پلاسمای غنی از پلاکت یا پی آر پی درمانی سرپایی و نوآورانه است که باعث بهبود و رشد مفاصل، رباطها، تاندونها و عضلات آسیبدیده میشود. درمان با استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت را میتوان در کمتر از دو ساعت انجام داد اما اقدامات مراقبتی و احتیاطی زیادی وجود دارند که بعد از تزریق PRP بیماران باید برای اطمینان از اثربخشی درمان در نظر داشته باشند که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم.
مراقبتهای بعد از پی آر پی زانو
ممکن است بتوانید بلافاصله پس از تزریق پیآرپی زانو از خانه خارج شوید، اما این بدان معنا نیست که میتوانید بلافاصله به فعالیتهای معمول خود بازگردید. در ادامه طرحی کلی از کارهایی میتوانید پس از درمان پلاسمای غنی از پلاکت انجام دهید آورده شده است.
مرحله اول (0-3 روز پس از تزریق)
نکاتی که باید در مرحله اول استراحت بعد از پی آر پی زانو رعایت کنید شامل موارد زیر میباشند:
- به همه بیماران توصیه میشود در روز عمل خود استراحت کامل داشته باشند. سپس استفاده محدود از ناحیه تحت درمان برای دو روز آینده توصیه میشود تا مفصل بتواند پلاکتها را به خوبی جذب کند.
- در طول این مرحله، ممکن است نیاز به پوشیدن وسایل بیحرکتی نیز داشته باشید. چکمههای پیادهروی به محافظت از مفصل آسیبدیده زانو کمک میکنند و در عین حال حرکت در ناحیه زانو را به حداقل میرسانند.
- در 72 ساعت اول پس از تزریق، یخ را روی محل تزریق قرار ندهید.
- درد خفیف تا متوسط بعد از تزریق ممکن است در ناحیه تزریقشده رخ دهد. درد قابل توجه بعد از عمل معمولاً در چند روز اول پس از عمل برطرف میشود. اگر بعد از عمل درد دارید، میتوانید طبق توصیههای پزشک، تیلنول را درصورت نیاز مصرف کنید.
- 3 تا 4 روز پس از عمل از گیاهان، مکملها یا ویتامینهای رقیقکننده خون استفاده نکنید.
- در چند روز اول بعد از عمل از حمام آب گرم یا رفتن به سونا خودداری کنید.
- تا 24 ساعت بعد از عمل از دوش گرفتن خودداری کنید.
- از سیگار کشیدن خودداری کنید. سیگار بهبودی را به تأخیر میاندازد و میتواند خطر عوارض را افزایش دهد.
- روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید تا به بهبودی شما کمک کند.
مرحله دوم (3-14 روز پس از تزریق)
نکاتی که باید در مرحله دوم رعایت کنید شامل موارد زیر میباشند:
- پس از سه روز اول و تا هفته دوم، رژیمهای تمرینی معمولاً به تمرینات اولیه محدود میشوند. ممکن است پزشک ارتوپد به شما اجازه دهد تا با انجام تمرینات سبک مانند یوگا و تمرینات تحمل وزن پیش بروید.
- یخ را میتوان به مدت 15 تا 20 دقیقه، 3 تا 4 بار در روز، درصورت نیاز روی ناحیه تزریق قرار داد.
- بااینحال، از هر گونه فعالیتی که مفصل تزریقشده را فشرده و تحت فشار قرار دهد، باید در این مدت اجتناب شود.
- اگر همچنان درد دارید، میتوانید درصورت نیاز از تیلنول استفاده کنید.
- در 7 روز اول پس از عمل از مصرف مشروبات الکلی خودداری کنید.
- از مصرف استروئیدهای سیستمیک پردنیزون، هیدروکورتیزون و غیره حداقل به مدت 2 هفته پس از عمل خودداری کنید.
- از مصرف داروهای ضدالتهابی ادویل، موترین، ایبوپروفن، آلو، ناپروکسن، ملوکسیکام، حداقل تا 2 هفته پس از عمل خودداری کنید.
مرحله سوم (14 روز تا 6-9 هفته پس از تزریق)
این دوره معمولاً زمانی است که شروع تمرینات بلند کردن، کششی، کاردیو و سایر تمرینات مشابه برای شما بیخطر است. پزشک شما همچنین ممکن است شما را ازطریق تمرینات درمانی راهنمایی کند تا به شما در دستیابی به دامنه کامل حرکت و بازیابی قدرت و تعادل کمک کند.
بااینحال، توجه به بدن و اجتناب از فعالیتهایی که باعث درد میشوند در این مرحله بسیار مهم هستند. افزایش دقیق شدت روتین تمرینی به شما کمک میکند تا عملکرد خود را دوباره به دست آورید. همچنین بهطور مداوم به پلاسما اجازه میدهید تا شگفتیهای خود را در بدن شما انجام دهد.
مرحله چهارم (تقریباً 6-8 هفته پس از تزریق)
ممکن است دو ماه پس از تزریق به شما اجازه داده شود به فعالیتهای معمول خود بازگردید. درحالیکه درد در مفصل زانو هنوز میتواند در این مدت اتفاق بیفتد، معمولاً در عرض 24 ساعت از بین میرود.
انجام ورزشها و تمرینهای منظم در این مرحله برای شما ایمنتر است، اما انجام آنها به آرامی و پرهیز از فعالیت بیشازحد همچنان ضروری است.
روشهای سرعت بخشیدن به بهبودی پس از درمان پی آر پی
پیروی از دستورالعملهای مراقبتی
پزشک شما دستورالعملهای مراقبتی خاصی برای مراقبت بعد از پیآرپی ارائه خواهد کرد. این دستورالعملها برای اطمینان از بهبودی بسیار حیاتی هستند و باید بادقت دنبال شوند. توصیههای کلیدی معمولاً شامل موارد زیر هستند:
- اجتناب از فعالیتهای شدید برای چند روز اول
- تمیز نگه داشتن محل تزریق برای جلوگیری از عفونت
- پیروی از راهبردهای تجویزشده برای مدیریت درد
- حضور در ویزیتهای بعد از عمل برای نظارت بر پیشرفت
پایبندی سختگیرانه به این دستورالعملها بهبودی را بهینه کرده و از بروز عوارض جلوگیری میکند.
استراحت کافی در روزهای اولیه
اگرچه درمان پیآرپی بهبودی را تحریک میکند، اما استراحت بلافاصله پس از عمل ضروری است. استراحت بعد از پیآرپی زانو کمک زیادی به بهبودی میکند. حداقل برای 48 ساعت از فعالیتهای پرفشار، بلند کردن اجسام سنگین و ایستادن طولانیمدت خودداری کنید. فشار بیشازحد به مفصل زانو در این مرحله میتواند روند بهبودی را مختل کرده و دوره نقاهت را طولانی کند.
بااینحال، بیحرکتی کامل توصیه نمیشود. حرکت ملایم میتواند به حفظ عملکرد مفصل و جلوگیری از سفتی کمک کند. برای یک برنامه بهبودی شخصیسازی شده بر اساس وضعیت خود، با پزشک مشورت کنید.
مدیریت طبیعی درد و تورم
کمی ناراحتی خفیف در محل تزریق طبیعی است؛ زیرا علت درد زانو بعد از پیآرپی بهخاطر تورم و کبودی زانو است. برای مدیریت مؤثر این علائم اقدامات زیر را انجام دهید:
- از کمپرس سرد در 24 تا 48 ساعت اول برای کاهش تورم استفاده کنید.
- از داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن اجتناب کنید؛ زیرا میتوانند اثرات ترمیمی پی ار پی را خنثی کنند.
- اگر تسکین درد ضروری است، استامینوفن را انتخاب کنید.
- برای به حداقل رساندن تورم و افزایش گردش خون، زانو را بالا نگه دارید.
تحرک و فیزیوتراپی بعد از پیآرپی
پس از دوره استراحت اولیه، انجام حرکات کنترلشده برای ارتقاء گردش خون و جلوگیری از سفتی ضروری است. برخی از فعالیتهای کمفشار مفید عبارتاند از:
- کشش ملایم برای حفظ انعطافپذیری
- تمرینات دامنه حرکتی برای حمایت از تحرک مفصل
- شنا یا آب درمانی
فیزیوتراپ میتواند برنامه توانبخشی شخصیسازی شدهای برای اطمینان از فرایند بهبودی ایمن و مؤثر ایجاد کند.
حفظ رژیم غذایی سالم برای حمایت از بهبودی
یکی از سؤالاتی که مطرح میشود این است که بعد از پیآرپی زانو چی بخوریم؟ تغذیه بعد از پی آر پی زانو، نقش حیاتی در توانایی بدن برای بهبودی ایفا میکند. رژیم غذایی متعادل و غنی از ویتامینها و مواد معدنی میتواند بهطور قابل توجهی ترمیم بافت را تقویت کند. بر موارد زیر تمرکز کنید:
- غذاهای غنی از پروتئین مانند گوشتهای کمچرب، ماهی، تخممرغ و حبوبات برای حمایت از بازسازی بافت
- غذاهای ضدالتهاب مانند زردچوبه، زنجبیل و توتها برای کمک به بهبودی
- آبرسانی برای اطمینان از انتقال مؤثر مواد مغذی و دفع سموم
- غذاهای تقویتکننده کلاژن مانند آب قلم و سبزیجات برگ سبز برای تقویت ترمیم مفصل
بهینهسازی خواب برای بهبودی سریعتر
خواب باکیفیت برای بدن جهت ترمیم بافتهای آسیبدیده و کاهش التهاب ضروری است. هدف خود را 7 تا 9 ساعت خواب بدون وقفه در هر شب قرار دهید. برای بهبود کیفیت خواب اقدامات زیر را انجام دهید:
- یک برنامه خواب منظم را حفظ کنید.
- از صفحات نمایشگر قبل از خواب اجتناب کنید.
- از بالشهای حمایتی برای نگه داشتن زانو در وضعیت راحت استفاده کنید.
- تکنیکهای آرامسازی مانند مدیتیشن یا تنفس عمیق را تمرین کنید.
اجتناب از فعالیتهای پرفشار در طول بهبودی اولیه
در حالی که حرکت سبک مفید است، انجام فعالیتهای شدید خیلی زود میتواند مانع بهبودی شود. از موارد زیر اجتناب کنید:
- دویدن یا آهسته دویدن
- پریدن یا حرکات ناگهانی پیچشی
- بلند کردن وزنههای سنگین که بر زانو فشار وارد میکند
- دورههای طولانی ایستادن یا راه رفتن در سطوح ناهموار
در عوض، به تدریج و تحت راهنمایی حرفهای به تمرینات کمفشار بازگردید.
استفاده از وسایل کمکی
اگر زانوی شما احساس بیثباتی میکند، استفاده از وسایل کمکی میتواند باعث کاهش فشار شود. گزینهها شامل موارد زیر هستند:
- بریس زانو برای حمایت بیشتر
- عصا یا واکر برای برداشتن فشار
- کفیهای طبی کفش برای بهبود تراز و کاهش فشار زانو
با پزشک خود در مورد اینکه آیا این وسایل برای بهبودی شما مفید هستند، مشورت کنید.
استفاده از درمانهای مکمل برای تسکین درد زانو
در برخی موارد، درمانهای مکمل باعث تقویت روند بهبودی پیآرپی میشوند. این موارد ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- شاکویو تراپی برای تحریک بهبودی
- جلسات فیزیوتراپی برای بهبود عملکرد زانو
- تزریق اسید هیالورونیک برای روانکاری بیشتر
نظارت بر پیشرفت و پیگیری با پزشک
پیگیریهای منظم با پزشک شما برای پیگیری بهبودی و رسیدگی به هرگونه نگرانی ضروری است. پزشک شما موارد زیر را ارزیابی خواهد کرد:
- سطح درد و تحرک مفصل
- کاهش التهاب
- پیشرفت کلی بهبودی
درصورت لزوم، ممکن است جلسات پیآرپی اضافی برای افزایش نتایج توصیه شود.
جمعبندی
پلاسمای غنی از پلاکت یا درمانهای پی آر پی راهی سریع و در عین حال مؤثر برای رسیدگی به مشکلات رایج ارتوپدی مانند آسیبهای حاد زانو و آرتروز است. درحالیکه میتوانید بلافاصله پس از عمل به خانه بروید، اما همچنان مهم است که در چند روز اول از فعالیتهای فیزیکی شدید اجتناب کنید. استراحت دادن به زانو باعث میشود پلاسما به درستی به بافتهای آسیبدیده بچسبد و آنها را سریعتر بازسازی کند.
مهمتر از آن، به یاد داشته باشید که روند بهبودی به زمان نیاز دارد. صبور بودن و پیروی از جدول زمانی توصیهشده برای ورزش پس از تزریق پی آر پی مطمئناً به شما کمک میکند که بیشترین بهره را از درمان ببرید. جهت مشورت با پزشک متخصص و بررسی نیاز به تزریق PRP می توانید با شماره های مطب دکتر امین جواهری تماس حاصل نمایید.
منابع
سوالات متداول
پس از تزریق، پلاکتهای غنی از پلاسما فوراً اثر نمیکنند. آنها برای بازسازی بافتهای آسیبدیده و سرعت بخشیدن به بهبودی بدن شما به زمان نیاز دارند. هرگونه ورزش بعد از تزریق پیآرپی باعث میشود پلاکتها به راحتی به بافتها بچسبند و روند بهبودی کندتر شود.
مطالب مشابه
هموفیلی میتواند باعث اختلالی مفصلی به نام آرتروپاتی هموفیلیک شود. این بیماری درنتیجه خونریزی مکرر به داخل مفاصل ایجاد میشود که ممکن است پس از آسیب یا بهصورت خود به خودی رخ دهد.
ورزش در آب باعث میشود دامنه فعالیتهای بدنیای که بر مفاصل فشاری وارد نمیکنند، افزایش یابد. شما نهتنها میتوانید با درد کمتری در آب حرکت کنید، بلکه میتوانید تناسب اندام، تعادل، انعطافپذیری و سلامت کلی خود را بهبود بخشید.
عمل کوردکامپرشن لگن، عملی جراحی است که برای درمان استئونکروز مفصل ران استفاده میشود. این روش شامل ایجاد سوراخی بزرگ، یا چندین سوراخ کوچک در استخوان مرده سر استخوان ران به منظور کاهش فشار در استخوان است. این کار امکان افزایش جریان خون را فراهم کرده و کانالهایی برای رگهای خونی جدید ایجاد میکند تا مناطق آسیبدیده مفصل ران را تغذیه کنند. این روش میتواند تخریب استخوان و مفصل ران را کُند یا متوقف کند.
پس از جراحی رباط صلیبی، تجربه مقداری درد طبیعی است. سطوح درد میتوانند بر اساس شرایط فردی متفاوت باشند، اما بهطور کلی، درد خفیف تا متوسط نشان میدهد که بدن در حال بهبودی است. اما درد شدید ، تیز یا دردی که بهجای بهبودی، بدتر شود نگرانکننده است و گاها نشانه عفونت، لختهی خون یا بهبود نامناسب است.
عفونت مفصل لگن وضعیتی جدی است که زمانی رخ میدهد که میکروارگانیسمهای مضر مانند باکتریها، ویروسها یا قارچها به لگن یا بافت استخوانی اطراف آن حمله کنند. این عفونتها میتوانند باعث درد شدید، تورم و سفتی قابل توجهی شوند و حرکت یا استفاده عادی از مفصل لگن را دشوار سازند.
عفونت زانو وضعیت پزشکی جدیای است که اغلب به درمان فوری و تهاجمی نیاز دارد. هنگامی که باکتریها باعث آلوده شدن مایع مفصلی (مایعی که مفصل زانو را روان میکند) میشوند، عفونتی به نام عفونت مفصلی اتفاق میفتد.
آرتریت زانو به التهاب و تخریب غضروف مفصل زانو اشاره دارد؛ غضروفی که وظیفه دارد بهعنوان ضربهگیر استخوانها عمل کند و خم و راست شدن نرم و روان زانو را امکانپذیر سازد.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) برای لگن، گزینه درمانی ترمیمی است که برای رفع درد و التهاب ناشی از بیماریهایی مانند آرتروز، پارگیهای لابروم، یا سایر آسیبهای بافت نرم طراحی شده است.
تاندونیت لگن، عارضهای التهابی است که تاندونهای اطراف مفصل لگن را درگیر میکند. میتواند منجر به درد، تورم و محدودیت حرکت شود و معمولاً در ورزشکاران و افرادی که حرکات تکراری ران انجام میدهند، مشاهده میشود.
آسیبهای وارده به زانوها میتوانند در اثر رگ به رگ شدن یا پارگی رباطها یا استفاده از بیشازحد از زانو اتفاق بیفتند. زانو بزرگترین مفصل در بدن انسان است. این مفصل، ساق پا را به ران متصل میکند و به شما اجازه میدهد راه بروید، بدوید، بپرید، برقصید و در سایر فعالیتهای روزانه شرکت کنید.