بیمار باید قبل از انجام عمل جراحی تعویض مفصل لگن برای جراحی آماده شود. آمادگی بیمار درصد موفقیت جراحی را افزایش میدهد و باعث کاهش عوارض بعد از عمل میشود. بنابراین آشنایی با مراحل آمادگی قبل از عمل از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مطلب به بررسی اقداماتی که موجب آمادگی بیمار قبل از تعویض مفصل لگن میشوند، میپردازیم.
مراحل آمادگی قبل از تعویض مفصل لگن
رعایت دستورالعملهای پزشک پیش از عمل از بروز عوارض احتمالی در حین عمل و پس از آن جلوگیری میکند. این مراقبتها ممکن است چند ماه قبل از عمل آغاز شوند و پس از اتمام جراحی ادامه پیدا کنند. در ادامه به توضیح مهمترین اقداماتی که موجب آمادگی قبل از تعویض مفصل لگن میشوند، میپردازیم:
کاهش وزن اضافی
اگر اضافهوزن داشته باشید، پزشک توصیه میکند قبل از جراحی تعویض مفصل لگن، وزن اضافی خود را کم کنید. کاهش وزن میتواند به کاهش احتمال عوارض بعد از جراحی مانند عفونت کمک کند.
ترک سیگار
مصرف نیکوتین بر جریان خون تأثیر میگذارد و میتواند روند بهبودی شما را کند کرده و عوارضی جدی ایجاد کند. جراح نکاتی برای ترک سیگار به شما ارائه داده یا شما را به متخصص ارجاع میدهد تا راحتتر سیگار را ترک کنید.
کشش و تقویت عضلات
ممکن است تمریناتی برای کشش و تقویت عضلات اطراف لگن به شما پیشنهاد شود. این تمرینات به بهبودی پس از جراحی کمک میکنند.
پرهیز از مصرف داروهای رقیقکننده خون
اگر داروهایی مانند آسپرین یا وارفارین مصرف میکنید که باعث رقیق شدن خون میشوند، باید از چند هفته قبل از عمل مصرف آنها را متوقف کنید.
پرهیز از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
از یک هفته پیش از عمل جراحی، مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ناپروکسن، ایبوپروفن و آسپرین را متوقف کنید. این داروها با انعقاد خون تداخل میکنند و باعث افزایش احتمال از دست دادن خون در طول جراحی میشوند.
مصرف داروها یا مکملهای جدید تجویزشده
در برخی موارد پزشک داروها یا مکملهای جدیدی مانند مکملهای آهن را تجویز میکند. این داروها به جلوگیری از کمخونی پس از جراحی (تعداد کم گلبولهای قرمز خون) کمک میکنند.
تغذیه مناسب پیش از عمل
بیمار باید قبل از تعویض مفصل لگن، به نوع رژیم غذایی خود توجه کند تا مدتزمان دوره نقاهت کوتاهتر شود و زخمها سریعتر بهبود یابند. از مهمترین مواد غذایی که باید برای آمادگی قبل از تعویض مفصل لگن مصرف کنید، عبارتاند از:
- کربوهیدراتهایی مانند غلات کامل میتوانند متابولیسم بدن را افزایش دهند.
- چربیهای سالم مانند سالمون، ماهی خالدار و ساردین حاوی امگا 3 هستند و خاصیت ضدالتهابی دارند.
- مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین دی مانند اسفناج، دانههای چیا و همچنین محصولات لبنی میتوانند به بهبود و محافظت از استخوانها کمک کنند.
- مواد غذایی حاوی ویتامین سی ازجمله مرکبات و سبزیجاتی مانند گل کلم، فلفل دلمهای و کلم بروکلی باعث بهبود مفاصل و کاهش التهاب میشوند.
مراجعه به دندانپزشک
مشکلات مهم دندانها باید قبل از عمل جراحی برطرف شوند. باکتریها در طول فرایند دندانپزشکی وارد جریان خون میشوند و ممکن است باعث عفونت شوند. این عفونت میتواند به مفصل مصنوعی لگن برسد و آن را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین پیش از عمل جراحی به دندانپزشک مراجعه کنید و لزوم انجام عمل دندان را به جراح خود اطلاع دهید.
پرهیز از مصرف الکل
پیش از عمل جراحی از مصرف الکل بپرهیزید. الکل باعث کاهش سرعت روند بهبودی شما میشود.
استفاده از شامپوی حاوی کلر هگزیدین
استفاده از شامپوی حاوی کلر هگزیدین از سه روز قبل از عمل میتواند باعث کاهش باکتریهای موجود روی پوست و کاهش احتمال خطر عفونت شود.
اجتناب از بالا رفتن از پلهها
اگر معمولاً در طبقه بالا میخوابید، بهتر است قبل از عمل محل خواب خود را تغییر دهید و از بالا رفتن از پلهها اجتناب کنید.
تنظیم ارتفاع تخت
همانطور که مکان تخت اهمیت دارد، ارتفاع تشک نیز تفاوتهایی ایجاد میکند. تغییر ارتفاع تخت باعث میشود بعد از عمل راحتتر روی تخت دراز بکشید و بلند شوید.
آمادگی برای استفاده از سرمادرمانی
پزشک به شما توصیه میکند از کمپرس یخ و سرمادرمانی برای تسکین درد بعد از جراحی استفاده کنید. کمپرس یخ باید همیشه در حوله پیچیده شود. بهتر است برای جلوگیری از آسیب احتمالی به پوست، سرمادرمانی را به 15 یا 20 دقیقه محدود کنید.
تهیه صندلی ارگونومیک
بهتر است قبل از عمل یک صندلی محکم با تکیهگاه دست و یک صندلی بلند برای نشستن پس از جراحی تهیه کنید. نیازی به خریدن صندلیهای گرانقیمت نیست. درصورت نیاز میتوانید از بالشتکها برای بالا بردن سطح صندلی استفاده کنید.
نصب میلهها و نردهها
میلههای نصبشده در کنار توالت و وان میتوانند از سقوط جلوگیری کنند. نردهها نیز به بالا رفتن از راهپلهها کمک میکنند.
وسایل کمکی برای راه رفتن
در دوران نقاهت به واکر یا عصا نیاز دارید. کادر پزشکی نحوه استفاده از آنها را به شما آموزش خواهند داد.
استفاده از پاشنهکش بلند
در روزهای پس از جراحی، خم شدن برای پوشیدن کفش میتواند کاری چالشبرانگیز باشد. استفاده از پاشنهکش بلند میتواند به شما کمک کند بدون خم شدن و فشار آوردن به لگن خود کفش بپوشید.
تغییر محل وسایل پرکاربرد
وسایل پرکاربردی که معمولاً در آشپزخانه، حمام و جاهای دیگر استفاده میشوند را جابهجا کنید تا برای برداشتن آنها مجبور به خم شدن نباشید.
استفاده از پاتختی
در کنار تمرینات فیزیوتراپی توصیهشده و پیادهروی، زمان زیادی را در اتاق خواب یا اتاق نشیمن بهصورت نشسته یا دراز کشیده خواهید گذراند. بنابراین در کنار تخت خود یک پاتختی قرار دهید تا وسایل موردنیاز مانند کنترل تلویزیون، تلفن همراه، داروهای مسکن، لیوان آب و دستمال کاغذی را روی آن قرار دهید.
کاهش احتمال زمین خوردن
با جابجایی فرشها، سیمهای برق، تختها و اسباببازیها، خطرات احتمالی زمین خوردن را از بین ببرید.
خرید مواد غذایی و لوازم بهداشتی
قبل از جراحی، مواد اصلی مانند غذاهای کنسروشده و یخزده، غذاهای نیمهآماده و لوازم بهداشتی را تهیه کنید. درصورت امکان، از یکی از دوستان یا آشنایان بخواهید در مراحل اولیه بهبودی شما، غذا یا اقلام فاسدشدنی مانند شیر، میوه و سبزیجات تازه برای شما تهیه کند.
حتما مطالعه کنید: دوره نقاهت بعد عمل تعویض مفصل لگن
برنامه ورزشی قبل از تعویض مفصل لگن
ممکن است متوجه شده باشید که بهدلیل ناراحتی مفصل لگن، فعالیت کمتری داشتهاید. وقتی از ماهیچهها استفاده نمیشود، ضعیف میشوند و در حمایت و حرکت بدن شما عملکرد خوبی ندارند.
انجام جراحی لگن مشکل مفصل را اصلاح میکند، اما برای تقویت و کشش ماهیچههای خود برای حمایت مناسب از مفصل جدید به یک برنامه ورزشی منظم نیاز دارید.
شروع یک برنامه ورزشی قبل از جراحی میتواند تا حد زیادی به بهبودی شما کمک کند.
چندین تمرین در ادامه ذکر شدهاند که میتوانید قبل از جراحی روی آنها کار کنید. توجه به این نکته ضروری است که در هنگام انجام تمرینات به خود فشار نیاورید و در صورتی که احساس ناراحتی کردید، ورزش را متوقف کنید.
باید سعی کنید قبل از جراحی، بهصورت روزانه و روزی یک تا دو بار ورزش کنید. هر تمرین را 10 تا 20 بار برای هر دو پا تکرار کنید.
برای راحتی بیشتر، تمرینات را بهصورت دراز کشیده انجام دهید.
حرکات پیشنهادشده شامل موارد زیر هستند:
1-بالا و پایین بردن مچ پا:
با انقباض عضلات ساق پا، پاهای خود را بهآرامی به سمت بالا و پایین حرکت دهید.
2-فشار ران (تمرینات چهار سر ران)
درحالیکه ماهیچههای ران خود را سفت میکنید، زانو را به پشت روی تخت فشار دهید و 5 ثانیه نگه دارید. سپس استراحت کنید.
3-انقباض باسن
با فشردن ماهیچهها به هم، عضلات باسن خود را سفت کنید. 5 ثانیه نگه دارید و سپس استراحت کنید.
4-سر دادن پاشنه پا (خم شدن مفصل ران و زانو)
با کشیدن پاشنه پا به سمت بالا، ران و زانویی را که میخواهید جراحی کنید به سمت باسن خم کنید. پاشنه پای خود را به سمت پایین به حالت اولیه بلغزانید و استراحت کنید. در طول تمرین کاسه زانو را به سمت سقف نگه دارید. ممکن است بخواهید از یک کیسه پلاستیکی در زیر پاشنه خود استفاده کنید تا راحتتر سر بخورد.
5-سر دادن پا (دور و نزدیک کردن پاها از هم)
پایی را که میخواهید جراحی کنید، به سمت بیرون بلغزانید و کاسه زانو را به سمت سقف قرار دهید. پای خود را به حالت اولیه برگردانید. ممکن است بخواهید از یک کیسه پلاستیکی در زیر پاشنه خود استفاده کنید تا راحتتر سر بخورد.
6-ضربات درازکشیده (قوس دادن کم چهار سر ران)
به پشت دراز بکشید و یک پتو یا حوله رولشده زیر زانوی پایی که میخواهید جراحی کنید، قرار دهید. پای جراحی را صاف کنید. 5 ثانیه نگه دارید. بهآرامی پای خود را پایین بیاورید و استراحت کنید. پشت زانوی شما باید در طول تمرین با پتو یا حوله در تماس باشد.
7-بلند کردن پا بهصورت راست و مستقیم
پای دیگر خود را روی تخت خم کنید و پایی را که میخواهید جراحی کنید به سمت بالا بلند کنید. سپس زانوی خود را صاف نگه دارید. مچ پا را هم به سمت بالا خم کنید و انگشتان پا را به سمت خود بکشید. به مدت 5 ثانیه در این وضعیت بمانید و بهآرامی پای خود را پایین بیاورید و استراحت کنید. اگر نمیتوانید این ورزش را دراز کشیده انجام دهید، میتوانید آن را در حالت ایستاده نیز انجام دهید.
8-تمرین تحرک در رختخواب
بهصورت صاف به پشت دراز بکشید. روی هر دو آرنج بالا بیایید. بازوها را از پشت صاف کنید و به حالت نشسته قرار بگیرید. دوباره خود را روی آرنج پایین بیاورید، سپس بهحالت صاف دراز بکشید.
9-شنا روی صندلی
روی یک صندلی محکم بنشینید. دستههای صندلی را بگیرید و به سمت پایین فشار بیاورید، آرنجهای خود را صاف کنید تا باسن خود را چند سانتیمتر از صندلی بلند کنید. بهمدت 5 ثانیه در این حالت بمانید و سپس بهآرامی خود را روی صندلی پایین بکشید. اگر بازوهایتان ضعیف هستند، از پاها برای بلند کردن باسن از روی صندلی استفاده کنید.
10-ضربات نشسته (قوس دادن زیاد چهار سر ران)
روی یک صندلی محکم بنشینید. زانوی خود را صاف کنید. 5 ثانیه در همین وضعیت بمانید و بهآرامی پای خود را پایین بیاورید و استراحت کنید.
مطالعه بیشتر: چه زمانی عمل تعویض مفصل لگن ضروری است؟
کلام آخر
یکی از نکات مهم قبل از عمل جراحی تعویض مفصل لگن، مطالعه و مشورت با پزشک درخصوص روشهای آمادگی برای عمل جراحی است. رعایت دستورالعملهای پیشنهادی باعث میشود عوارض عمل کاهش پیدا کنند، درصد موفقیت عمل افزایش یابد و روند بهبودی بیمار نیز راحتتر و سریعتر طی شود. دکتر جواهری یکی از جراحان ارتوپد و فوق تخصصهای باتجربه درزمینه عمل جراحی تعویض مفصل لگن است. او پیش از انجام عمل دستورالعملها و روشهای مراقبتی قبل و بعد از عمل را برای شما توضیح میدهد تا عملی موفقیتآمیز داشته باشید. بنابراین اگر قصد دارید عمل تعویض مفصل لگن انجام دهید به ما مراجعه کنید و از خدمات فوق تخصصی مرکز ما بهرهمند شوید.
منابع: