متأسفانه، هیچ‌کس مطمئن نیست که تعویض مفصل زانو آخرین عمل مورد نیاز برای او خواهد بود یا خیر. هیچ عمل مفصلی 100 درصد موفقیت‌آمیز نبوده و هیچ مفصل مصنوعی‌ای دائمی نیست. اما به‌طورکلی، مفصل جایگزین‌شده 10 تا 15 سال دوام می‌آورد. طول عمر مفصل جایگزین‌شده به موارد زیر بستگی دارد:
- آمادگی بدن بیمار
- سن بیمار
- ورزش کردن
- کاهش وزن بدن
- کیفیت مفصل مصنوعی
- تجربه جراح و تکنیک‌های جراحی که از آن استفاده می‌کند
- توان‌بخشی فیزیکی بیمار پس از جراحی
نکاتی که طول عمر مفصل را افزایش مي‌دهند
اجتناب از انجام فعالیت‌های سنگین
فعالیت‌هایی که بر مفصل پا فشار زیادی وارد می‌کنند مانند دویدن و پریدن، سایش مفصل جدید را افزایش می‌دهند. ورزش‌هایی مانند دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی، وزنه‌برداری و شنا، فشار کمی بر مفصل وارد می‌کنند و باعث فرسایش مفصل نمی‌شوند.
وزن بیمار
اضافه‌وزن نیز همانند ورزش تأثیر منفی بر عمل جایگزینی مفصل دارد. داشتن وزن مناسب طول عمر مفصل را افزایش می‌دهد.
سلامت بدنی بیمار و خطر عفونت
پوکی استخوان موجب شکستگی و جایگزینی ناموفق مفصل می‌شود. داشتن بیماری‌هایی که خطر عفونت را افزایش می‌دهند نیز عوارضی را پس از عمل به همراه دارد.
معمولاً طول عمر مفصل جایگزین‌شده چقدر است؟
طبق مطالعات، مفاصل جایگزین‌شده تا 20 سال دوام می‌آورند. جوان بودن بیمار، عمل مفصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف شرکت‌های پزشکی این است که طول عمر این مفاصل را افزایش دهند. در آینده بیماران جوانی را خواهیم دید که بدون نیاز به عمل مجدد مفصل، بقیه عمر خود را با همان مفصل جایگزین‌شده زندگی خواهند کرد. حدود 30 سال است که پزشکان از عمل تعویض مفصل زانو استفاده می‌کنند. در این سال‌ها، پیشرفت‌های تدریجی در کیفیت مواد و طرح‌ها، طول عمر مفاصل جدید را از 10 تا 20 سال افزایش داده است.
آیا می‌توان عمر مفصل جایگزین‌شده را پیش‌بینی کرد؟
پیش‌بینی دوام مفصل جایگزین‌شده به دلایل مختلفی دشوار است. برای به دست آوردن این اطلاعات حدود یک تا دو دهه زمان لازم است. در تخمین عمر مفصل مصنوعی، سن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بیماران جوان‌تر، میزان فعالیت بیشتری دارند و فشار زیادی بر مفصل جدید خود وارد می‌کنند. به همین دلایل، برخی از جراحان به بیماران جوان‌تر توصیه می‌کنند که حتی با داشتن درد یا سفتی مفاصل، جراحی را به تعویق بیاندازند.
عمل تعویض مفصل را در چه سنی باید انجام داد؟
میانگین سن بیمارانی که این عمل را انجام می‌دهند 85 سال است. طبق مطالعات، افرادی که عمل تعویض مفصل انجام داده‌اند می‌توانند حداقل به اندازه مسافت یک خیابان راه بروند. با توجه به این آمار، این افراد حتی با کهولت سن نیز توانایی پیاده‌روی و انجام فعالیت‌های زندگی روزمره خود را خواهند داشت.
آیا پس از عمل مفصل، به عمل مجدد زانو نیاز داریم؟
در 5 سال اول جراحی مفصل، حدود 2 درصد از بیماران نیاز به عمل مجدد دارند. اگر اولین عمل جایگزینی مفصل به‌دلایلی مانند عفونت یا شل شدن مفصل ناموفق باشد، عمل دوم (یا حتی سوم) لازم است و خطر این جراحی بسیار بالا است. همچنین انجام جراحی مجدد قطعاً دشوارتر است؛ زیرا دوره بهبود زانو طولانی‌تر بوده و احتمال موفقیت عمل جدید، نسبت به عمل اول پایین‌تر است.
آیا چاقی یا میزان فعالیت بدنی بر طول عمر مفصل تأثیر دارد؟
انجام فعالیت‌های سنگین باعث می‌شود افراد در 50 سالگی خود به عمل تعویض مفصل نیاز پیدا کنند. همه اعضای بدن ما عمر محدودی دارند. هرچه بیشتر ورزش‌هایی مانند تنیس و ماراتن انجام دهید، مفاصل‌تان سریع‌تر فرسوده می‌شوند. داشتن اضافه‌وزن نیز به زانوها فشار آورده و نیاز به عمل تعویض مفصل در سنین پایین‌تر را افزایش می‌دهد.
برای تولید مفاصل مصنوعی از چه موادی استفاده می‌کنند؟
دانشمندان سال‌ها پیش پروتز اُکسینیوم (نام تجاری ماده‌ای است که برای مفاصل جایگزین استفاده می‌شود) را از اُکسایش عنصر زیرکونیوم به دست آوردند. چون مفاصل قبلی برای بیماران حساسیت‌زا بودند، دانشمندان این مفصل جدید را باهدف رفع این مشکل اختراع کردند. محققان پس از مدتی آن را با پلی‌اتیلن ترکیب کردند و از طول عمر بالای اکسینیوم شگفت‌زده شدند.
بهترین برندهای مفاصل مصنوعی زانو کدام اند؟
برخی از بهترین شرکت‌های تولیدکننده مفاصل مصنوعی عبارت‌اند از:
- زیمِر
- اِسترایکِر
- دِپو
- اِسمیت
- گروپ لِپین
- بایو تِک
- مونوگرام
جمع‌بندی
دانشمندان پس از انجام آزمایش‌های متعدد بر کیفیت مواد به‌کاررفته در مفصل، توانستند مفصلی را اختراع کنند که با رعایت برخی دستورالعمل‌‌ها تا 30 سال دوام بیاورد. اگر شما ورزش‌های سنگین انجام دهید مفاصل اصلی یا مصنوعی شما زودتر از بین خواهند رفت. طول عمر مفاصل مصنوعی به جنس مواد به‌کاررفته در آنها نیز بستگی دارد.
منابع
مطالب مشابه
آسیب‌های وارده به زانوها می‌توانند در اثر رگ به رگ شدن یا پارگی رباط‌ها یا استفاده از بیش‌ازحد از زانو اتفاق بیفتند. زانو بزرگترین مفصل در بدن انسان است. این مفصل، ساق پا را به ران متصل می‌کند و به شما اجازه می‌دهد راه بروید، بدوید، بپرید، برقصید و در سایر فعالیت‌های روزانه شرکت کنید.
کیست‌های استخوان ساب کندرال (SBCs) کیسه‌های پر از مایعی هستند که در داخل مفاصلی مانند زانو، لگن و شانه تشکیل می‌شوند. این کیسه‌ها معمولاً در درجه اول با هیالورونیک اسید پر شده‌اند. هیالورونیک اسید مایعی در مایع مفصلی است که مفصل را روان می‌کند. کیست‌های استخوان ساب کندرال از نظر فنی کیست نیستند. در عوض، آنها ضایعات پر از مایع هستند که توسط استخوان احاطه شده‌اند.
شکستگی‌های استرسی در استخوان‌های پا و مچ پا شایع هستند؛ زیرا ما به‌طور مداوم با ایستادن، راه رفتن، دویدن و پریدن به آنها نیرو وارد می‌کنیم. در شکستگی استرسی، استخوان می‌شکند اما معمولاً جابجا نمی‌شود.
بونیون، برآمدگی استخوانی است که در لبه داخلی مفصل شست پا ایجاد می‌شود. اگر متوجه برآمدگی روی شست پا شدید، به‌ویژه اگر درد، سفتی یا بی‌حسی در انگشتان پا یا پای خود تجربه کردید، حتماً به متخصص مراجعه کنید.
استئوکندرال زانو، به آسیب یا صدمه به غضروف مفصلی صاف اطراف مفصل زانو و استخوان زیرین غضروف اشاره دارد. میزان آسیب ممکن است از پارگی غضروف یا ترک خفیف استخوان گرفته تا شکستن قطعه‌ای از استخوان در داخل مفصل متغیر باشد.
آرتروسنتز زانو که به آن آسپیراسیون نیز گفته می‌شود، روشی ساده برای تخلیه مایع از مفصل ازطریق سوزنی توخالی است. اگر مفصل شما ملتهب و متورم باشد، مایع اضافی در آن جمع می‌شود. تخلیه این مایع، مقداری از تورم و درد را تسکین می‌دهد و همچنین جهت بررسی آزمایشگاهی مورد استفاده قرار میگیرد.
شکستگی‌های استرسی لگن با ترک ناقص در یکی از استخوان‌های لگن مشخص می‌شود. ممکن است در ابتدا به‌صورت درد خفیف ظاهر شوند که با فعالیت، به‌ویژه فعالیت‌های با ضربه بالا مانند دویدن یا پریدن، بدتر می‌شوند.
آرتروز پس از سانحه (PTOA) نوعی از آرتروز است که پس از آسیب مفصلی ایجاد می‌شود. درواقع، این بیماری درصد قابل توجهی از موارد آرتروز در مراحل پایانی را تشکیل می‌دهد.
سندرم پیریفورمیس زمانی اتفاق میفتد که عضله پیریفورمیس شما عصب سیاتیک را فشرده می‌کند و منجر به التهاب می‌شود. این مسئله می‌تواند باعث درد یا بی‌حسی در لگن و پشت ساق پا در یک یا هر دو طرف بدن شود.
اگر هنگام حرکت مفاصل، صدای تق‌تق یا ترکیدن می‌شنوید، باید به آن توجه کنید. اگر صدای مفاصل با درد یا ناراحتی همراه نباشد، احتمالاً آسیبی اتفاق نیفتاده است. اما در برخی موارد صدای مفصل نشان‌دهنده کمبود مواد مغذی در بدن است.