تعویض مفصل زانو
تعویض مفصل زانو، به تسکین درد ناشی از آسیبهای مفصلی یا بیماریهای دژنراتیو (بیماریهایی که باعث میشوند بافت یا اندامها در طول زمان فرسایش یابند) مانند استئوارتریت (شایعترین بیماری مزمن مفصلی) کمک میکند. طبق مطالعات، سالانه بیش از 600 هزار نفر جراحی جزئی یا کامل زانو انجام میدهند و احتمالاً این تعداد تا سال 2030 به 3٫48 میلیون نفر افزایش یابد.
در جراحی جایگزینی مفصل زانو، استخوان ران و درشتنی را با یک مفصل مصنوعی یا ایمپلنت به یکدیگر متصل میکنند. بااینکه عمل تعویض مفصل زانو روشی جدید است، استفاده از آن به اواسط دهه 1800 بازمیگردد. با افزایش تقاضا برای عمل مفصل زانو، شرکتهای تجهیزات پزشکی در طول سه دهه گذشته تمامی مفاصل مصنوعی را اصلاح کردهاند. امروزه جوانان بسیاری به دنبال راهکارهای دائمی یا موقت برای مفاصل آسیبدیده خود هستند. طبق آمار، جراحان سالانه بیش از 600 هزار عمل تعویض زانو و حدود 330 هزار تعویض مفصل ران انجام میدهند. از طرفی، خطراتی مرتبط با عمل مفصل وجود دارند. در بهترین حالت، زمان بهبودی طولانیتر و جراحی پرهزینه است. اگرچه طبق تحلیلهای اقتصادی، این جراحی در درازمدت باعث صرفهجویی در هزینهها میشود.
آیا تضمینی برای دوام مفصل مصنوعی زانو وجود دارد؟
متأسفانه، هیچکس مطمئن نیست که عمل تعویض مفصل زانو آخرین عمل مورد نیاز برای او خواهد بود یا خیر. هیچ عمل مفصلی 100 درصد موفقیتآمیز نبوده و هیچ مفصل مصنوعیای دائمی نیست. اما بهطورکلی، مفصل جایگزینشده 10 تا 15 سال دوام میآورد. طول عمر مفصل جایگزینشده به موارد زیر بستگی دارد:
- آمادگی بدن بیمار
- سن بیمار
- ورزش کردن
- کاهش وزن بدن
- کیفیت مفصل مصنوعی
- تجربه جراح و تکنیکهای جراحی که از آن استفاده میکند
- توانبخشی فیزیکی بیمار پس از جراحی
نکاتی که طول عمر مفصل را افزایش ميدهند
اجتناب از انجام فعالیتهای سنگین
فعالیتهایی که بر مفصل پا فشار زیادی وارد میکنند مانند دویدن و پریدن، سایش مفصل جدید را افزایش میدهند. ورزشهایی مانند دوچرخهسواری، پیادهروی، وزنهبرداری و شنا، فشار کمی بر مفصل وارد میکنند و باعث فرسایش مفصل نمیشوند.
وزن بیمار
اضافهوزن نیز همانند ورزش تأثیر منفی بر عمل جایگزینی مفصل دارد. داشتن وزن مناسب طول عمر مفصل را افزایش میدهد.
سلامت بدنی بیمار و خطر عفونت
پوکی استخوان موجب شکستگی و جایگزینی ناموفق مفصل میشود. داشتن بیماریهایی که خطر عفونت را افزایش میدهند نیز عوارضی را پس از عمل به همراه دارد.
معمولاً طول عمر مفصل جایگزینشده چقدر است؟
طبق مطالعات، مفاصل جایگزینشده تا 20 سال دوام میآورند. جوان بودن بیمار، عمل مفصل را تحت تأثیر قرار میدهد. هدف شرکتهای پزشکی این است که طول عمر این مفاصل را افزایش دهند. در آینده بیماران جوانی را خواهیم دید که بدون نیاز به عمل مجدد مفصل، بقیه عمر خود را با همان مفصل جایگزینشده زندگی خواهند کرد. حدود 30 سال است که پزشکان از عمل تعویض مفصل زانو استفاده میکنند. در این سالها، پیشرفتهای تدریجی در کیفیت مواد و طرحها، طول عمر مفاصل جدید را از 10 تا 20 سال افزایش داده است.
آیا میتوان عمر مفصل جایگزینشده را پیشبینی کرد؟
پیشبینی دوام مفصل جایگزینشده به دلایل مختلفی دشوار است. برای به دست آوردن این اطلاعات حدود یک تا دو دهه زمان لازم است. در تخمین عمر مفصل مصنوعی، سن از اهمیت ویژهای برخوردار است. بیماران جوانتر، میزان فعالیت بیشتری دارند و فشار زیادی بر مفصل جدید خود وارد میکنند. به همین دلایل، برخی از جراحان به بیماران جوانتر توصیه میکنند که حتی با داشتن درد یا سفتی مفاصل، جراحی را به تعویق بیاندازند.
عمل تعویض مفصل را در چه سنی باید انجام داد؟
میانگین سن بیمارانی که این عمل را انجام میدهند 85 سال است. طبق مطالعات، افرادی که عمل تعویض مفصل انجام دادهاند میتوانند حداقل به اندازه مسافت یک خیابان راه بروند. با توجه به این آمار، این افراد حتی با کهولت سن نیز توانایی پیادهروی و انجام فعالیتهای زندگی روزمره خود را خواهند داشت.
آیا پس از عمل مفصل، به عمل مجدد زانو نیاز داریم؟
در 5 سال اول جراحی مفصل، حدود 2 درصد از بیماران نیاز به عمل مجدد دارند. اگر اولین عمل جایگزینی مفصل بهدلایلی مانند عفونت یا شل شدن مفصل ناموفق باشد، عمل دوم (یا حتی سوم) لازم است و خطر این جراحی بسیار بالا است. همچنین انجام جراحی مجدد قطعاً دشوارتر است؛ زیرا دوره بهبود زانو طولانیتر بوده و احتمال موفقیت عمل جدید، نسبت به عمل اول پایینتر است.
آیا چاقی یا میزان فعالیت بدنی بر طول عمر مفصل تأثیر دارد؟
انجام فعالیتهای سنگین باعث میشود افراد در 50 سالگی خود به عمل تعویض مفصل نیاز پیدا کنند. همه اعضای بدن ما عمر محدودی دارند. هرچه بیشتر ورزشهایی مانند تنیس و ماراتن انجام دهید، مفاصلتان سریعتر فرسوده میشوند. داشتن اضافهوزن نیز به زانوها فشار آورده و نیاز به عمل تعویض مفصل در سنین پایینتر را افزایش میدهد.
برای تولید مفاصل مصنوعی از چه موادی استفاده میکنند؟
دانشمندان سالها پیش پروتز اُکسینیوم (نام تجاری مادهای است که برای مفاصل جایگزین استفاده میشود) را از اُکسایش عنصر زیرکونیوم به دست آوردند. چون مفاصل قبلی برای بیماران حساسیتزا بودند، دانشمندان این مفصل جدید را باهدف رفع این مشکل اختراع کردند. محققان پس از مدتی آن را با پلیاتیلن ترکیب کردند و از طول عمر بالای اکسینیوم شگفتزده شدند.
بهترین برندهای مفاصل مصنوعی زانو کدام اند؟
برخی از بهترین شرکتهای تولیدکننده مفاصل مصنوعی عبارتاند از:
- زیمِر
- اِسترایکِر
- دِپو
- اِسمیت
- گروپ لِپین
- بایو تِک
- مونوگرام
جمعبندی
دانشمندان پس از انجام آزمایشهای متعدد بر کیفیت مواد بهکاررفته در مفصل، توانستند مفصلی را اختراع کنند که با رعایت برخی دستورالعملها تا 30 سال دوام بیاورد. اگر شما ورزشهای سنگین انجام دهید مفاصل اصلی یا مصنوعی شما زودتر از بین خواهند رفت. طول عمر مفاصل مصنوعی به جنس مواد بهکاررفته در آنها نیز بستگی دارد.
منابع
مطالب مشابه
نظرات
ارسال دیدگاه
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید مدیر وب سایت منتشر خواهد شد.