بورسیت لگن

بورسیت لگن چیست؟

شاید برخی فقط واژه بورس را در اقتصاد شنیده باشند و نداند که این نام متعلق به یک عضو بسیار مهم در مفصل ها دارد که مهم ترین وظیفه تسهیل حرکت مفصل هاست.

بورس‌های بدن کیسه‌های حاوی مایعی هستند که در اطراف برخی از مفاصل حضور دارند. مفصل شانه، لگن و زانو از جمله مفصل هایی هستند که در اطرف ماهیچه ها، تاندون ها و استخوان های مجاور آن بورس هایی قرار گرفته اند.

بورس ها یا ساده تر بگویم کیسه های حاوی مایع، بین دو تاندون یا بین یک تاندون و استخوان و یا بین پوست و استخوان قرار می‌گیرند و باعث کاهش اصطکاک و سایش آنها به روی یکدیگر می‌شوند.

بورس های مفصل لگن در بین تاندون و استخوان لگن قرار گرفته اند تا بدین وسیله تاندون ها به راحتی بتوانند به جلو و عقب حرکت کنند و مفصل نیز حرکت راحتری داشته باشد.

بیماری بورسیت لگن یا بورسیت تروکانتریک بیماری مربوط به التهاب و ورم بورس هایی است که در نزدیکی مفصل لگن قرار گرفته اند. بورسیت معمولا در اثر استفاده بیش از حد و حرکت مداوم تاندون ها ایجاد می شود. چنین حرکات هایی موجب سایش زیاد سطوح بورس بر روی هم و در نهایت التهاب بورس ها می شود.

علت بورسیت لگن چیست؟

وارد شدن ضربه به بورس ها و سایش مکرر بورس دو علت اصلی التهاب بورس هاست:

ساییده شدن بورس ها. در برخی مواقع بورس در اثر سایش بیش از حد و یا آسیب‌دیدگی ملتهب شده و منجر به ایجاد درد می‌شود. سایش بورس در زمان راه رفتن در اثر کوتاهی یا سفتی تاندون جانبی ران ایجاد  می شود. کوتاهی تاندون از دیگر عواملی است که احتمال سایش تاندون ها و در نهایت ابتلا به بورسیت لگن را افزایش می دهد.

همچنین ساییدگی بورس ها ممکن است در اثر ضعف ماهیچه سرینی و کوتاه بودن یکی از پاها یا انجام فعالیت ها و حرکات تکرار شونده ایجاد شود.

ضربه دیدن مفصل لگن. علت دیگر التهاب بورس ها، ضربه دیدن آنهاست؛ افتادن بر روی زمین به گونه ای که به مفصل لگن فشار زیادی وارد شود از دیگر عواملی است که موجب آسیب دیدن بورس ها در نهایت التهاب آنها می شود. چنین علتی علاوه بر التهاب سبب خونریزی در مفصل شده و درد و تورم شدیدی را به همراه دارد.

سایر علل ایجاد بورسیت تروکانتریک

• اعمال فشار بیش از اندازه بر مفصل لگن
• روماتیسم مفصلی ( اگر درگیر این عارضه هستید، به مقاله ی درمان روماتیسم مراجعه کنید.)
• نقرس
• شبه نقرس
• آسیب دیدن مفصل لگن
• عفونت های باکتریال ( عفونت ناشی از استافیلوکوکوس ، یا عفونت استاف )
• دیابت
• مشکلات ستون فقرات ( مانند: اسکولاریس)
• خار استخوان در مفصل لگن ( رشد توده ای روی استخوان نرمال را خار استخوان می گویند.)

عوامل خطر ساز برای ابتلا به بورسیت لگن

با اینکه همه ما در معرض ابتلا به بورسیت لگن قرار داریم و این یک بیماری شایع مربوط به مفصل لگن است اما برخی عوامل هستند که احتمال ابتلا به این عارضه را تا چندین برابر افزایش می دهند.

از جمله عوامل خطرسازی که احتمال ابتلا به بورسیت را تا چندین برابر افزایش می دهد عبارت‌اند از:

بالا رفتن سن

با بالا رفتن سن، بورس ها نیز همچون دیگر اجزای بدن دچار پیری می شوند و دیگر آن انعطاف و کارکرد دوران جوانی را ندارد از این رو امکان ابتلا به بورسیت در پیری بسیار بیشتر از جوانی است.

مشاغل سنگین و فعالیت های ورزشی سخت

برخی شغل ها و فعالیت های ورزشی هستند که مستلزم انجام یکسری حرکات تکرار شونده هستند و همین عامل موجب می شود فشار زیادی به بورس ها وارد شود و خطر بروز بورسیت را افزایش دهد.

بیماری های زمینه ای و خاص

برخی بیماری های زمینه ای همچون روماتیسم مفصلی، نقرس، دیابت از جمله بیماری هایی هستند که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند. همچنین افرادی که به چاقی و اضافه وزن مبتلا هستند بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به بورسیت قرار دارند.

علائم و نشانه های بورسیت لگن

علائم و نشانه های بیماری بورسیت لگن بسیار متفاوت است و بسته به اینکه کدام بورس آسیب دیده و شدت التهاب آن با علائم متفاوتی ظاهر می شود. اما در بیشتر مواقع این بیماری با چنین نشانه هایی همراه است:

1. مهم ترین و شایع ترین علامت اصلی بیماری بورسیت لگن، درد در ناحیه نوک استخوان ران است که این درد معمولا به خارج از منطقه ران کشیده می شود.
2.  شدید و بدترشدن درد در هنگام به حرکت در آمدن مفصل
3.  گرم و متورم شدن مفصل لگن

بیماران باید توجه داشته باشند در صورت مشاهده چنین علائمی حتما به یک پزشک و متخصص ارتوپد مراجعه نمایند تا علت درد خود را جویا شوند:

• درد شدید در مفصل که شما را در انجام کارهای روزمره ناتوان می کند.
• عدم توانایی در به حرکت در آوردن مفصل لگن
• تب به همراه تورم و قرمزی در اطراف مفصل لگن

تشخیص بورسیت لگن

متخصص ارتوپد با بررسی سوابق پزشکی بیمار و انجام معاینات بالینی مفصل لگن ، مناطق مستعد بورسیت را تشخیص می دهد. بعد از تشخیص عارضه ی موجود ، احتمال دارد تا متخصص ارتوپد از تزریق بی حسی موضعی در محل آسیب دیده به منظور کاهش دادن درد ، استفاده کند.

بیماران درگیر بورسیت تروکانتریک لگن ، معمولا در بالا و پایین رفتن از پله ها و هنگام خوابیدن به پهلو ، احساس درد دارند.

گاها عکس های تهیه شده بوسیله ی اشعه ایکس از ناحیه ی لگن ، در تشخیص بیماری های استخوانی و مفصلی دیگر مانند آرتروز مفصل لگن ، مفید است. همچنین از این طریق ،می توان محلی از بورس را که انباشتگی کلسیم در آن رخ داده است، مشخص کرد. تجمع کلسیم در بورس نشان دهنده ی ، سابقه ی التهاب بورس می باشد.

راه های درمان بیماری بورسیت لگن

از آنجایی که بورسیت لگن موجب سفت شدن و محدودیت شدید در حرکت مفصل می شود؛ از این رو هر چه سریعتر باید فکری به حال درمان آن کرد. از جمله روش های درمان بورسیت لگن می‌توان به موارد زیر شاره کرد.

استراحت کردن و دوری از فعالیت هایی سنگین

تحرک مفصل لگن را تا حد ممکن کاهش دهید تا درد و تورم شما نیز کاهش یابد. و در صورتی که مجبور به کار کردن هستید به آرامی کار را شروع کنید و حتما با نظارت پزشک به فعالیت‌های روزمره خود بازگردید.

یخ درمانی

یخ را به مدت 15 تا 20 دقیقه به طور مستقیم روی مفصل لگن و ران خود قرار دهید. از یک بسته یخ استفاده کنید یا یخ خرد شده را در کیسه پلاستیکی بریزید. قبل از قرار دادن آن روی مفصل آن را با حوله بپوشانید. یخ به جلوگیری از آسیب بافتی و کاهش تورم کمک می‌کند.

گرما درمانی

برای مدتی، هر دو ساعت یکبار به مدت 20 تا 30 دقیقه، کمپرس آب گرم را روی شانه‌های خود قرار دهید. در این باره طبق دستور پزشک عمل کنید. گرما به کاهش درد و اسپاسم عضلانی کمک می‌کند.

داروها

داروهای ضدالتهاب همچون ایبوپروفن، به کاهش تورم، درد و تب کمک می‌کنند. این دارو را می‌توان با نسخه پزشک یا بدون آن تهیه کرد. سایر داروهایی که توسط پزشک توصیه می‌شوند عبارتند از:

آنتی بیوتیک‌ها که به درمان یا جلوگیری از عفونت باکتریایی کمک می‎کنند

تزریق مستقیم استروئید به مفصل که به کاهش درد و تورم کمک خواهد کرد.

تخلیه مایع از داخل بورس لگن

تخلیه مایع ناشی از بورسیت لگن به ندرت انجام می شود؛ اما در برخی بیماران که مقدار قابل توجهی از مایع در محل بورس لگن آنها جمع شده است، می توان با استفاده از یک سوزن به تخیله‌ی مایع بورس لگن اقدام کرد.

فیزیوتراپی

توانبخشی و فیزیوتراپی را می توان به عنوان یک روش درمانی کاملا مفید و موثر برای درمان بورسیت لگن در نظر گرفت. متخصص فیزیوتراپ نه تنها می تواند یک برنامه ورزشی و کششی مفید مختص بیماران مبتلا به بورسیت لگن تجویز کند بلکه می تواند روش های سومندی همچون موارد زیر را نیز برای درمان بورسیت لگن تجویز نماید. این روش ها عبارت اند از:

• اوزون درمانی. اوزون درمانی مواد طبیعی را به بافت‎های آسیب دیده و ملتهب شده بورس ها می‌رساند تا بدون جراحی، بورس ها ترمیم شوند. اینکار عمدتاً از طریق تحریک عوامل رشدی است که روند بهبود را به عهده دارند؛ انجام می شوند.
• درمان با لیزر سطح پائین. لیزر درمانی (LILT) می‌تواند به طور موثری بورسیت را درمان کند. انرژی نوری در درون مفصل حرکت می‌کند و توسط سلول‌های بورس و بافت‌های اطراف آن جذب می‎شود. در نتیجه باعث کاهش التهاب و درد این ناحیه می‌شود.

پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)

 درمان با پلاسمای غنی از پلاکت یک رویکرد جدید و مهیج در درمان بورسیت لگن است که تاثیرات بسیار خوبی در درمان بیماری دارند. پلاسمای غنی از پلاکت یا PRP یک روش درمان فردی است که در آن از خون خود بیمار به عنوان منبع تزریق استفاده می‎شود.

جراحی

عمل جراحی برای درمان بورسیت لگن به ندرت لازم می شود و اغلب بیمارانی که درمان خود را به طور منظم و مرتب پیگیری می کنند، پس از گذشت شش هفته بهبود می یابند. اما در برخی مواقع ممکن است بیمار به کمک روش هایی که به آن اشاره شد بهبود نیابد در این صورت انجام عمل جراحی ضرورت می یابد.

جراحی با روش آرتروسکوپی انجام می شود که بوسیله این جراحی بروس ها به سادگی برداشته می شود. به این عمل جراحی، بورسکتومی گفته می شود و بیمار نیز می تواند فعالیت های خود را پس از عمل جراحی از سر بگیرد.

ورزش برای درمان بورسیت لگن

در برخی مواقع ممکن است برای درمان بورسیت لگن، پزشک به شما پیشنهاد دهد که برای افزایش دامنه حرکتی و کاهش التهاب بورس ها، ورزش ها و تمرینات مخصوص این بیماری را انجام دهید. حرکات ورزشی یکی از موثرترین روش هایی است که تاثیر بسیار خوبی در درمان بورسیت لگن دارد.

از جمله حرکات ورزشی که برای درمان بورسیت لگن پیشنهاد می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:

حرکت پل

حرکت پل یا بریچ یکی از موثرترین حرکاتی که برا تقویت عضلات لگن و کاهش دردهای ناشی از بورسیت لگن یا تروکانتر تجویز می شود. 

برای انجام این حرکت باید به پشت بر روی یک سطح صاف دراز بکشید به گونه ای که زانوها خمیده باشد و کف پاها بر روی زمین قرار گرفته شود. حالا در حالی که عضلات شکم و باسن را منقبض کرده و پایین‌تنه خود را از زمین بلند کنید. این وضعیت را برای مدت 10 تا 30 ثانیه حفظ کنید و سپس بدن خون را بر روی زمین قرار دهید. این حرکت را پنج تا ده بار تکرار کنید.

حرکت پرس لگن

برای انجام این حرکت به پشت بر روی زمین دراز کشیده و زانوهای خود را خم کنید. کف پاهای خود را بر روی زمین قرار دهید.

حالا یک کش ورزشی دور ران‌های خود قرار دهیدو در جهت خلاف نیروی کش ورزشی، فشار وارد کرده و برای مدت 30 ثانیه در همین وضعیت بمانید. این حرکت را 5 تا 10 بار تکرار کنید. با افزایش قدرت می‌توانید شدت انجام حرکت را نیز افزایش دهید.

حرکت حلزون

انجام این نوع حرکت در کاهش درد شما بسیار موثر است. به پهلو بر روی زمین دراز بکشید. زانوها بایستی کمی خم شوند. یک بالش یا حوله بین زانوهای خود قرار دهید.

حالا به آرامی پای بالایی را بلند کنید این وضعیت را برای مدت 10 تا 30 ثانیه حفظ کرده و سپس به حالت اولیه بازگردید. این حرکت را 5 تا 10 بار تکرار کنید و برای طرف دیگر بدن نیز انجام دهید.

انقباض عضلات ران و باسن

برای انجام این تمرین به حالت ایستاده قرار بگیرید و پاها را به اندازه عرض شانه از هم فاصله دهید. حالا بدون اینکه پاها را حرکت دهید از ناحیه کمر خم شوید و عضلات باسن را به مدت 10تا 30ثانیه در حالت انقباض قرار دهید. پس از گذشت 30ثانیه به حالت اولیه بازگردید. شما می توانید روزانه این حرکت را بین 5تا 10بار انجام دهید.

راه های پیشگیری از ابتلا به بورسیت لگن

با اینکه پیشگیری از ابتلا به بورسیت آن هم برای افرادی که به کارهای سخت و ورزش های سنگین مشغولند کاری سخت و مشکل است؛ اما با انجام یکسری تغییرات در نحوه انجام یک از کارها شما می‌تواند خطر و شدت تکرار دوباره‌ی بیماری را کاهش داد.

از جمله کارهایی که شما می توانید برای پیشگیری از ابتلا به بورسیت لگن انجام دهید، می‌توان به این موارد اشاره کرد:

استراحت کردن

اگر به کار سخت و طاقت فرسایی مشغولید و دائما مجبورید یک سری حرکات تکرار شونده انجام دهید؛ پیشنهاد می کنم در فواصل زمانی کوتاه چندین بار دست از کار کشیده و استراحت کنید انجام چنین کاری احتمال ابتلا به بورسیت زانو را نیز در شما کاهش می دهد.

ورزش کردن

ورزش کردن منظم و مدام یکی از موثرترین کارهایی که تاثیر مستقیمی در تقویت عضلات دارد و تقویت عضلات نیز از آسیب‌های احتمالی مفصلی از جمله بورسیت جلوگیری می کند.

گرم کردن و انجام حرکات کششی

ورزشکاران باید توجه داشته باشند قبل از انجام فعالیت‌های شدید با انجام چند حرکت کششی ساده مفاصل خود را از آسیب دور کنید.

فرقی نمی کنید شما یک ورزشکار حرفه ای هستید و یا یک فرد معمولی که ورزش می کند به هر حال برای اینکه در آینده متحمل درد ها و بیماری های مفصلی نشوید پیشنهاد می کنم حتما قبل از شروع به ورزش بدن خود را گرم کنید.

بلند کردن اشیا به روش درست

زمانی که می‌خواهید چیزی را از روی زمین بلند کنید، حتماً زانوها را خم کنید. اگر این کار را انجام ندهید، در هنگام بلند کردن اجسام سنگین فشار زیادی به بورس‌های مفصل ران وارد می‌شود.