تعویض کامل مفصل زانو یکی از روشهای رایج برای درمان آرتریت زانو است. این جراحی معمولاً ایمن است و در صورت انجام صحیح، نتایج قابل پیشبینی و بادوامی را به همراه دارد. با این حال، بیمارانی که سیگار میکشند یا از محصولات حاوی نیکوتین استفاده میکنند، ممکن است نتایج جراحی را تحت تأثیر قرار دهند. مطالعات نشان میدهند سیگار کشیدن بهطور قابلتوجهی خطر عوارض پس از جراحی را افزایش میدهد. در ادامه به توضیح تأثیر سیگار بر روند بهبودی عمل جراحی تعویض مفصل زانو میپردازیم.
تأثیر سیگار بر سلامت استخوانها و مفاصل
سیگار اثرات متعددی بر مفاصل و استخوانها دارد که شامل موارد زیر هستند:
- افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان، که استخوانها را ضعیف و شکننده میکند و خطر شکستگی را افزایش میدهد.
- کند کردن فرآیند تولید استخوان به دلیل نیکوتین.
- کاهش جذب کلسیم از رژیم غذایی، که باعث شکننده شدن استخوانها میشود.
- تجزیه استروژن، که برای حفظ استخوانهای قوی در مردان و زنان ضروری است.
بهدلیل این اثرات، افراد سیگاری تقریباً دو برابر بیشتر از دیگران در معرض پارگی تاندونها و آسیبهای ناشی از استفاده بیشازحد هستند. همچنین، با افزایش سن احتمال ابتلا به آرتریت روماتوئید و کمردرد در آنها بیشتر میشود.
تأثیر سیگار بر بهبودی پس از جراحی
سیگار کشیدن از جنبههای مختلفی بر روند بهبود زخمها تأثیر منفی میگذارد. دود سیگار حاوی مواد سمی بسیاری ازجمله نیکوتین، مونوکسید کربن و سیانید هیدروژن است.
نیکوتین با کاهش جریان خون در پوست، فرایند بهبود بافتهای آسیبدیده را مختل میکند و میتواند منجر به ایسکمی بافتی شود. همچنین، نیکوتین با افزایش چسبندگی پلاکتها و کاهش تعداد گلبولهای قرمز، خطر انسداد رگهای خونی کوچک را افزایش میدهد. بهعلاوه قرار گرفتن در معرض نیکوتین از طریق سیگار، تنباکوی جویدنی یا سایر منابع، میتواند خطراتی مانند عفونت محل جراحی، عفونت عمیق مفصل، شل شدن پروتز و افزایش زمان بستری را به همراه داشته باشد. سیانید هیدروژن و مونوکسید کربن نیز از انتقال و استفاده از اکسیژن در سلولها جلوگیری کرده و متابولیسم را کند میکنند. همچنین، سموم سیگار عملکرد سیستم ایمنی را با کاهش توانایی گلبولهای سفید برای مقابله با عفونت تضعیف میکنند و روند بهبود زخم را مختل میکنند.
مطالعات نشان میدهند بیمارانی که قبل و بعد از تعویض مفصل به سیگار کشیدن ادامه میدهند، 10 برابر بیشتر از غیرسیگاریها نیاز به جراحی مجدد دارند. همچنین، احتمال بروز عوارضی مانند لخته شدن خون، ضربان قلب نامنظم و نارسایی کلیه در آنها بیشتر است.
این به این دلیل است که استخوانهای افراد سیگاری نمیتوانند به خوبی ترمیم شوند و توانایی تبدیل شدن به فلز متخلخل ایمپلنت مفصل را ندارند.
کاهش خطر سیگار بر عمل جراحی
ترک سیگار و پرهیز از محصولات نیکوتینی حداقل 1 ماه قبل از جراحی و ادامه پرهیز تا یک ماه پس از آن میتواند خطر عوارض را تا 50 درصد کاهش دهد.
اقدامات لازم پیش از عمل جراحی
بیمارانی که سیگار میکشند یا از محصولات نیکوتینی استفاده میکنند، باید این موضوع را گزارش دهند. به آنها در مورد خطرات سیگار توضیح داده میشود و باید متعهد شوند که حداقل یک ماه قبل و یک ماه پس از جراحی سیگار را ترک کنند. بیمارانی که قادر به ترک نیستند، ممکن است به برنامههای ترک سیگار ارجاع داده شوند و جراحیشان به تعویق بیفتد. همچنین، ممکن است آزمایش نیکوتین در خون یا ادرار حداقل 2 هفته قبل از جراحی برای اطمینان از ترک انجام شود.
برای اطلاع از سایر نکات جهت آمادگی قبل از تعویض مفصل زانو، این مطلب را مطالعه نمایید.
تحقیقات در خصوص تأثیر سیگار بر بهبودی پس از جراحی
در فوریه 2017، مجله «جراحی استخوان و مفاصل» نتایج یک مطالعه تحقیقاتی را منتشر کرد که نشان داد افراد سیگاری بهطور قابلتوجهی بیشتر از غیرسیگاریها به دلیل عفونت به جراحیهای مجدد نیاز پیدا میکنند. این مطالعه بر روی 15,264 بیمار که بین سالهای 2000 تا 2014 تحت جراحی تعویض مفصل قرار گرفتند، انجام شد. در زمان جراحی، 9٪ از بیماران سیگاری، 34٪ سابقاً سیگاری و 57٪ غیرسیگاری بودند. میانگین سنی افراد سیگاری 58 سال بود، در حالی که این عدد برای غیرسیگاریها 63 سال بود.
اگرچه خطر نیاز به جراحی مجدد در 90 روز به دلیل عفونت کم بود (تنها 0.7٪)، اما افراد سیگاری در مقایسه با غیرسیگاریها (حتی پس از در نظر گرفتن سایر عوامل) 80٪ بیشتر در معرض این خطر قرار داشتند. همچنین، سیگاریها به احتمال بیشتری دچار بیماریهای تنفسی و قلبی عروقی بودند.
مطالعه دیگری که در نشست سالانه آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا در سال 2017 ارائه شد، نشان داد که ترک سیگار قبل از جراحی تعویض مفصل زانو یا لگن میتواند به کاهش خطر عوارض پس از جراحی کمک کند.
در مرکز پزشکی NYU Langone در نیویورک، بیش از 500 سیگاری که تحت جراحی تعویض کامل زانو یا لگن قرار گرفتند، بررسی شدند. حدود 100 نفر از آنها به یک برنامه ویژه ترک سیگار معرفی شدند. اگرچه کمتر از 50 نفر این برنامه را بهطور کامل تکمیل کردند، اما کسانی که موفق به ترک شدند، نتایج جراحی بهتری داشتند و مشکلات کمتری مانند بستری مجدد، عفونت محل جراحی و لخته خون را تجربه کردند. در میان بیمارانی که جراحی تعویض زانو انجام دادند، افرادی که برنامه ترک سیگار را کامل کردند، عوارض کمتری نسبت به دیگران داشتند (تقریباً یک چهارم کمتر). این نتایج باعث شد تا محققان توصیه کنند که جراحان بهطور فعال بیماران سیگاری را به ترک سیگار قبل از جراحی تشویق کنند تا شانس بهبودی کامل افزایش یابد.
مطالعه دیگری در دانشکده پزشکی دانشگاه میسوری و MU Health Care نشان داد که سابقه مصرف دخانیات بیش از هر عامل خطر قابل تغییر دیگری با پیامدهای نامطلوب تعویض مفصل زانو ارتباط دارد.
دکتر جیمز کینی، استادیار جراحی ارتوپدی و نویسنده ارشد این مطالعه، بیان کرد: «در حالی که مطالعات متعددی عوامل خطر بالقوه قابل تغییر را برای جراحی تعویض زانو شناسایی کردهاند، اما تأثیرات آنها را زمانی که بهصورت جداگانه وجود دارند، بهطور کامل بررسی نکردهاند. ما متوجه شدیم که سابقه مصرف دخانیات با بیشترین میزان عوارض شدید، ازجمله قطع عضو بالای زانو، مرتبط است».
تیم دکتر کینی 239 عمل تعویض کامل زانو را طی هفت سال بر روی بیمارانی که هیچ یک از سه عامل خطر قابل اصلاح (چاقی، دیابت و سابقه مصرف دخانیات) را نداشتند، بررسی کردند. سپس نتایج این گروه با 270 بیمار دیگر که یکی از این عوامل خطر را داشتند، مقایسه شد. در این گروه، 20 درصد سابقه مصرف دخانیات، 12 درصد چاقی و 12 درصد دیابت داشتند.
کینی گفت: «در مقایسه با بیماران سالم، بیماران چاق تفاوتی در میزان جراحی مجدد نداشتند، اما بیماران دیابتی بیشتر نیاز به جراحی مجدد داشتند. بیمارانی با سابقه مصرف دخانیات نیز نرخ بالاتری از جراحیهای مجدد، ازجمله قطع عضو بالای زانو، نشان دادند».
نتایج این تحقیقات نشان دادند بیماران سیگاری نسبت به بیماران سالم، 10 درصد بیشتر نیاز به جراحی مجدد، 10 درصد افزایش در جراحی طی دو سال و 3.2 درصد بیشتر احتمال قطع عضو بالای زانو داشتند.
جمعبندی
همانطور که گفته شد مصرف سیگار قبل و بعد از عمل تعویض مفصل تأثیر قابل توجهی بر روند بهبودی دارد و عوارض جانبی مختلفی به همراه دارد. بنابراین ترک سیگار بهبود چشمگیری در نتایج عمل جراحی تعویض مفصل زانو به همراه دارد.
منابع