آمادگی قبل از جراحی تعویض مفصل لگن و ران

بیمار باید قبل از انجام عمل جراحی تعویض مفصل لگن برای جراحی آماده شود. آمادگی بیمار درصد موفقیت جراحی را افزایش می‌دهد و باعث کاهش عوارض بعد از عمل می‌شود. بنابراین آشنایی با مراحل آمادگی قبل از عمل از اهمیت زیادی برخوردار است.

به‌منظور آماده شدن برای جراحی، یک سری ویزیت برای انجام آزمایش و اجازه بستری نیاز است. در طول این ویزیت‌ها، بررسی‌های مختلفی ازجمله آزمایش‌ها، تجزیه‌وتحلیل ادرار، نوار قلب  و تصویربرداری اشعه ایکس ممکن است انجام شوند. بر اساس نتایج این بررسی‌ها و سابقه سلامتی شما، امکان جراحی شما تائید یا رد می‌شود.

بررسی کلی سلامت

قبل از جراحی، مشکل پزشکی شما ارزیابی می‌شود. پزشک شما باید مطمئن شود که خطرات تعویض مفصل ران شما از مزایای آن بیشتر نباشند. درنتیجه موارد ذیل را بررسی می‌کند:

• چقدر درمورد جراحی خود اضطراب/استرس دارید؟
• بدن شما چگونه از دست دادن خون را مدیریت خواهد کرد؟
• آیا بیهوشی را به‌خوبی تحمل می‌کنید؟
• روند توان‌بخشی را چگونه پیش خواهید برد؟
• سایر بیماری‌های پزشکی شما چگونه ممکن است بر بهبودی شما تأثیر بگذارند؟
• چقدر فعال هستید؟
• وزن شما چقدر مناسب است؟

بررسی اندام های تحتانی

اندام‌های تحتانی شما قبل از جراحی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. پزشک موارد زیر را انجام خواهد داد:

• تست عضلات: قدرت خم کننده‌­ها (فلکسورها)، بازکننده‌ها (اکستنسورها)، دورکننده‌ها (ابداکتورها) و نزدیک‌کننده‌­های (اددکتورها) مفصل ران و همچنین قدرت اندام زیر ران بررسی می‌شوند.
• آزمایش وضعیت عصبی و عروقی:  آزمایش عملکرد عصب سیاتیک و پرینه، معاینه حسی و ارزیابی نبض‌های شریانی و بررسی احتمال ابتلا به بیماری عروقی شدید.
• تست پالپیشن: پالپیشن و معاینه با لمس کردن به رد سایر علل درد لگن که ناشی از مفصل نیستند، کمک می‌کند.
• معاینه عمومی: ارزیابی وضعیت قدم برداشتن (راه رفتن)، هرگونه برش جراحی قبلی، تورم غیرطبیعی، بریدگی، تغییر رنگ و عفونت.
• تست محدوده حرکت: خم شدن/باز شدن ، ابداکشن/اداکشن و چرخش داخلی/خارجی هیپ.
• تست ترندلنبرگ: قدرت و عملکرد عضلات ابداکتور لگن را بررسی می‌کند.
• اندازه‌گیری طول پا
• بالا آوردن پای صاف: تست درد کشاله ران، درد تشعشعی (دردی که از یک قسمت شروع می‌شود و به قسمت دیگر می‌رسد)، کمردرد، درد پشت لگن و درد ساق پا.

تصویربرداری و آزمایشات پزشکی

برای ارزیابی وضعیت و ساختار مفصل ران، به رادیوگرافی (اشعه ایکس) از مفصل ران و لگن نیاز خواهید داشت. گاهی ممکن است تصویربرداری پیشرفته MRI یا سی‌تی‌ اسکن برای کمک به تشخیص یا برنامه‌ریزی جهت درمان موردنیاز باشد.

پزشک قبل از جراحی به آزمایش‌هایی نیاز دارد. بیمار ازنظر آزمایش‌های داخلی، قند، وضعیت کلیوی به‌صورت کراتینین چک می‌شود. اگر بیمار بالای 40 سال باشد، مشاوره قلب نیز انجام خواهد شد.

شکل کامل‌تر و جامع‌تر این آزمایش‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تست کامل خون (CBC)
• زمان پروترومبین (PT)
• نسبت نرمال‌شده بین‌المللی (INR)
• زمان ترومبوپلاستین جزئی فعال‌شده (aPTT)
• غربالگری/گروه خونی
• بیوشیمی پایه
• آزمایش ادرار
• سایر آزمایش‌ها درصورت نیاز
• الکتروکاردیوگرام (ECG)

آماده کردن خانه

همچنین می‌توانید اقداماتی را برای اطمینان از بهبودی آسان‌تر و ایمن‌تر پس از جراحی انجام دهید. چند تغییر ساده در اطراف خانه ایجاد کنید و ترتیبی دهید که کسی بعد از جراحی به شما کمک کند. اگر سیگار می‌کشید، برای کاهش ریسک جراحی و روند سریع‌تر بهبودی، سیگار را ترک کنید یا آن را کاهش دهید. همچنین کاهش وزن درصورت نیاز، انجام غربالگری آپنه انسدادی خواب و تلاش برای رفع سایر مشکلاتی که دارید، مفید هستند. در شب قبل از عمل، بعد از نیمه‌شب از خوردن و آشامیدن بپرهیزید.

قبل از جراحی می‌توانید این نکات را در خانه انجام دهید:

• کاهش احتمال زمین خوردن. فرش‌های لیز را بردارید؛ زیرا هنگام راه رفتن در خانه می‌توانند خطرناک باشند. تمام سیم‌های برق را با نوارچسب به دیوار یا زمین بچسبانید.
• غذاهای کنسروشده و منجمد اضافی ذخیره کنید و مطمئن شوید که همه وسایل در ارتفاع بین سطح کمر تا شانه باشند.
• یک اتاق‌خواب در طبقه اصلی آماده کنید یا مطمئن شوید که فقط یک‌بار در روز باید از پله‌ها بالا بروید.

تجهیزات ویژه می‌توانند به بهبودی راحت‌تر شما پس از جراحی کمک کنند. فیزیوتراپ و کاردرمانگر شما تجهیزات لازم را توصیه کرده و به شما و خانواده‌تان کمک می‌کنند تا این تجهیزات را پس از جراحی دریافت کنید. برخی از این تجهیزات ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• صندلی توالت مرتفع
• صندلی دوش
• نرده‌ها و میله‌های دستگیره‌دار
• ابزارهای چنگکی برای پوشیدن جوراب و کفش
• تهیه کمپرس سرد (پک یخ)
• وسایل کمکی برای راه رفتن

آیا قبل از جراحی باید داروهای معمولی خود را مصرف کنم؟

جراح خود را درمورد تمام داروهای خود، چه بدون نسخه و چه با نسخه، مطلع کنید. برخی از داروها به بیهوشی واکنش خوبی نشان نمی‌دهند و برخی دیگر مانند آسپرین، ایبوپروفن و رقیق‌کننده‌های خون باعث افزایش خونریزی می‌شوند. به این دلایل، ممکن است لازم باشد قبل از عمل تعویض مفصل لگن، مصرف برخی داروها را متوقف کنید. اگر آسپرین یا داروهای مبتنی بر آسپرین برای آرتریت مصرف می‌کنید، باید دو هفته قبل از جراحی مصرف این داروها را متوقف کنید. اگر برای مشکلات پزشکی دیگری دارو مصرف می‌کنید، بدون مشورت با پزشک متخصص، مصرف آن‌ها را قطع نکنید. حتماً فهرستی از تمام داروها، دوزها و دفعات مصرف آن‌ها را همراه خود داشته باشید. این فهرست شامل تمام مکمل‌های گیاهی و ویتامین‌ها می‌شود. همه این‌ها اطلاعات مهمی هستند که در سوابق بیمارستانی شما ثبت خواهند شد.

چرا باید قبل از جراحی به دندانپزشک مراجعه کنم؟

دندان های خود را تمیز کنید و مطمئن شوید که هیچ حفره‌ای ندارید که  در چند ماه اول پس از جراحی نیاز به مراقبت داشته باشد. ازآنجایی‌که خون‌رسانی به لگن در طول زمان بهبودی افزایش می‌یابد، بهتر است هر کار دندانپزشکی معمولی را قبل از جراحی یا سه ماه پس‌ از آن انجام دهید. علاوه بر این، هرگونه بیماری‌های اورژانسی باید بلافاصله درمان شوند. پس از تعویض مفصل لگن، جراح شما ممکن است قبل از هرگونه اقدام دندانپزشکی مصرف آنتی‌بیوتیک را توصیه کند.

چه داروهایی را قبل، حین و بعد از تعویض مفصل ران مصرف خواهم کرد؟

• آنتی‌بیوتیک‌ها: دارویی برای کمک به جلوگیری از عفونت.
• ماده بیهوشی: متخصص بیهوشی قبل از جراحی شما را ویزیت خواهد کرد. او انواع روش‌های مختلف بیهوشی مناسب شما و خطرات و مزایای هر کدام را با توجه به سابقه سلامتی شما توضیح خواهد داد. بلوک بی‌حسی نخاعی یا موضعی رایج‌ترین روش بیهوشی است که برای عمل‌های تعویض مفصل ارتوپدی استفاده می‌شود. همچنین از شما خواسته می‌شود که برای اطمینان از ایمنی خود، پرسشنامه سلامت درمورد بیهوشی را تکمیل کنید.
• ترومبوپروفیلاکسی: دارویی برای کمک به جلوگیری از لخته شدن خون (ترومبوز).
• مدیریت درد: داروهای مختلف ازجمله NSAID ها، داروهای ضددرد مخدر و بلوک اعصاب محیطی می‌توانند به کاهش درد کمک کنند.

آیا باید قبل از جراحی ورزش کنم؟

انجام تمرینات تقویتی و آماده‌سازی قبل از جراحی برای کمک به اطمینان از نتیجه بهتر و بهبودی سریع‌تر مهم هستند. قوی‌تر بودن بدن قبل از جراحی مزیت بزرگی است و به پیشرفت برنامه توان‌بخشی شما کمک می‌کند. تمرینات زیر قبل از جراحی توصیه می‌شوند:

• عضلات ران خود را سفت کرده، سپس زانوی خود را صاف کنید. تا پنج بشمارید و استراحت کنید. 10 بار، دو سری در روز این حرکت انجام دهید.
• باسن‌ را سفت کنید، پاشنه‌ها را به سمت پایین به داخل تخت فشار دهید. تا پنج بشمارید و استراحت کنید. 10 بار، دو سری در روز آن را انجام دهید.

به خاطر داشته باشید که ممکن است بیش از یک سال طول بکشد تا عضلات شما قوی شوند، بنابراین انجام تمرینات برای کمک به بهبودی ایمن و مؤثر بسیار مهم است.

سایر اقدامات جهت آمادگی هرچه بیشتر

کاهش وزن اضافی

اگر اضافه‌وزن داشته باشید، پزشک توصیه می‌کند قبل از جراحی تعویض مفصل لگن، وزن اضافی خود را کم کنید. کاهش وزن می‌تواند به کاهش احتمال عوارض بعد از جراحی مانند عفونت کمک کند.

ترک سیگار

مصرف نیکوتین بر جریان خون تأثیر می‌گذارد و می‌تواند روند بهبودی شما را کند کرده و عوارضی جدی ایجاد کند. جراح نکاتی برای ترک سیگار به شما ارائه داده یا شما را به متخصص ارجاع می‌دهد تا راحت‌تر سیگار را ترک کنید.

کشش و تقویت عضلات

ممکن است تمریناتی برای کشش و تقویت عضلات اطراف لگن به شما پیشنهاد شود. این تمرینات به بهبودی پس از جراحی کمک می‌کنند.

پرهیز از مصرف داروهای رقیق‌کننده خون

اگر داروهایی مانند آسپرین یا وارفارین مصرف می‌کنید که باعث رقیق شدن خون می‌شوند، باید از چند هفته قبل از عمل مصرف آن‌ها را متوقف کنید.

پرهیز از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی

از یک هفته پیش از عمل جراحی،‌ مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ناپروکسن، ایبوپروفن و آسپرین را متوقف کنید. این داروها با انعقاد خون تداخل می‌کنند و باعث افزایش احتمال از دست دادن خون در طول جراحی می‌شوند.

مصرف داروها یا مکمل‌های جدید تجویزشده

در برخی موارد پزشک داروها یا مکمل‌های جدیدی مانند مکمل‌های آهن را تجویز می‌کند. این داروها به جلوگیری از کم‌خونی پس از جراحی (تعداد کم گلبول‌های قرمز خون) کمک می‌کنند.

تغذیه مناسب پیش از عمل

بیمار باید قبل از تعویض مفصل لگن، به نوع رژیم غذایی خود توجه کند تا مدت‌زمان دوره نقاهت کوتاه‌تر شود و زخم‌ها سریع‌تر بهبود یابند. از مهم‌ترین مواد غذایی که باید برای آمادگی قبل از تعویض مفصل لگن مصرف کنید، عبارت‌اند از:

• کربوهیدرات‌هایی مانند غلات کامل می‌توانند متابولیسم بدن را افزایش دهند.
• چربی‌های سالم مانند سالمون، ماهی خال‌دار و ساردین حاوی امگا 3 هستند و خاصیت ضدالتهابی دارند.
• مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین دی مانند اسفناج، دانه‌های چیا و همچنین محصولات لبنی می‌توانند به بهبود و محافظت از استخوان‌ها کمک کنند.
• مواد غذایی حاوی ویتامین سی ازجمله مرکبات و سبزیجاتی مانند گل کلم، فلفل دلمه‌ای و کلم بروکلی باعث بهبود مفاصل و کاهش التهاب می‌شوند.

پرهیز از مصرف الکل

پیش از عمل جراحی از مصرف الکل بپرهیزید. الکل باعث کاهش سرعت روند بهبودی شما می‌شود.

استفاده از شامپوی حاوی کلر هگزیدین

استفاده از شامپوی حاوی کلر هگزیدین از سه روز قبل از عمل می‌تواند باعث کاهش باکتری‌های موجود روی پوست و کاهش احتمال خطر عفونت شود.

اجتناب از بالا رفتن از پله‌ها

اگر معمولاً در طبقه بالا می‌خوابید، بهتر است قبل از عمل محل خواب خود را تغییر دهید و از بالا رفتن از پله‌ها اجتناب کنید.

تنظیم ارتفاع تخت

همان‌طور که مکان تخت اهمیت دارد، ارتفاع تشک نیز تفاوت‌هایی ایجاد می‌کند. تغییر ارتفاع تخت باعث می‌شود بعد از عمل راحت‌تر روی تخت دراز بکشید و بلند شوید.

تهیه صندلی ارگونومیک

بهتر است قبل از عمل یک صندلی محکم با تکیه‌گاه دست و یک صندلی بلند برای نشستن پس از جراحی تهیه کنید. نیازی به خریدن صندلی‌های گران‌قیمت نیست. درصورت نیاز می‌توانید از بالشتک‌ها برای بالا بردن سطح صندلی استفاده کنید. 

استفاده از پاشنه‌کش بلند

در روزهای پس از جراحی، خم شدن برای پوشیدن کفش می‌تواند کاری چالش‌برانگیز باشد. استفاده از پاشنه‌کش بلند می‌تواند به شما کمک کند بدون خم شدن و فشار آوردن به لگن خود کفش بپوشید.

تغییر محل وسایل پرکاربرد

وسایل پرکاربردی که معمولاً در آشپزخانه، حمام و جاهای دیگر استفاده می‌شوند را جابه‌جا کنید تا برای برداشتن آن‌ها مجبور به خم شدن نباشید.

استفاده از پاتختی

در کنار تمرینات فیزیوتراپی توصیه‌شده و پیاده‌روی، زمان زیادی را در اتاق خواب یا اتاق نشیمن به‌صورت نشسته یا دراز کشیده خواهید گذراند. بنابراین در کنار تخت خود یک پاتختی قرار دهید تا وسایل موردنیاز مانند کنترل تلویزیون، تلفن همراه، داروهای مسکن، لیوان آب و دستمال کاغذی را روی آن قرار دهید.

خرید مواد غذایی و لوازم بهداشتی

قبل از جراحی، مواد اصلی مانند غذاهای کنسروشده و یخ‌زده، غذاهای نیمه‌آماده‌ و لوازم بهداشتی را تهیه کنید. درصورت امکان، از یکی از دوستان یا آشنایان بخواهید در مراحل اولیه بهبودی شما، غذا یا اقلام فاسدشدنی مانند شیر، میوه‌ و سبزیجات تازه برای شما تهیه کند.

برنامه ورزشی قبل از تعویض مفصل لگن

ممکن است متوجه شده باشید که به‌دلیل ناراحتی مفصل لگن، فعالیت کمتری داشته‌اید. وقتی از ماهیچه‌ها استفاده نمی‌شود، ضعیف می‌شوند و در حمایت و حرکت بدن شما عملکرد خوبی ندارند.
انجام جراحی لگن مشکل مفصل را اصلاح می‌کند، اما برای تقویت و کشش ماهیچه‌های خود برای حمایت مناسب از مفصل جدید به یک برنامه ورزشی منظم نیاز دارید.
شروع یک برنامه ورزشی قبل از جراحی می‌تواند تا حد زیادی به بهبودی شما کمک کند.
چندین تمرین در ادامه ذکر شده‌اند که می‌توانید قبل از جراحی روی آن‌ها کار کنید. توجه به این نکته ضروری است که در هنگام انجام تمرینات به خود فشار نیاورید و در صورتی که احساس ناراحتی کردید،‌ ورزش را متوقف کنید.
باید سعی کنید قبل از جراحی، به‌صورت روزانه و روزی یک تا دو بار ورزش کنید. هر تمرین را 10 تا 20 بار برای هر دو پا تکرار کنید.
برای راحتی بیشتر، تمرینات را به‌صورت دراز کشیده انجام دهید.

حرکات پیشنهاد‌شده شامل موارد زیر هستند:

1-بالا و پایین بردن مچ پا:

با انقباض عضلات ساق پا،‌ پاهای خود را به‌آرامی به سمت بالا و پایین حرکت دهید.

2-فشار ران (تمرینات چهار سر ران)

درحالی‌که ماهیچه‌های ران خود را سفت می‌کنید، زانو را به پشت روی تخت فشار دهید و 5 ثانیه نگه دارید. سپس استراحت کنید.

3-انقباض باسن

با فشردن ماهیچه‌ها به هم، عضلات باسن خود را سفت کنید. 5 ثانیه نگه دارید و سپس استراحت کنید.

4-سر دادن پاشنه پا (خم شدن مفصل ران و زانو)

با کشیدن پاشنه پا به سمت بالا، ران و زانویی را که می‌خواهید جراحی کنید به سمت باسن خم کنید. پاشنه پای خود را به سمت پایین به حالت اولیه بلغزانید و استراحت کنید. در طول تمرین کاسه زانو را به سمت سقف نگه دارید. ممکن است بخواهید از یک کیسه پلاستیکی در زیر پاشنه خود استفاده کنید تا راحت‌تر سر بخورد.

5-سر دادن پا (دور و نزدیک کردن پاها از هم)

پایی را که می‌خواهید جراحی کنید، به سمت بیرون بلغزانید و کاسه زانو را به سمت سقف قرار دهید. پای خود را به حالت اولیه برگردانید. ممکن است بخواهید از یک کیسه پلاستیکی در زیر پاشنه خود استفاده کنید تا راحت‌تر سر بخورد.

6-ضربات درازکشیده (قوس دادن کم چهار سر ران)

به پشت دراز بکشید و یک پتو یا حوله رول‌شده زیر زانوی پایی که می‌خواهید جراحی کنید، قرار دهید. پای جراحی را صاف کنید. 5 ثانیه نگه دارید. به‌آرامی پای خود را پایین بیاورید و استراحت کنید. پشت زانوی شما باید در طول تمرین با پتو یا حوله در تماس باشد.

7-بلند کردن پا به‌صورت راست و مستقیم

پای دیگر خود را روی تخت خم کنید و پایی را که می‌خواهید جراحی کنید به سمت بالا بلند کنید. سپس زانوی خود را صاف نگه دارید. مچ پا را هم به سمت بالا خم کنید و انگشتان پا را به سمت خود بکشید. به مدت 5 ثانیه در این وضعیت بمانید و به‌آرامی پای خود را پایین بیاورید و استراحت کنید. اگر نمی‌توانید این ورزش را دراز کشیده انجام دهید، می‌توانید آن را در حالت ایستاده نیز انجام دهید.

8-تمرین تحرک در رختخواب

به‌صورت صاف به پشت دراز بکشید. روی هر دو آرنج بالا بیایید. بازوها را از پشت صاف کنید و به حالت نشسته قرار بگیرید. دوباره خود را روی آرنج پایین بیاورید، سپس به‌حالت صاف دراز بکشید.

9-شنا روی صندلی

روی یک صندلی محکم بنشینید. دسته‌های صندلی را بگیرید و به سمت پایین فشار بیاورید، آرنج‌های خود را صاف کنید تا باسن خود را چند سانتی‌متر از صندلی بلند کنید. به‌مدت 5 ثانیه در این حالت بمانید و سپس به‌آرامی خود را روی صندلی پایین بکشید. اگر بازوهایتان ضعیف هستند، از پاها برای بلند کردن باسن از روی صندلی استفاده کنید.

10-ضربات نشسته (قوس دادن زیاد چهار سر ران)

روی یک صندلی محکم بنشینید. زانوی خود را صاف کنید. 5 ثانیه در همین وضعیت بمانید و به‌آرامی پای خود را پایین بیاورید و استراحت کنید.

 مطالعه بیشتر: چه زمانی عمل تعویض مفصل لگن ضروری است؟

کلام آخر

یکی از نکات مهم قبل از عمل جراحی تعویض مفصل لگن، مطالعه و مشورت با پزشک درخصوص روش‌های آمادگی برای عمل جراحی است. رعایت دستورالعمل‌های پیشنهادی باعث می‌شود عوارض عمل کاهش پیدا کنند، درصد موفقیت عمل افزایش یابد و روند بهبودی بیمار نیز راحت‌تر و سریع‌تر طی شود. دکتر جواهری یکی از جراحان ارتوپد و فوق‌ تخصص‌های باتجربه درزمینه عمل جراحی تعویض مفصل لگن است. او پیش از انجام عمل دستورالعمل‌ها و روش‌های مراقبتی قبل و بعد از عمل را برای شما توضیح‌ می‌دهد تا عملی موفقیت‌آمیز داشته باشید. بنابراین اگر قصد دارید عمل تعویض مفصل لگن انجام دهید به ما مراجعه کنید و از خدمات فوق تخصصی مرکز ما بهره‌مند شوید.

منابع:

arthritis-health.com

ucsfhealth.org

allinahealth.org