نوع ثانویه بیماری آرتروز عوامل مختلفی دخیل هستند که از رایج عامل ایجادکننده آرتروز زودرس زانو می توان به ارد زیر اشاره کرد:
عفونت
این نوع آرتروز که به آرتریت عفونی معروف است زمانی رخ می دهد که یک عامل عفونی نظیر باکتری، ویروس و یا قارچ به مفصل زانو گسترش یابد. این عارضه بیشتر در کودکانی که دچار نقص ایمنی هستند رخ می دهد و باعث ابتلای کودک به آرتروز زودرس زانو می شود.
این عفونت ها عموما از دیگر قسمت های بدن آغاز شده و از طریق جریان خون خود را به بافت مفصل می رساند. بروز التهاب مهم ترین واکنش بدن در برابر این عفونت بوده و بیمار کنار زانو درد و دیگر علائم آرتروز زانو به تب و لزر نیز دچار می شود.
اضافه وزن
با اینکه بیماری آرتروز بیشتر در افراد مسن و بالای چهل سال رخ می دهد اما چاقی یکی از علت هایی است که احتمال ابتلا به این بیماری را تا چندین برابر افزایش می دهد و فرد را در معرض آرتروز زودرس زانو قرار می دهد؛ زیرا هر چقدر وزن بدن بالاتر برود زانوها باید بار و فشار بیشتری را تحمل کنند و همین عامل یعنی فشار مضاعف خطر ابتلا به آرتروز را تا چندین برابر افزایش می دهد.
ضربه شدید به زانو
به طور طبیعی در طول روز زانو در معرض انواع ضربه ها و آسیب های متداول قرار دارد. البته سیستم ایمنی بدن نیز به گونه ای است که با این ضربات مقابله می کند و به طور مداوم در حالت ترمیم آسیب های وارده شده به زانو است. اما فرآیند ترمیم همیشگی نیست و از آنجایی که غضروف ها نقش محافظت کننده از مفصل زانو را بر عهده دارند؛ این ضربات در آینده ممکن است به غضروف مفصلی آسیب وارد کند.
تصادف رانندگی، زمین خوردن و سقوط از ارتفاع از جمله اتفاقاتی هستند که ممکن است ضربه شدیدی را به زانو وارد کنند و یک فرد جوان را در معرض آرتروز زودرس زانو قرار دهند.
همچنین اگر شغل یک فرد به گونه ای باشد که فشار مداوم برروی مفصل ایجاد کند خطر ابتلا به آرتروز زانو را در فرد تا چندین برابر افزایش می دهد.
بی تحرکی
عدم انجام تمرینات مناسب ورزشی، نداشتن فعالیت بدنی در محیط های ادراری از جمله دلایل اصلی بروز آرتروز زودرس در جوانان است. عموما جوانان امروزی به دلیل شغل یا کاری که دارند مجبورند مدت زمان طولانی را بنشیند. نشستن طولانی فشار زیادی را به زانو و مفصل ها اطراف آن وارد می کند و همین موضوع یک شخص جوان را در معرض ابتلا به ساییدگی مفصل یا آرتروز زودرس قرار می دهد.
بیمارهای زمینه ای
بیماری رماتیسم، بیماری نرمی استخوان یا راشیتیسم، بیماری هموفیلی، آکرومگالی از جمله بیماری هایی هستند که خطر ابتلا به آرتروز زودرس را در جوانان تا چندین برابر افزایش می دهند.
راه های تشخیص آرتروز زودرس
تشخیص آرتروز زودرس زانو تنها از طریق معاینه بالینی بیمار و نتایج بدست آمده از تصاویر زانو انجام می شود. عموما اغلب پزشکان و جراحان ارتوپد با گرفتن یک شرح کامل از علائم بیمار و انجام معاینات مخصوص به این تشخیص دست می یابند.
پزشک ممکن است در حین معاینه بالینی از شما درباره سوابق پزشکی و علائمیتان سوال هایی را بکند. برای تشخیص دقیق و کمک به پزشک به طور دقیق به او بگوید که چه چیز هایی درد شما را بدتر می کند و در چه زمان هایی درد بیشتر را احساس می کند. از بازگو کردن جزئیات هیچ حراسی نداشته باشد و کوچکترین درد و نشانه خود را برای پزشک بازگو کنید زیرا پزشک با استفاده از همین جزئیات به نوع بیماری آرتروز دست می یابد.
نکته مهم دیگری که در هنگام مراجعه به پزشک حتما با او در میان بگذارید این است که اگر در خانوادتان کسی به آرتروز مبتلا است حتما پزشک را در جریان بگذارید زیرا بیماری آرتروز جزو اختلالاتی است که ژنتیک بسیار در آن تاثیرگذار است و افرادی که در خانواده خود یک شخص مبتلا به آرتروز را دارند بیش از سایرین افراد به این بیماری دچار می شوند.
همچنین ممکن است در برخی مواقع برای تشخیص آرتروز از تکنیک های تصویر برداری همچون ام آر آی، سی تی اسکن و... نیز استفاده شود. در برخی موارد در صورتی که جراح ارتوپد تشخیص دهد علت بیماری آرتروز بیماری خاصی می باشد در این صورت ممکن است از آزمایش خون یا ادرار برای تشخیص دقیق علت آرتروز استفاده نماید.
حتما بخوانید: علائم آرتروز زانو
راههای درمان آرتروز زودرس زانو
متاسفانه باید گفت بیماری آرتروز جزو اختلالاتی است که به راحتی درمان نمی شود و نیاز به پیگیری و مداومت طولانی در درمان دارد. جراح ارتوپد در ابتلا سعی می کند با روش های درمانی ساده تر و کم تهاجمی تر به مقابله با بیماری بپردازد این روش ها که به درمان های غیر جراحی معروف هستند شامل:
- دارو درمانی و استفاده از کرم های موضعی
- کمپرس آب سرد و گرم
- کم کردن وزن بدن
- استفاده از بریس یا زانوبند مخصوص
درمان آرتروز زودرس جوانی با تزریق
تزریق
تزریق ژل داخل مفصل زانو، یکی از روش های موثر در درمان آرتروز می باشد که در این روش یک ژل غلیظ حاوی اسید هیالورونیک در داخل مفصل تزریق می گردد. اسید هیالورونیک به طور طبیعی در تمامی مفصل های بدن وجود دارد. این مایع کار لغزندگی سطوح مفصل بر روی یکدیگر و کم کردن فشار بر روی غضروف مفصل را انجام می دهد.
لیزر درمانی
لیزر درمانی زانو که به عنوان یک روش کمکی برای تسکین درد ناشی از آرتروز استفاده می شود؛ به بدن کمک می کند تا آسیب های بافتی ناشی از ساییدگی و فرسوده شدن غضروف ها و مفصل ها را درمان کند.
آب درمانی
آب درمانی یا نرمش کردن در آب برای بیماران مبتلا به آرتروز زودرس زانو بسیار موثر است و تا حد زیادی باعث تسکین درد می شود.
ورزش درمانی
ورزش درمانی با تاثیری که در تقویت عضلات و مفصل زانو دارد از شدیدشدن بیماری آرتروز پیشگیری می کند.
درمان آرتروز زودرس زانو با ورزش
در صورتی که هیچ از روش های غیر جراحی تاثیری در کنترل درد و علائم بیماری نداشته باشد؛ در این صورت جراح ارتوپد از روش جراحی برای درمان آتروز استفاده می کند از جمله روش های جراحی برای درمان آرتروز زودرس شامل: