پس از اینکه تشخیص پارگی رباط صلیبی به طور کامل انجام گرفت. حالا جراح یا متخصص ارتوپد بسته به شرایط بدنی و نوع علائم بوجود آماده، بهترین روش های درمانی را برای شما لحاظ می کند. در ابتدا ممکن است برای بهبود وضعیت شما روش های خانگی همچون استراحت دادن به زانو، قرار دادن یخ بر روی ناحیه متورم شده، قرار دادن زانو بالاتر از سطح بدن را پیشنهاد دهد.
مطالعه بیشتر: پارگی رباط صلیبی زانو در فوتبال
فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی
جراح ارتوپد پس از تجویز یکسری داروها و بریس های مخصوص، برای اینکه سریعتر به بهبودی دست یابد، ممکن است از شما بخواهد که یک دوره برنامه توانبخشی را شروع کنید. در این صورت برای آغاز تمرینات توانبخشی شما را به یک متخصص ارتوپد شما را به یک متخصص فیزیوتراپ ارجاع داده می شوید.
مراجعه بیمار به متخصص فیزیوتراپ و درمان پارگی رباط صلیبی با فیزیوتراپی یکی از بهترین روش ها برای اجتناب از انجام عمل جراحی است.
زمانی که شما برای درمان پارگی رباط صلیبی به متخصص فیزیوتراپی مراجعه نماید این متخصصین از چنین روش هایی برای درمان مشکل شما استفاده می کند. از جمله روش های درمان پارگی رباط صلیبی با فیزیوتراپی شامل موارد زیر میشود:
- آموزش ورزش ها و حرکات ورزشی به منظور افزایش انعطاف پذیری و استقامت زانو
- استفاده از ماساژ و آموزش نحوه صحیح راه رفتن به منظور بهبود حرکت مفصل زانو
- بستن عضو آسیب دیده با بریس به منظور افزایش پایداری و حفظ عملکرد مفصل
- تحریک الکتریکی ( الکتروتراپی یا تحریک الکتریکی یکی از روش های موثر در درمان پارگی رباط صلیبی با فیزیوتراپی است که در آن جریان الکتریکی به طور مستقیم به عضله یا بافت اعمال می شود)
- مگنت تراپی (مگنت تراپی با بهبود گردش خون به درمان این عارضه کمک میکند. ایجاد جریان خون نرمال به دریافت اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز برای فرآیند بهبودی کمک میکند.)
- اولتراسوند ( اولتراسوند اغلب برای ارائه گرمایش عمیق به ساختارهای بافت نرم بدن مورد استفاده قرار میگیرد. )
حتما بخوانید: عمل رباط صلیبی قدامی چگونه انجام میشود؟
2 هفته بعد از جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی
انجام فیزیوتراپی بعد ازاصلاح و بازسازی پارگی رباط صلیبی زانو، باید به نحوی باشد که رباط جراحی شده متحمل آسیب و فشار نشود. بطور مثال می توانید تمرین هایی را در طی این دوره در منزل انجام دهید. این تمارین عبارتند از:
- مفصل زانو را در حالت صاف قرار دهید. پایی که جراحی شده است، را صاف کنید و زیر پاشنه ی پای خود یک حوله ی کوچک گذاشته و اجازه دهید زانوی شما در حالت کاملا صاف و راحت قرار گیرد. این نرمش را در طول روز 3 مرتبه و به مدت 10 دقیقه انجام دهید.
- تقویت عضلات کوادریسپس. دراز بکشید و پای خود را در حالت صاف قرار دهید. سپس عضلات جلوی ران(کوادریسپس) را بدون اینکه پاشنه ی خود را از زمین بلند کنید، تا جایی که می توانید منقبض کنید و قسمت پشتی مفصل زانوی خود را به سمت زمین فشار دهید.
این انقباض را به مدت 10 ثانیه ادامه دهید و سپس عضله ی خود را آزاد کنید و به مدت 10 ثانیه استراحت دهید. این نرمش را 3 مرتبه در طول روز و حتی المقدور 3 نوبت 10 تایی تکرار کنید.
- خم کردن مفصل زانو. در این نرمش نیز مانند نرمش شماره ی دو، دراز بکشید و زانوی خود را در حالت صاف قرار دهید. این بار پاشنه ی پای جراحی شده ی خود را به آرامی به سمت باسن (بدون اینکه از روی زمین بلند شود) سر دهید و زانوی خود را تا حد امکان خم نمایید.
در هنگام خم کردن باید کمی فشار در داخل زانو احساس کنید و 10 ثانیه این فشار خفیف را حفظ نمایید. سپس به آرامی زانو را به حالت اولیه و صاف خود برگردانید.
توصیه می شود این نرمش را 10 مرتبه در طول روز انجام دهید و در هر مرتبه چندین نوبت تکرار کنید. (یعنی در هر مرتبه چندین نوبت زانوی خود را خم کنید و 10 ثانیه نگه دارید و دوباره زانوی خود را صاف نمایید و بعد از گذشت حدود 10 ثانیه ، مجدد نرمش را تکرار کنید.)
- تقویت عضلات همسترینگ (پشت ران)
در این حالت برخلاف دو مورد فوق الذکر به سمت شکم دراز بکشید. بصورتی که ران و زانوی شما با زمین مماس باشند. پای سالم خود را به سمت پای جراحی شده ی خود ببرید و زیر آن قرار دهید.
سپس به کمک پای سالم خود، پای جراحی شده را به سمت باسن خود به آرامی بالا بیاورید. توجه داشته باشید که این حرکت را به آرامی انجام دهید و از خم شدن سریع و بیش از اندازه ی زانو خودداری کنید.
در حین بالا آوردن پا زمانی که احساس فشار خفیف در زانوی خود پیدا کردید حالت مذکور را به مدت 10 ثانیه حفظ کنید.
سپس با کمک پای سالم خود سعی کنید پای جراحی شده ی خود را روی زمین و در حالت صاف قرار دهید. این نرمش را 3 مرتبه و در 1 تا 3 نوبت (توصیه می شود در هر نوبت 10 بار این نرمش تکرار شود.) در طول روز انجام دهید.
هفته ی چهارم تا ششم بعد از بازسازی رباط صلیبی
بعد از انجام جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی، فرد باید توانایی لازم برای انجام امور و فعالیت های روزانه ی خود اعم از: رانندگی و ... را بدست آورد.
به همین منظور نیاز است تا از طریق انجام تمرینات و نرمش های فیزیوتراپی بعد از جراحی پارگی رباط صلیبی، مربوطه دامنه ی حرکتی زانو تکمیل شود و ابزار کمکی در هنگام راه رفتن مثل واکر و عصا و ...، کنار گذاشته شوند.
در زیر به توضیح پاره ای از این تمرینات می پردازیم:
تقویت کوادریسپس
انجام حرکت اسکات دو پا: در این تمرین بین زانوهای خود یک توپ کوچک قرار دهید و سعی کنید تا زاوه ی 45 درجه زانوهای خود را خم و به مدت 5 ثانیه حالت مذکور را حفظ کنید و سپس بلند شوید به حالت اولیه ی خود بازگردید.
- انجام تمرین پله. درهنگام بالا رفتن از پله ابتدا پای سالم خود را روی پله گذاشته و وزن خود را روی پای سالم منتقل کنید و سپس پای جراحی شده ی خود را روی پله بگذارید. بالعکس در هنگام پایین آمدن از پله ابتدا پای جراحی شده ی خود و سپس پای سالم را روی پله قرار دهید. در مرحله ی بعدی و انجام این تمرین به مدت کافی، این بار هنگام بالا رفتن از پله ابتدا پای جراحی شده و هنگام پایین آمدن از پله ابتدا پای سالم خود را روی پله قرار دهید.
- دوچرخه ثابت. این تمرین تاثیر بسیار خوبی در روان شدن دامنه ی حرکتی مفصل زانو و همچنین تقویت عضلات پیرامون زانو و باسن دارد. در مراحل ابتدای این تمرین را به مدت 5 دقیقه با مقاومت کم انجام دهید، سپس به تدریج به مقاومت بیافزاید.
تقویت عضلات همسترینگ
مقابل دیواری بایستید و یک دست خود را برای حفظ تعادل روی آن قرار دهید. زانوی جراحی شده ی خود را به سمت عقب خم کنید و از پشت بالا بیاورید.
در مراحل ابتدایی زانوی خود را به اندازه ی 30 درجه خم کنید و در مراحل بعدی سعی کنید زانو را به آرامی و بدون تحمیل فشار زیاد تا 90 یا 140 درجه نیز خم کنید.
روی شکم خود بخوابید و پاشنه ی پای جراحی شده ی خود را به سمت باسن حرکت دهید و زانوی خود را خم کنید و چند ثانیه نگه دارید. سپس زانوی خود را به سمت زمین حرکت دهید و صاف کنید.
تقویت عضلات پشت ساق
مقابل دیواری بایستید و دو دست خود را روی دیوار قرار دهید. سعی کنید روی پنجه های خود بلند شوید و چند ثانیه در این حالت بمانید. توصیه می شود این تمرین را 1 تا 3 نوبت در طول روز و در هر نوبت 20 بار تکرار کنید.