حدود 10 میلیون نفر در ایالات متحده به پوکی استخوان، اختلالی که به تدریج رشد استخوانهای سالم را کند میکند، مبتلا هستند. این بیماری تقریباً 20 درصد از زنان بالای 50 سال را تحت تأثیر قرار میدهد و میتواند خطر شکستگیهای ناشی از ضعف استخوان (که معمولاً ناشی از زمین خوردن هستند) را در حین یا پس از جراحی تعویض مفصل افزایش دهد.
پوکی استخوان حالتی است که به تدریج باعث ضعیف شدن استخوانها میشود. پیش از آن، استئوپنی، که به کاهش تدریجی تراکم استخوان اشاره دارد، ممکن است رخ دهد و غالباً (هرچند همیشه نه) به پوکی استخوان منجر شود. این بیماری معمولاً بر افراد مسن تأثیر میگذارد و اغلب، هرچند نه همیشه، این نسل مسنتر نیز به آرتروز دچار میشود.
در جراحی تعویض مفصل، مفصل فرسوده ران یا زانو با یک ایمپلنت فلزی که برای بدن ایمن است، جایگزین میشود. برای بیشتر بیماران، استخوانهای اطراف ایمپلنت به مرور زمان روی آن رشد میکنند یا با استفاده از یک ترکیب مانند سیمان به آن متصل میشوند. اما در افراد مبتلا به پوکی استخوان، ضعف استخوانها میتواند باعث عدم پیوند مناسب یا ضعیف شدن استخوان اطراف ایمپلنت شود. همچنین اگر استخوانها به اندازه کافی مقاوم نباشند تا در برابر برش یا دستکاری جراحی تحمل کنند، ممکن است در حین جراحی، شکستگیهای سستی رخ دهند.
اگر بیمار مبتلا به پوکی استخوان پس از جراحی تعویض مفصل زانو یا مفصل لگن- حتی سالها بعد از عمل - زمین بخورد، استخوانهای ضعیف اطراف ایمپلنت ممکن است به راحتی دچار شکستگی شوند. شکستگیهای ناشی از این وضعیت میتواند منجر به بیحرکتی، درد شدید و افزایش خطر عوارضی مانند عفونت یا حتی مرگ شوند. اکثر بیماران در چنین شرایطی به جراحی فوری تجدیدنظر نیاز دارند که بسیار پیچیده است و باید توسط متخصصان باتجربه انجام شود.
مروری بر پوکی استخوان
استخوانها توسط مواد معدنی موجود در آنها مانند کلسیم و فسفر سفت و متراکم میشوند. بدن علاوه بر تولید هورمونهایی که شامل هورمونهای رشد، استروژن، تستوسترون و غیره میشود، به تأمین منظم این مواد معدنی نیاز دارد تا تراکم استخوانی مناسب را حفظ کند. بدن همچنین برای جذب کلسیم به ویتامین دی نیاز دارد. از آنجایی که فشار زیادی بر استخوانهای افراد در طول زندگی وارد میشود، این استخوانها به طور مداوم در حال شکستن و اصلاح هستند. در طی این فرآیند، بافت استخوانی برداشته شده و با بافت استخوانی جدید جایگزین میشود. استخوان در 30 سال اول زندگی فرد سریعتر از شکسته شدن آنها تشکیل میشود، به این معنی که در این دوره قویترین استخوانها را دارید. با این حال، با بالا رفتن سن، استخوان سریعتر از زمانی که تشکیل میشود شروع به شکستن میکند و این مسئله باعث میشود تراکم استخوان کمتر شده و استخوان شکنندهتر شود که در نهایت میتواند منجر به پوکی استخوان شود.
تعدادی از عوامل باعث ایجاد پوکی استخوان میشوند، اما برخی از آنها اجتنابناپذیر هستند. سن، جنسیت، نژاد، سابقه خانوادگی و اندازه بدن همه بر خطر ابتلا به پوکی استخوان تأثیر دارند. عوامل خطر قابل کنترل عبارتاند از رژیم غذایی، مانند مصرف کلسیم یا هر گونه اختلال تغذیهای که ممکن است فرد داشته باشد، مصرف بیش از حد الکل و تنباکو و سبک زندگی بیتحرک.
استخوان طبیعی در مقابل استخوان مبتلا به پوکی استخوان
تصویری از استخوان طبیعی (سمت چپ) در مقایسه با استخوان مبتلا به پوکی استخوان نشان میدهد که چگونه استخوانها ممکن است متخلخل و شکننده شوند.
تقریباً نیمی از زنان و یک چهارم مردان در طول زندگی خود دچار شکستگیهای سست میشوند. بسیاری از این شکستگیهای مرتبط با پوکی استخوان، بهویژه پس از تعویض مفصل، قابل پیشگیری هستند. بیماران مبتلا به پوکی استخوان که قصد تعویض زانو یا لگن دارند، باید از خطرات شخصی خود آگاه باشند و پیش از جراحی برای کاهش احتمال شکستگیهای ناشی از افتادن اقدامات پیشگیرانه انجام دهند.
عوامل خطر پوکی استخوان در جراحی تعویض مفصل زانو و لگن
شکستگیهای سست پس از تعویض کامل مفصل لگن (هیپ) در مقایسه با تعویض کامل زانو کمی بیشتر است. تعویض کامل زانو (TKR) نسبت به تعویض جزئی شایعتر است.
جراحان ارتوپد معمولاً در جراحی تعویض زانو از سیمان پزشکی استفاده میکنند. ایمپلنتهای زانو حدود 1 تا 2 پوند وزن دارند و در صورتی که استخوان بیشازحد شکننده باشد، استخوان اطراف ممکن است در نگه داشتن ایمپلنت با مشکل مواجه شود، که میتواند به شل شدن ایمپلنت منجر شود. سیمان پزشکی به ایجاد پایداری کمک میکند و خطر شل شدن مفصل را کاهش میدهد.
با این حال، خطر شکستگیهای سست هرگز به صفر نمیرسد. بیماران مبتلا به پوکی استخوان پس از جراحی تعویض زانو باید با احتیاط عمل کنند، حتی اگر ایمپلنت به خوبی در جای خود ثابت شده باشد.
توانبخشی پس از جراحی زانو
تقویت مفصل زانو و لگن پس از جراحی بخش مهمی از روند بهبودی است. مفصلهای لگن بزرگتر هستند و توسط عضلات قوی تحملکننده وزن در ناحیه ران، هسته و کمر حمایت میشوند. بسیاری از جراحیهای تعویض مفصل لگن به صورت جزئی انجام میشوند، به این معنا که بخشی از مفصل سالم باقی میماند. وزن کل ایمپلنتهای تعویض مفصل لگن بین 1 تا 3 پوند است که کمی کمتر از وزن استخوان طبیعی است. بر اساس تحقیقات، بیمارانی که در سه سال قبل از تعویض کامل لگن دچار شکستگی سست شدهاند، بیشتر در معرض خطر شکستگی حین جراحی هستند.
در تعویض کامل مفصل لگن، جراحان ارتوپد کمتر از سیمان پزشکی استفاده میکنند؛ زیرا پیوند صحیح استخوان به ایمپلنت میتواند نتایج بهتری به همراه داشته باشد. استفاده از سیمان پزشکی میتواند زمان جراحی را افزایش داده و نیاز به بیهوشی طولانیتری داشته باشد، که این امر خطر عوارض جسمی یا شناختی را در بیماران مسن یا دارای مشکلات زمینهای افزایش میدهد.
اگر به پوکی استخوان مبتلا هستید، با جراح خود درباره خطرات احتمالی و نیاز به سیمانگذاری ایمپلنت صحبت کنید، چرا که این تصمیم ممکن است به کاهش خطر شکستگی در طول جراحی کمک کند.
نکاتی برای جلوگیری از زمین خوردن پس از جراحی تعویض مفصل
حیوانات خانگی در خانه میتوانند خطر زمین خوردن را افزایش دهند. همه بیماران، چه مبتلا به پوکی استخوان باشند و چه نباشند، باید برای جلوگیری از زمین خوردن پس از جراحی تعویض مفصل زانو یا لگن اقدامات احتیاطی انجام دهند. در هفتههای اول پس از جراحی، حرکت دردناک خواهد بود و مدتی طول میکشد تا تعادل و اعتماد به نفس در راه رفتن با مفصل جدید به دست آید. پوکی استخوان خطر افتادن و عواقب آن را افزایش میدهد. در حالی که افتادن ممکن است در افراد با استخوانهای قوی تنها منجر به کبودی شود، در افرادی با استخوانهای سست میتواند به شکستگیهای جدی منجر شود.
برای بیماران مبتلا به پوکی استخوان، پیشنهاد میکنیم پیش از جراحی تعویض مفصل این اقدامات احتیاطی را انجام دهید تا خطر شکستگی کاهش یابد:
- مصرف ویتامین دی و مکملهای کلسیم. ویتامین دی به بدن کمک میکند تا کلسیم و فسفر (دو ماده ضروری برای ساخت و حفظ سلامت استخوانها) را جذب کند.
- مشاوره با پزشک درباره داروهای پوکی استخوان. برخی بیماران ممکن است از داروهایی مانند ایباندرونات (Boniva) بهرهمند شوند که چرخه تجزیه و رشد استخوان را تغییر میدهند و به افزایش تراکم مواد معدنی استخوان کمک میکنند.
- تمرینات بارگذاری استخوان. انجام تمرینات تحمل وزن، با احتیاط و در حد مناسب، میتواند به تحریک سلولهای سازنده استخوان کمک کند.
- افزایش ایمنی خانه در برابر سقوط. برای کاهش خطر زمین خوردن، به ویژه در شب، تغییرات لازم را اعمال کنید. قبل از عمل جراحی، فرشهای شل را جمع کرده یا لبههای آنها را با نوار چسب ثابت کنید. چراغهایی در مسیر اتاق خواب به حمام نصب کرده و وسایلی مانند میزها و صندلیها را که در مسیر رفتوآمد شما قرار دارند، جابهجا کنید.
- برنامهریزی برای حیوانات خانگی. گربهها و سگها ممکن است زیر پای شما بیایند و باعث عدم تعادل شوند. با قرار دادن زنگ روی یقه آنها، حرکتشان را بهتر تشخیص دهید. همچنین در هفتههای اول پس از جراحی، سعی کنید حیوان خانگی خود را به پانسیون ببرید یا به یکی از دوستانتان بسپارید. برای پیادهروی سگها نیز در چند ماه اول از دیگران کمک بگیرید تا از افتادن جلوگیری شود.
- استفاده از وسایل کمکی. پزشک ممکن است برای دوران نقاهت، عصا یا واکر توصیه کند تا به شما در تحمل وزن روی مفصل جدید کمک کند. استفاده از این وسایل میتواند بهبودی ایمن و بدون خطر را فراهم کند، پس آن را جدی بگیرید.
- پوشیدن کفشهای مناسب. چه در خانه باشید و چه بیرون، پوشیدن کفشهای محکم میتواند به حفظ تعادل شما کمک کرده و از لغزش یا زمین خوردن جلوگیری کند.
- اصلاحات موقت در حمام. ایستادن، نشستن و بالا رفتن از پلهها در چند ماه اول پس از جراحی میتواند چالشبرانگیز باشد و خطر افتادن را افزایش دهد. با نصب دستگیره یا نرده در اطراف وان، دوش و توالت، استفاده ایمنتری از این امکانات داشته باشید.
با وجود اقدامات پیشگیرانه، هر ساله بیش از 300,000 فرد بالای 65 سال در ایالات متحده به دلیل شکستگی لگن بستری میشوند و تقریباً 95 درصد این آسیبها ناشی از زمین خوردن هستند.
اگر بعد از عمل دچار شکستگی شوم چه کاری باید انجام دهم؟
اگر بعد از عمل تعویض زانو یا مفصل لگن استخوانی را بشکنید، ممکن است نیاز به جراحی تجدیدنظر فوری برای جلوگیری از عوارض جدی داشته باشید.
اگر پوکی استخوان دارید و قصد انجام تعویض مفصل را دارید، با پزشک خود درباره گزینههای تقویت استحکام استخوان قبل و بعد از جراحی مشورت کنید. با برنامهریزی دقیق و مراقبتهای تخصصی، میتوانید خطر شکستگیهای جدی را کاهش داده و از آزادی حرکتی که تعویض مفصل زانو یا لگن میتواند به ارمغان بیاورد، بهرهمند شوید.
جمعبندی
پوکی استخوان، که به تدریج باعث کاهش تراکم و ضعف استخوانها میشود، میتواند تأثیرات زیادی بر سلامت استخوان به ویژه در افراد مسن داشته باشد. این وضعیت میتواند منجر به شکستگیهای آسانتر و مشکلات حرکتی شود.
در صورتی که نیاز به تعویض مفصل زانو وجود داشته باشد، پوکی استخوان میتواند چالشهایی را به همراه داشته باشد؛ زیرا کاهش تراکم استخوان ممکن است بر تثبیت ایمپلنتهای جراحی تأثیر بگذارد. با این حال، جراحان از تکنیکهای خاصی استفاده میکنند تا با این وضعیت مقابله کنند. استفاده از ایمپلنتهای بلندتر و به کارگیری سیمان پزشکی برای تثبیت ایمپلنت از جمله این روشهاست.
برای به حداقل رساندن خطرات و بهبود نتایج جراحی، برنامهریزی و مراقبتهای پیشگیرانه بسیار مهم است. این اقدامات شامل بررسی وضعیت استخوان قبل از جراحی و پیروی از توصیههای تخصصی برای بهبود استحکام استخوان قبل و بعد از عمل میشود. با توجه به این اقدامات، میتوان خطر شکستگیهای جدی را کاهش داد و از آزادی حرکتی بهتری که تعویض مفصل زانو به همراه دارد، بهرهمند شد.
منابع
مطالب مشابه
علامت اصلی نقرس زانو، درد شدید است که اغلب در طول شب شروع میشود. حملات حاد نقرس زانو ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشند. معمولاً درد در 24 ساعت اول شروع حملات، به اوج خود میرسد. حملات حاد ممکن است به طور مکرر رخ دهند یا ممکن است سالها از هم فاصله داشته باشند.
ضعف پا یا احساس درد و ناتوانی در پاها میتواند تأثیر قابلتوجهی بر کیفیت زندگی داشته باشد و فعالیتهای روزمره مانند راه رفتن، ایستادن یا انجام کارهای ساده را مختل کند. این وضعیت ممکن است ناشی از عوامل مختلفی از مشکلات عضلانی و عصبی گرفته تا کمبودهای تغذیهای باشد
پا درد میتواند فعالیتهای روزمره فرد را تحت تأثیر قرار داده و کیفیت زندگی او را کاهش دهد. درمان پا درد بستگی به علت آن دارد و شامل روشهای مختلفی از جمله استراحت، داروها، فیزیوتراپی، و در موارد شدیدتر، جراحی میباشد.
بهبودی بعد از جراحی تعویض زانو به عوامل مختلفی مانند نوع جراحی، وضعیت سلامت عمومی بیمار و رعایت دستورالعملهای پزشکی بستگی دارد. اگرچه نیاز به استراحت طولانیمدت در بستر وجود ندارد، اما پیروی از یک برنامه دقیق توانبخشی و استراحت مناسب میتواند به تسریع روند بهبودی و کاهش خطرات احتمالی کمک کند.
مدت زمان استراحت و محدودیتهای فعالیتها میتواند بسته به وضعیت جسمی هر فرد و نوع جراحی متفاوت باشد. در این دوران، توجه به دستورات پزشک، انجام تمرینات مناسب و صبر و شکیبایی برای بهبودی کامل از اهمیت زیادی برخوردار است.
درد پا یک علامت شایع با دلایل گوناگون است که ممکن است ناشی از استفاده بیشازحد، ساییدگی، آسیبهای ورزشی یا یک بیماری خاص باشد. این درد میتواند بهصورت گرفتگی عضلانی، درد شبانه، یا احساس تیر کشیدن در پای چپ یا راست ظاهر شود.
دلایل متعددی میتوانند موجب بروز درد پا در شب شوند که برخی به سبک زندگی مرتبط بوده و برخی دیگر ناشی از بیماریهای مختلف هستند. خوشبختانه، روشهای درمانی متنوعی برای کاهش این دردها وجود دارند.
در کنار مصرف دارو، رژیم غذایی متعادل میتواند واکنشهای التهابی بدن که منجر به درد میشوند را کاهش دهد. همچنین، وزن سالم حاصل از تغذیه مناسب، فشار وارده بر مفاصل را کم کرده و سلامت لگن را تقویت میکند.
اسپاسم عضلانی (که به آن گرفتگی عضلانی نیز گفته میشود) زمانی رخ میدهد که عضله شما به طور غیرارادی و اجباری به طور غیرقابل کنترلی منقبض شده و نمیتواند شل شود. اسپاسم عضلانی مشکلی کاملاً طبیعی و شایع است و میتواند بخشی یا تمام یک عضله یا چند ماهیچه را در یک گروه درگیر کند.
درد پا از زانو به پایین میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از بیماریهایی که ممکن است با درد در این ناحیه شروع شوند شامل تاندونیت، نوروپاتی دیابتی و شین اسپلینت هستند. همچنین، گرفتگی عضلانی نیز میتواند باعث ایجاد درد در پا از زانو به پایین شود.