درمان پارگی مینیسک زانو

پارگی مینیسک زانو از شایع ترین آسیب های ورزشی است که به دنبال پیچ خوردن و چرخیدن سریع مفصل زانو رخ می دهد. یافتن راه حل مناسب برای درمان کشیدگی منیسک زانو دغدغه ی بسیاری از ورزشکاران می باشد.

در ادامه ی این مطلب به علل موثر در کشیدگی و پارگی منیسک زانو و راهکارهای موثر در درمان این عارضه می پردازیم با ما همراه باشید.

مینیسک چیست؟ و در کجا قرار دارد؟

اگر به آناتومی زانو دقت کرده باشید؛ منیسک بافتی مستحکم و ارتجاع پذیر میان دو استخوان اصلی زانو یعنی استخوان ران و ساق است که سطح زانو را پوشانده است و وظیفه آن جذب ضربه هایی می باشد که به صورت ناگهانی به زانو وارد می شوند. در هنگام دویدن هر بار که کف پا به زمین می رسد استخوان ران و ساق در محل زانو ، برخورد شدیدی با هم دارند که مینیسک از شدت این برخورد می کاهد.هر زانو شامل دو منیسک می باشد : مینیسک داخلی ( مدیال ) و مینیسک خارجی ( لترال ) که در کنار هم نقش ضربه گیر را برای زانو ایفا می کنند و باعث پایداری زانو می شوند.

منیسک داخلی بیشتردرمعرض آسیب ها و ضربه های ناگهانی قرار دارد و نسبت به مینیسک خارجی از آسیب پذیری بیشتری برخوردار است.

نقش مینیسک زانو شامل موارد زیر می باشد :

• حس عمقی مفصل زانو
• منیسک از طریق افزایش سطح تماس ران و استخوان درشت نی باعث استحکام مفصل زانو می شود.
• مینیسک نیروهای وارده به زانو را به طور مناسب پخش کرده و بدین طریق مانع اعمال فشار اضافی روی مفصل زانو می شود.
• تحمل نیروی مضاعف تحمیل شده به زانو
• منیسک باعث نرمی حرکات زانو می شود.

پارگی مینیسک زانو چگونه ایجاد می شود؟

پارگی مینیسک از عوارض شایع در میان ورزشکاران می باشد و معمولا با پیچ خوردن و خم شدن ناگهانی زانو رخ می دهد.همچنین بر اثر چمباتمه زدن های طولانی مدت و بلند کردن اجسام سنگین و اعمال فشار مستقیم روی زانو نیز احتمال پارگی یا کشیدگی مینیسک وجود دارد.

احتمال بروز این آسیب در هر سنی وجود دارد و اغلب با آسیب رباط صلیبی قدامی همراه است. در ورزش هایی مانند فوتبال یا تنیس که احتمال چرخش زانو در آنها زیاد است پارگی مینیسک بیشتر اتفاق می افتد. درافراد مسن نیز بر اثر کهولت سن، زانو دچار تغییرات بسیاری می شود که بیماری آرتروز یکی از این موارد است که منجر به کاهش استحکام مینیسک زانو شده و آسیب پذیری آن نیز بیشتر می شود.

علائم پاره شدن مینیسک

درصورتی که به علائم پارگی مینیسک زانو بی توجهی شود پس از مدت کوتاهی این علائم از بین رفته و یا کاهش می یابند. برخی علائم زیر ممکن است همچنان در بیمار باقی بمانند :

• در پارگی یا کشیده شدن مینیسک ، زانو دچار التهاب وسفتی می شود.
• تورم زانو که اصطلاحا به آن آب آوردن زانو می گویند.
• به علت درد شدید معمولا در قسمت پشت زانو بیمار نسبت به لمس حساس می شود.
• احساس درد در زانو به ویژه هنگام چرخش آن
• بیمار قادر به صاف نگه داشتن زانوی خود نمی باشد.
• قفل شدن گاه به گاه زانو وقتی که فرد قصد حرکت را دارد.
• بیمار هنگام راه رفتن احساس بی ثباتی و خالی شدن زانو را تجربه خواهد کرد.
• تضعیف و لاغر شدن عضلات چهار سرران
• بیمار هنگام خم و راست شدن صدای " تق " از زانوی خود می شنود.
• اگر کشیدگی مینیسک همراه با آسیب رباط صلیبی قدامی باشد خونریزی داخل مفصل نیز اتفاق خواهد افتاد.

تشخیص پارگی مینیسک زانو

متخصص ارتوپد جهت تشخیص پارگی مینیسک زانو معاینات لازم را روی بیمار انجام میدهد و از بیمار می خواهد زانوی خود را در جهت های مختلف حرکت دهد و همچنین با بررسی الگوی راه رفتن بیمار سعی در تشخیص پارگی و علت وقوع آن دارد.

بااستفاده از عکس برداری اشعه ایکس نمی توان پارگی را تشخیص داد و تصاویر ام آر آی اطلاعات دقیق تری از ساختار زانو در اختیار پزشک قرار می دهد.برخی مواقع نیز پزشک برای تشخیص و درمان پارگی از روش آرتروسکوپی استفاده می کند.

درمان پارگی یا کشیدگی مینیسک

روش های درمان پارگی و کشیدگی مینیسک با توجه به نوع پارگی و محل آن، شدت پارگی و وضعیت فیزیکی بیمار متفاوت می باشد و تا هنگامی که این پارگی باعث ایجاد مشکل در راه رفتن فرد نشود انجام عمل جراحی ضرورتی ندارد و در این نوع پارگی به تدریج از درد زانو نیز کاسته می شود. هر چه پارگی منیسک نزدیک به رگ های خونی باشد درمان آن ساده تر بوده و بهبودی سریع تر اتفاق می افتد. برخی از اقدامات درمانی توصیه شده توسط پزشک به شرح زیر می باشد :

• بیمار استراحت کامل داشته باشد و از انجام حرکاتی که باعث چرخش زانو می شود مانند دویدن و چرخیدن پرهیز کند.
• بیمار هنگام استراحت، پای خود را کمی بالاتر از سطح قلب قرار دهد تا ورم آن کاهش یابد.
• بیمار باید در حین راه رفتن از عصا یا واکر استفاده کند تا مانع تحمیل فشار مضاعف روی زانوی آسیب دیده شود.
• قراردادن کمپرس یخ روی زانوی آسیب دیده موجب کاهش التهاب و تورم زانو می شود. مدت استفاده از این روش به میزان آسیب دیدگی بستگی دارد.
• پزشک همچنین جهت تسکین درد داروهای ضدالتهاب و مسکن برای بیمار تجویز می کند.
• کاهش میزان فعالیت های بیمار
• اعمال نیرو روی زانوی آسیب دیده جهت بهبودی آن
• استفاده از بانداژ کشی جهت پیشگیری از تورم و التهاب بیشتر زانو مفید می باشد و مانع از دست رفتن خون بدن می شود.
• فیزیوتراپی زانو نیز از دیگر روش های درمانی موثر در تقویت عضلات و افزایش دامنه حرکتی مفاصل می باشد.

در صورتی که پارگی خفیف باشد و بیمار درد و سایر علائم را نداشته باشد پزشک با ارائه تمرینات تقویت عضلات اقدام به ترمیم منیسک می کند. این حرکات باید زیر نظر پزشک یا درمانگر انجام شود تا نسبت به صحیح بودن آن ها اطمینان حاصل شود و به بیمار آسیب مجددی وارد نشود.

تزریق اوزون

استفاده از این روش درمانی علاوه بر آسیب دیدگی منیسک برای انواع مشکلات زانو نیز مفید می باشد. تزریق اوزون موجب بهبود جریان خون در مفصل آسیب دیده می شود و در نتیجه بهبودی سریع تر اتفاق می افتد. اوزون با تزریق به بافت آسیب دیده باعث کاهش تورم آن می شود و با استفاده از رسوبات فیبری منجر به ترمیم قسمت آسیب دیده می شود.

PRP تزریق

یکی دیگر از روش های درمان آسیب دیدگی  و کشیدگی مینیسک تزریق پلاسمای غنی شده از پلاکت می باشد که با استفاده از خون بیمار، پلاکت های تغلیظ شده را می گیرند.این پلاکت ها شامل فاکتورهای رشد هستن و در روند بهبودی زانو تاثیر بسیاری دارند. از این روش برای درمان زانو دردهای ناشی از پارگی منیسک ، تاندون، رباط ،غضروف و استخوان های زانو بهره می گیرند. حتی در برخی موارد نیز از این روش برای بیماران مبتلا به آرتریت نیز استفاده می شود.

استفاده از بریس (زانوبند طبی)

بریس باعث کاهش فشار وارده بر زانو می شود و باعث می شود بیمار احساس پایداری بیشتری در زانوی خود داشته باشد.همچنین بریس با گرم نگه داشتن زانو موجب تسکین درد بیمار نیز می شود و از انجام حرکاتی که باعث تشدید درد می شوند نیز جلوگیری به عمل می آید.

انجام حرکات اصلاحی جهت ترمیم مینیسک

درمان پارگی مینیسک زانو با ورزش یکی از موثرترین روش های درمان این عارضه است که هدف این تمرینات تقویت و کشش مفصل زانو و خم کردن آن می باشد تا جایی که بیمار احساس درد نکند و راحت باشد. حرکات کششی که عضلات پا در آن ها آزاد هستند. انجام حرکاتی مانند بالا آوردن مستقیم پا به سمت عقب یا جلو و بالا آوردن انگشتان پا. اگر بیمار هنگام انجام این تمرینات احساس درد نداشته باشد حرکات بیشتر مانند اسکات یا حرکات کششی سخت تر را نیز می تواند انجام دهد. توجه داشته باشید که تمام این تمرینات باید زیر نظر پزشک یا فیزیوتراپ انجام شود تا منجر به آسیب مجدد مینیسک نشود.

جراحی پارگی مینیسک

اغلب پارگی های مینیسک همراه با آسیب رباط صلیبی قدامی اتفاق می افتد و تنها از طریق جراحی قابل بهبودی می باشد.علاوه بر آن کشیدگی های مینیسک که با روش های فوق درمان نشود نیز نیاز به جراحی دارد. همچنین قسمتی از مینیسک که قابل ترمیم نباشد جدا می شود.اما اگر بیمار جوان باشد و آسیب در ناحیه ای رخ داده باشد که جریان خون مناسب وجود داشته باشد و همچنین رباط های بیمار سالم باشند، متخصص ارتوپد می تواند منیسک را در جای اولیه خود بخیه بزند.

اما اگر بیمار مسن بوده و جریان خون آن قسمت نیز ضعیف باشد ممکن است پزشک قسمت کوچکی از منیسک را قطع کند که در این صورت احتمال بروز بیماری هایی نظیر استئوآرتریت نیز افزایش می یابد. دوره درمان پس از جراحی چندین هفته زمان می برد و اگر مینیسک برداشته شده باشد بیمار در انجام فعالیت های معمولی و شغل خود دچار کمی محدودیت می شود. 

روش جراحی کشیدگی مینیسک زانو از طریق آرتروسکوپی می باشد که این جراحی از کمترین عوارض و خطرات برخوردار است و بدون باز کردن زانو عمل صورت می گیرد که طی آن پزشک کل مینیسک یا قسمتی از آن را که آسیب دیده است بر می دارد و یا آن را ترمیم می کند. آرتروسکوپ وسیله ای لوله ای شکل مجهز به دوربین و نور می باشد که توسط  آن می توان داخل مفصل را مشاهذه کرد  و همچنین از طریق آن بیماری و صدمات وارده به مفصل را تشخیص داد و درمان کرد.

نوع دیکر جراحی که برای ترمیم و اصلاح پارگی هایی مینیسک بسیار موثر است. عمل جراحی مینیسک زانو با لیزر است که در این روش فشار وارده بر اعصاب مفصل بسیار کم بوده از این رو عوارض کمتری را برجای می گذارد.

 پس از جراحی بیمار جهت توانبخشی به فیزیوتراپی ارجاع داده می شود که مهم ترین بخش دوره درمان به حساب می آید و بهترین راهکاری است که پزشک به بیمار توصیه می کند.همچنین با انجام سایر تمرینات توانبخشی مانند قدم زدن و خم کردن زانوها که درآن عضلات پا کشیده شده و تقویت می شوند می تواند تاثیر مثبتی در بهبودی مینیسک داشته باشد.