اگر قصد داشته باشید تعویض مفصل زانو انجام دهید، احتمالاً جراح به شما می‌گوید بهبودی پس از عمل مدتی طول می‌کشد. درواقع، ممکن است 12 هفته یا بیشتر طول بکشد تا به‌طور کامل به فعالیت‌های عادی روزمره خود بازگردید. در این راستا، کارشناسان توصیه می‌کنند برای بهبودی آسان‌تر و سریع‌تر اقدامات زیر را انجام دهید:
وزن اضافی خود را کاهش دهید
اضافه‌وزن می‌تواند مشکل بزرگی برای زانوهای شما باشد و باعث افزایش فشار و کاهش تحرک شود. برای کمک به بهبودی و محافظت از سلامت زانو در آینده، ایده خوبی است که تا حد امکان وزن اضافی خود را کاهش دهید.
یک رژیم غذایی با کالری کنترل‌شده و افزایش فعالیت‌های بدنی در ماه‌ها و هفته‌های قبل از جراحی می‌توانند به کاهش وزن شما کمک کنند.
ورزش کنید
برای اطمینان از بهبودی سریع پس از جراحی، قبل از عمل تا حد امکان فعال باشید. فعالیت بدنی به شما کمک می‌کند تا عضلات اطراف زانوی خود را تقویت کنید تا بتوانند بهتر از مفصل جدید شما حمایت کنند.
به یاد داشته باشید، در طول نقاهت به عصا یا واکر نیاز خواهید داشت، بنابراین ایجاد مقداری قدرت بالاتنه نیز به تحرک شما بلافاصله پس از جراحی کمک خواهد کرد.
سیگار را ترک کنید
سیگار کشیدن نه تنها برای سلامتی شما مضر است، بلکه می‌تواند شما را در معرض خطر عوارض ناشی از جراحی تعویض مفصل زانو نیز قرار دهد. سیگار کشیدن می‌تواند باعث افزایش زمان بهبودی شود، خون را رقیق کند و شما را در معرض خطر عفونت قرار دهد.
داروهای خود را بررسی کنید
برخی از داروها می‌توانند خطر عوارض شما را در حین جراحی افزایش دهند، بنابراین باید پیش از عمل جراحی درخصوص داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک صحبت کنید. برخی از داروها لخته شدن خون را دشوار کرده و برخی دیگر سیستم ایمنی شما را سرکوب می‌کنند، بنابراین مبارزه با عفونت‌ها پس از جراحی سخت‌تر میشود. ممکن است لازم باشد چند هفته قبل از جراحی مصرف آنها را متوقف کنید.
به‌عنوان مثال باید هفت روز قبل از جراحی مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ناپروکسن، ایبوپروفن و آسپرین را متوقف کنید؛ زیرا این داروها با انعقاد خون تداخل می‌کنند و باعث افزایش خون از دست رفته در طول عمل جراحی می‌شوند.
همچنین باید هفت روز قبل از جراحی مصرف مکمل‌های مختلف مانند ویتامین ای، روغن ماهی و جینسینگ را متوقف کنید.
تغذیه مناسب پیش از عمل
بیمار باید قبل از تعویض مفصل زانو، به نوع رژیم غذایی خود توجه کند تا مدت‌زمان دوره نقاهت کوتاه‌تر شود و زخم‌ها سریع‌تر بهبود یابند. از مهم‌ترین مواد غذایی که باید برای آمادگی قبل از تعویض مفصل زانو مصرف کنید، عبارت‌اند از:
- کربوهیدرات‌هایی مانند غلات کامل می‌توانند متابولیسم بدن را افزایش دهند.
- چربی‌های سالم مانند سالمون، ماهی خال‌دار و ساردین حاوی امگا 3 هستند و خاصیت ضدالتهابی دارند.
- مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین دی مانند اسفناج، دانه‌های چیا و همچنین محصولات لبنی می‌توانند به بهبود و محافظت از استخوان‌ها کمک کنند.
- مواد غذایی حاوی ویتامین سی ازجمله مرکبات و سبزیجاتی مانند گل کلم، فلفل دلمه‌ای و کلم بروکلی باعث بهبود مفاصل و کاهش التهاب می‌شوند.
به دندانپزشک مراجعه کنید
مشکلات مهم دندان‌ها باید قبل از عمل جراحی برطرف شوند. باکتری‌ها در طول فرایند دندانپزشکی وارد جریان خون می‌شوند و ممکن است باعث عفونت شوند. این عفونت می‌تواند به مفصل مصنوعی لگن برسد و آن را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین پیش از عمل جراحی به دندانپزشک مراجعه کنید و لزوم انجام عمل دندان را به جراح خود اطلاع دهید.
از بالا رفتن از پله‌ها بپرهیزید
بالا رفتن از پله‌ها بلافاصله پس از جراحی تعویض مفصل زانو دشوار است. بنابراین اگر اتاق خواب شما طبقه بالا است، قبل از انجام عمل جراحی تخت خود را به طبقه پایین منتقل کرده یا روی کاناپه محلی مناسب برای استراحت خود آماده کنید.
محلی مناسب برای استراحت خود فراهم کنید
حتماً یک صندلی محکم با دسته‌هایی که به ایستادن و تکیه کردن شما کمک می‌کنند تهیه کنید. قرار دادن یک بالشتک محکم روی نشیمنگاه صندلی نیز می‌تواند به هنگام ایستادن کمک کند. می‌توانید از یک زیرپایی نیز برای بلند کردن پای خود استفاده کنید.
همچنین وسایل موردنیاز مانند دستمال کاغذی، عینک، کنترل تلویزیون، سطل زباله، لپ‌تاپ و ... را روی میزی کنار خود قرار دهید.
وسایل کمکی تهیه کنید
پس از عمل جراحی تا مدتی باید از واکر و عصا برای راه رفتن استفاده کنید. همچنین برای حمام کردن به صندلی مخصوص نیاز پیدا می‌کنید. بنابراین پیش از عمل جراحی وسایل کمکی را تهیه کنید.
حمام را متناسب با نیازهای خود آماده کنید
برای راحت‌تر حمام کردن از یک سردوش قابل‌تنظیم دستی استفاده کنید و میله‌های دستگیره‌ای را در کنار وان یا دوش و در کنار توالت نصب کنید تا به بلند شدن و نشستن شما کمک کنند. از پادری‌های غیرلغزنده در حمام استفاده کنید تا از لیز خوردن شما جلوگیری کنند.
کمپرس یخ تهیه کنید
استفاده از کمپرس یخ بر روی زانو بعد از جراحی بسیار مهم است و باعث کاهش تورم، درد و التهاب میشود تا زانو دامنه حرکتی بیشتری داشته باشد. می‌توانید از یخ معمولی در کیسه‌های زیپ‌دار، کیسه‌های سبزیجات یخ‌زده یا بسته‌های یخ مخصوصی که دور زانوی شما می‌پیچند استفاده کنید.
کارهای مربوط به خانه را انجام دهید
پیش از عمل جراحی لباس‌ها را بشویید، خانه را تمیز کرده و ملحفه‌ها را عوض کنید؛ زیرا این کارها پس از جراحی دشوار خواهند بود. گیاهان آپارتمانی را در یک قسمت قرار دهید تا آبیاری آسان‌تر شود و مواد غذایی موردنیاز و نیمه‌آماده تهیه کنید و در فریزر قرار دهید.
وسایل اضافی را از سر راه بردارید
به اطراف خانه نگاهی بیندازید و به این فکر کنید چگونه با واکر یا عصا آسان‌تر می‌توانید راه بروید. بنابراین فرش‌ها را جابه‌جا کنید و سیم‌های برق را از سر راه بردارید. همچنین مبلمان را طوری قرار دهید که عصا یا واکر شما به آنها گیر نکند و مسیری برای حرکت داشته باشید.
برنامه ورزشی قبل از عمل جراحی تعویض مفصل زانو
ممکن است متوجه شده باشید که به‌دلیل ناراحتی مفصل زانو، فعالیت کمتری داشته‌اید. وقتی از ماهیچه‌ها استفاده نمی‌شود، ضعیف می‌شوند و در حمایت و حرکت بدن شما عملکرد خوبی ندارند.
انجام جراحی زانو مشکل مفصل را اصلاح می‌کند، اما برای تقویت و کشش ماهیچه‌های خود برای حمایت مناسب از مفصل جدید به یک برنامه ورزشی منظم نیاز دارید.
شروع یک برنامه ورزشی قبل از جراحی می‌تواند تا حد زیادی به بهبودی شما کمک کند.
چندین تمرین در ادامه ذکر شده‌اند که می‌توانید قبل از جراحی روی آنها کار کنید. توجه به این نکته ضروری است که در هنگام انجام تمرینات به خود فشار نیاورید و در صورتی که احساس ناراحتی کردید، ورزش را متوقف کنید.
باید سعی کنید قبل از جراحی، به‌صورت روزانه و روزی یک تا دو بار ورزش کنید. هر تمرین را 10 تا 20 بار برای هر دو پا تکرار کنید.
برای راحتی بیشتر، تمرینات را به‌صورت دراز کشیده انجام دهید.
حرکات پیشنهاد‌شده شامل موارد زیر هستند:
1-حرکات دایره‌ای مچ پا و حرکت مچ پا به سمت بالا
پاهای خود را با کشیدن مچ پا به سمت بالا و پایین حرکت دهید، سپس پاها را از زمین دور کنید. در مرحله بعد پاها را درجهت عقربه‌های ساعت و خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید.
2-فشار ران (تمرینات چهار سر ران)
با فشار دادن پشت زانو و ران خود به طرف تخت، عضلات بالای ران را سفت کنید. 5 ثانیه در این حالت بمانید. سپس استراحت کنید.
3-سر دادن پاشنه پا (خم شدن مفصل ران و زانو)
با کشیدن پاشنه پا به سمت باسن، ران و زانوی خود را خم کنید. پاشنه پای خود را به سمت پایین به حالت اولیه بلغزانید و استراحت کنید. در طول تمرین کاسه زانو را به سمت سقف نگه دارید. ممکن است بخواهید از یک کیسه پلاستیکی در زیر پاشنه خود استفاده کنید تا راحت‌تر سر بخورد.
4-سر دادن پا (دور و نزدیک کردن پاها از هم)
پایی را که می‌خواهید جراحی کنید، به سمت بیرون بلغزانید و کاسه زانو را به سمت سقف قرار دهید. پای خود را به حالت اولیه برگردانید. ممکن است بخواهید از یک کیسه پلاستیکی در زیر پاشنه خود استفاده کنید تا راحت‌تر سر بخورد.
5-ضربات درازکشیده (قوس دادن کم چهار سر ران)
به پشت دراز بکشید و یک پتو یا حوله رول‌شده زیر زانوی پایی که می‌خواهید جراحی کنید، قرار دهید. پای جراحی را صاف کنید. 5 ثانیه نگه دارید. به‌آرامی پای خود را پایین بیاورید و استراحت کنید. پشت زانوی شما باید در طول تمرین با پتو یا حوله در تماس باشد.
6-بلند کردن پا به‌صورت راست و مستقیم
پای دیگر خود را روی تخت خم کنید و پایی را که می‌خواهید جراحی کنید به سمت بالا بلند کنید. سپس زانوی خود را صاف نگه دارید. مچ پا را هم به سمت بالا خم کنید و انگشتان پا را به سمت خود بکشید. به مدت 5 ثانیه در این وضعیت بمانید و به‌آرامی پای خود را پایین بیاورید و استراحت کنید. اگر نمی‌توانید این ورزش را دراز کشیده انجام دهید، می‌توانید آن را در حالت ایستاده نیز انجام دهید.
7-تمرین تحرک در رختخواب
به‌صورت صاف به پشت دراز بکشید. روی هر دو آرنج بالا بیایید. بازوها را از پشت صاف کنید و به حالت نشسته قرار بگیرید. دوباره خود را روی آرنج پایین بیاورید، سپس به‌حالت صاف دراز بکشید.
8-شنا روی صندلی
روی یک صندلی محکم بنشینید. دسته‌های صندلی را بگیرید و به سمت پایین فشار بیاورید، آرنج‌های خود را صاف کنید تا باسن خود را چند سانتی‌متر از صندلی بلند کنید. به‌مدت 5 ثانیه در این حالت بمانید و سپس به‌آرامی خود را روی صندلی پایین بکشید. اگر بازوهایتان ضعیف هستند، از پاها برای بلند کردن باسن از روی صندلی استفاده کنید.
9-کشش زانو (خم کردن زانو در حالت نشسته)
در جلوی صندلی محکمی بنشینید. به‌آرامی 10 بار پا را به جلو و عقب حرکت دهید تا پای شما گرم شود. سپس پای خود را بلغزانید و تا جایی که می‌توانید زانوی خود را خم کنید. برای این حرکت می‌توانید از دست‌ها هم استفاده کنید. 30 ثانیه در این حالت بمانید. سپس به حالت اولیه برگردید و استراحت کنید. 3 بار این حرکت را به‌آرامی تکرار کنید.
10-حرکت کشش زانو در حالت صاف (کشش زانو در حالت نشسته)
روی یک صندلی محکم بنشینید و یک پا را روی صندلی و پای دیگر را روی زمین قرار دهید. در این حالت باید پشت زانوی خود احساس کشش کنید. برای افزایش کشیدگی می‌توانید به ران خود فشار بیاورید یا یک حوله رول‌شده زیر مچ پای خود قرار دهید. این حرکت کششی را 5 تا 10 دقیقه انجام دهید.
مطالعه بیشتر: ورزش مناسب بعد از عمل تعویض مفصل زانو
کلام آخر
به یاد داشته باشید، بهترین نتیجه بعد از جراحی زمانی به دست می‌آید که اقدامات لازم را قبل از جراحی انجام دهید. این اقدامات به روند بهبود شما کمک می‌کنند و باعث می‌شوند سریع‌تر به زندگی عادی بازگردید. دکتر جواهری یکی از جراحان و متخصصان است که درزمینه عمل جراحی تعویض مفصل زانو تخصص دارد. او پیش از عمل جراحی توضیحات لازم را درخصوص اقدامات لازم برای عملی موفقیت‌آمیز در اختیار شما قرار می‌دهد. بنابراین اگر قصد دارید عمل تعویض مفصل زانو انجام دهید به مرکز ما مراجعه کنید و از خدمات ما بهره‌مند شوید.
منابع
مطالب مشابه
آسیب‌های وارده به زانوها می‌توانند در اثر رگ به رگ شدن یا پارگی رباط‌ها یا استفاده از بیش‌ازحد از زانو اتفاق بیفتند. زانو بزرگترین مفصل در بدن انسان است. این مفصل، ساق پا را به ران متصل می‌کند و به شما اجازه می‌دهد راه بروید، بدوید، بپرید، برقصید و در سایر فعالیت‌های روزانه شرکت کنید.
کیست‌های استخوان ساب کندرال (SBCs) کیسه‌های پر از مایعی هستند که در داخل مفاصلی مانند زانو، لگن و شانه تشکیل می‌شوند. این کیسه‌ها معمولاً در درجه اول با هیالورونیک اسید پر شده‌اند. هیالورونیک اسید مایعی در مایع مفصلی است که مفصل را روان می‌کند. کیست‌های استخوان ساب کندرال از نظر فنی کیست نیستند. در عوض، آنها ضایعات پر از مایع هستند که توسط استخوان احاطه شده‌اند.
شکستگی‌های استرسی در استخوان‌های پا و مچ پا شایع هستند؛ زیرا ما به‌طور مداوم با ایستادن، راه رفتن، دویدن و پریدن به آنها نیرو وارد می‌کنیم. در شکستگی استرسی، استخوان می‌شکند اما معمولاً جابجا نمی‌شود.
بونیون، برآمدگی استخوانی است که در لبه داخلی مفصل شست پا ایجاد میشود. اگر متوجه برآمدگی روی شست پا شدید، به‌ویژه اگر درد، سفتی یا بی‌حسی در انگشتان پا یا پای خود تجربه کردید، حتماً به متخصص مراجعه کنید.
استئوکندرال زانو، به آسیب یا صدمه به غضروف مفصلی صاف اطراف مفصل زانو و استخوان زیرین غضروف اشاره دارد. میزان آسیب ممکن است از پارگی غضروف یا ترک خفیف استخوان گرفته تا شکستن قطعه‌ای از استخوان در داخل مفصل متغیر باشد.
آرتروسنتز زانو که به آن آسپیراسیون نیز گفته میشود، روشی ساده برای تخلیه مایع از مفصل ازطریق سوزنی توخالی است. اگر مفصل شما ملتهب و متورم باشد، مایع اضافی در آن جمع میشود. تخلیه این مایع، مقداری از تورم و درد را تسکین می‌دهد و همچنین جهت بررسی آزمایشگاهی مورد استفاده قرار میگیرد.
شکستگی‌های استرسی لگن با ترک ناقص در یکی از استخوان‌های لگن مشخص میشود. ممکن است در ابتدا به‌صورت درد خفیف ظاهر شوند که با فعالیت، به‌ویژه فعالیت‌های با ضربه بالا مانند دویدن یا پریدن، بدتر می‌شوند.
آرتروز پس از سانحه (PTOA) نوعی از آرتروز است که پس از آسیب مفصلی ایجاد میشود. درواقع، این بیماری درصد قابل توجهی از موارد آرتروز در مراحل پایانی را تشکیل می‌دهد.
سندرم پیریفورمیس زمانی اتفاق میفتد که عضله پیریفورمیس شما عصب سیاتیک را فشرده می‌کند و منجر به التهاب میشود. این مسئله می‌تواند باعث درد یا بی‌حسی در لگن و پشت ساق پا در یک یا هر دو طرف بدن شود.
اگر هنگام حرکت مفاصل، صدای تق‌تق یا ترکیدن می‌شنوید، باید به آن توجه کنید. اگر صدای مفاصل با درد یا ناراحتی همراه نباشد، احتمالاً آسیبی اتفاق نیفتاده است. اما در برخی موارد صدای مفصل نشان‌دهنده کمبود مواد مغذی در بدن است.