اگر قصد داشته باشید تعویض مفصل زانو انجام دهید، احتمالاً جراح به شما می‌گوید بهبودی پس از عمل مدتی طول می‌کشد. درواقع، ممکن است 12 هفته یا بیشتر طول بکشد تا به‌طور کامل به فعالیت‌های عادی روزمره خود بازگردید. در این راستا، کارشناسان توصیه می‌کنند برای بهبودی آسان‌تر و سریع‌تر اقدامات زیر را انجام دهید:
وزن اضافی خود را کاهش دهید
اضافه‌وزن می‌تواند مشکل بزرگی برای زانوهای شما باشد و باعث افزایش فشار و کاهش تحرک شود. برای کمک به بهبودی و محافظت از سلامت زانو در آینده، ایده خوبی است که تا حد امکان وزن اضافی خود را کاهش دهید.
یک رژیم غذایی با کالری کنترل‌شده و افزایش فعالیت‌های بدنی در ماه‌ها و هفته‌های قبل از جراحی می‌توانند به کاهش وزن شما کمک کنند.
ورزش کنید
برای اطمینان از بهبودی سریع پس از جراحی، قبل از عمل تا حد امکان فعال باشید. فعالیت بدنی به شما کمک می‌کند تا عضلات اطراف زانوی خود را تقویت کنید تا بتوانند بهتر از مفصل جدید شما حمایت کنند.
به یاد داشته باشید، در طول نقاهت به عصا یا واکر نیاز خواهید داشت، بنابراین ایجاد مقداری قدرت بالاتنه نیز به تحرک شما بلافاصله پس از جراحی کمک خواهد کرد.
سیگار را ترک کنید
سیگار کشیدن نه تنها برای سلامتی شما مضر است، بلکه می‌تواند شما را در معرض خطر عوارض ناشی از جراحی تعویض مفصل زانو نیز قرار دهد. سیگار کشیدن می‌تواند باعث افزایش زمان بهبودی شود، خون را رقیق کند و شما را در معرض خطر عفونت قرار دهد.
داروهای خود را بررسی کنید
برخی از داروها می‌توانند خطر عوارض شما را در حین جراحی افزایش دهند، بنابراین باید پیش از عمل جراحی درخصوص داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک صحبت کنید. برخی از داروها لخته شدن خون را دشوار کرده و برخی دیگر سیستم ایمنی شما را سرکوب می‌کنند، بنابراین مبارزه با عفونت‌ها پس از جراحی سخت‌تر میشود. ممکن است لازم باشد چند هفته قبل از جراحی مصرف آنها را متوقف کنید.
به‌عنوان مثال باید هفت روز قبل از جراحی مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ناپروکسن، ایبوپروفن و آسپرین را متوقف کنید؛ زیرا این داروها با انعقاد خون تداخل می‌کنند و باعث افزایش خون از دست رفته در طول عمل جراحی می‌شوند.
همچنین باید هفت روز قبل از جراحی مصرف مکمل‌های مختلف مانند ویتامین ای، روغن ماهی و جینسینگ را متوقف کنید.
تغذیه مناسب پیش از عمل
بیمار باید قبل از تعویض مفصل زانو، به نوع رژیم غذایی خود توجه کند تا مدت‌زمان دوره نقاهت کوتاه‌تر شود و زخم‌ها سریع‌تر بهبود یابند. از مهم‌ترین مواد غذایی که باید برای آمادگی قبل از تعویض مفصل زانو مصرف کنید، عبارت‌اند از:
- کربوهیدرات‌هایی مانند غلات کامل می‌توانند متابولیسم بدن را افزایش دهند.
- چربی‌های سالم مانند سالمون، ماهی خال‌دار و ساردین حاوی امگا 3 هستند و خاصیت ضدالتهابی دارند.
- مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین دی مانند اسفناج، دانه‌های چیا و همچنین محصولات لبنی می‌توانند به بهبود و محافظت از استخوان‌ها کمک کنند.
- مواد غذایی حاوی ویتامین سی ازجمله مرکبات و سبزیجاتی مانند گل کلم، فلفل دلمه‌ای و کلم بروکلی باعث بهبود مفاصل و کاهش التهاب می‌شوند.
به دندانپزشک مراجعه کنید
مشکلات مهم دندان‌ها باید قبل از عمل جراحی برطرف شوند. باکتری‌ها در طول فرایند دندانپزشکی وارد جریان خون می‌شوند و ممکن است باعث عفونت شوند. این عفونت می‌تواند به مفصل مصنوعی لگن برسد و آن را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین پیش از عمل جراحی به دندانپزشک مراجعه کنید و لزوم انجام عمل دندان را به جراح خود اطلاع دهید.
از بالا رفتن از پله‌ها بپرهیزید
بالا رفتن از پله‌ها بلافاصله پس از جراحی تعویض مفصل زانو دشوار است. بنابراین اگر اتاق خواب شما طبقه بالا است، قبل از انجام عمل جراحی تخت خود را به طبقه پایین منتقل کرده یا روی کاناپه محلی مناسب برای استراحت خود آماده کنید.
محلی مناسب برای استراحت خود فراهم کنید
حتماً یک صندلی محکم با دسته‌هایی که به ایستادن و تکیه کردن شما کمک می‌کنند تهیه کنید. قرار دادن یک بالشتک محکم روی نشیمنگاه صندلی نیز می‌تواند به هنگام ایستادن کمک کند. می‌توانید از یک زیرپایی نیز برای بلند کردن پای خود استفاده کنید.
همچنین وسایل موردنیاز مانند دستمال کاغذی، عینک، کنترل تلویزیون، سطل زباله، لپ‌تاپ و ... را روی میزی کنار خود قرار دهید.
وسایل کمکی تهیه کنید
پس از عمل جراحی تا مدتی باید از واکر و عصا برای راه رفتن استفاده کنید. همچنین برای حمام کردن به صندلی مخصوص نیاز پیدا می‌کنید. بنابراین پیش از عمل جراحی وسایل کمکی را تهیه کنید.
حمام را متناسب با نیازهای خود آماده کنید
برای راحت‌تر حمام کردن از یک سردوش قابل‌تنظیم دستی استفاده کنید و میله‌های دستگیره‌ای را در کنار وان یا دوش و در کنار توالت نصب کنید تا به بلند شدن و نشستن شما کمک کنند. از پادری‌های غیرلغزنده در حمام استفاده کنید تا از لیز خوردن شما جلوگیری کنند.
کمپرس یخ تهیه کنید
استفاده از کمپرس یخ بر روی زانو بعد از جراحی بسیار مهم است و باعث کاهش تورم، درد و التهاب میشود تا زانو دامنه حرکتی بیشتری داشته باشد. می‌توانید از یخ معمولی در کیسه‌های زیپ‌دار، کیسه‌های سبزیجات یخ‌زده یا بسته‌های یخ مخصوصی که دور زانوی شما می‌پیچند استفاده کنید.
کارهای مربوط به خانه را انجام دهید
پیش از عمل جراحی لباس‌ها را بشویید، خانه را تمیز کرده و ملحفه‌ها را عوض کنید؛ زیرا این کارها پس از جراحی دشوار خواهند بود. گیاهان آپارتمانی را در یک قسمت قرار دهید تا آبیاری آسان‌تر شود و مواد غذایی موردنیاز و نیمه‌آماده تهیه کنید و در فریزر قرار دهید.
وسایل اضافی را از سر راه بردارید
به اطراف خانه نگاهی بیندازید و به این فکر کنید چگونه با واکر یا عصا آسان‌تر می‌توانید راه بروید. بنابراین فرش‌ها را جابه‌جا کنید و سیم‌های برق را از سر راه بردارید. همچنین مبلمان را طوری قرار دهید که عصا یا واکر شما به آنها گیر نکند و مسیری برای حرکت داشته باشید.
برنامه ورزشی قبل از عمل جراحی تعویض مفصل زانو
ممکن است متوجه شده باشید که به‌دلیل ناراحتی مفصل زانو، فعالیت کمتری داشته‌اید. وقتی از ماهیچه‌ها استفاده نمی‌شود، ضعیف می‌شوند و در حمایت و حرکت بدن شما عملکرد خوبی ندارند.
انجام جراحی زانو مشکل مفصل را اصلاح می‌کند، اما برای تقویت و کشش ماهیچه‌های خود برای حمایت مناسب از مفصل جدید به یک برنامه ورزشی منظم نیاز دارید.
شروع یک برنامه ورزشی قبل از جراحی می‌تواند تا حد زیادی به بهبودی شما کمک کند.
چندین تمرین در ادامه ذکر شده‌اند که می‌توانید قبل از جراحی روی آنها کار کنید. توجه به این نکته ضروری است که در هنگام انجام تمرینات به خود فشار نیاورید و در صورتی که احساس ناراحتی کردید، ورزش را متوقف کنید.
باید سعی کنید قبل از جراحی، به‌صورت روزانه و روزی یک تا دو بار ورزش کنید. هر تمرین را 10 تا 20 بار برای هر دو پا تکرار کنید.
برای راحتی بیشتر، تمرینات را به‌صورت دراز کشیده انجام دهید.
حرکات پیشنهاد‌شده شامل موارد زیر هستند:
1-حرکات دایره‌ای مچ پا و حرکت مچ پا به سمت بالا
پاهای خود را با کشیدن مچ پا به سمت بالا و پایین حرکت دهید، سپس پاها را از زمین دور کنید. در مرحله بعد پاها را درجهت عقربه‌های ساعت و خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید.
2-فشار ران (تمرینات چهار سر ران)
با فشار دادن پشت زانو و ران خود به طرف تخت، عضلات بالای ران را سفت کنید. 5 ثانیه در این حالت بمانید. سپس استراحت کنید.
3-سر دادن پاشنه پا (خم شدن مفصل ران و زانو)
با کشیدن پاشنه پا به سمت باسن، ران و زانوی خود را خم کنید. پاشنه پای خود را به سمت پایین به حالت اولیه بلغزانید و استراحت کنید. در طول تمرین کاسه زانو را به سمت سقف نگه دارید. ممکن است بخواهید از یک کیسه پلاستیکی در زیر پاشنه خود استفاده کنید تا راحت‌تر سر بخورد.
4-سر دادن پا (دور و نزدیک کردن پاها از هم)
پایی را که می‌خواهید جراحی کنید، به سمت بیرون بلغزانید و کاسه زانو را به سمت سقف قرار دهید. پای خود را به حالت اولیه برگردانید. ممکن است بخواهید از یک کیسه پلاستیکی در زیر پاشنه خود استفاده کنید تا راحت‌تر سر بخورد.
5-ضربات درازکشیده (قوس دادن کم چهار سر ران)
به پشت دراز بکشید و یک پتو یا حوله رول‌شده زیر زانوی پایی که می‌خواهید جراحی کنید، قرار دهید. پای جراحی را صاف کنید. 5 ثانیه نگه دارید. به‌آرامی پای خود را پایین بیاورید و استراحت کنید. پشت زانوی شما باید در طول تمرین با پتو یا حوله در تماس باشد.
6-بلند کردن پا به‌صورت راست و مستقیم
پای دیگر خود را روی تخت خم کنید و پایی را که می‌خواهید جراحی کنید به سمت بالا بلند کنید. سپس زانوی خود را صاف نگه دارید. مچ پا را هم به سمت بالا خم کنید و انگشتان پا را به سمت خود بکشید. به مدت 5 ثانیه در این وضعیت بمانید و به‌آرامی پای خود را پایین بیاورید و استراحت کنید. اگر نمی‌توانید این ورزش را دراز کشیده انجام دهید، می‌توانید آن را در حالت ایستاده نیز انجام دهید.
7-تمرین تحرک در رختخواب
به‌صورت صاف به پشت دراز بکشید. روی هر دو آرنج بالا بیایید. بازوها را از پشت صاف کنید و به حالت نشسته قرار بگیرید. دوباره خود را روی آرنج پایین بیاورید، سپس به‌حالت صاف دراز بکشید.
8-شنا روی صندلی
روی یک صندلی محکم بنشینید. دسته‌های صندلی را بگیرید و به سمت پایین فشار بیاورید، آرنج‌های خود را صاف کنید تا باسن خود را چند سانتی‌متر از صندلی بلند کنید. به‌مدت 5 ثانیه در این حالت بمانید و سپس به‌آرامی خود را روی صندلی پایین بکشید. اگر بازوهایتان ضعیف هستند، از پاها برای بلند کردن باسن از روی صندلی استفاده کنید.
9-کشش زانو (خم کردن زانو در حالت نشسته)
در جلوی صندلی محکمی بنشینید. به‌آرامی 10 بار پا را به جلو و عقب حرکت دهید تا پای شما گرم شود. سپس پای خود را بلغزانید و تا جایی که می‌توانید زانوی خود را خم کنید. برای این حرکت می‌توانید از دست‌ها هم استفاده کنید. 30 ثانیه در این حالت بمانید. سپس به حالت اولیه برگردید و استراحت کنید. 3 بار این حرکت را به‌آرامی تکرار کنید.
10-حرکت کشش زانو در حالت صاف (کشش زانو در حالت نشسته)
روی یک صندلی محکم بنشینید و یک پا را روی صندلی و پای دیگر را روی زمین قرار دهید. در این حالت باید پشت زانوی خود احساس کشش کنید. برای افزایش کشیدگی می‌توانید به ران خود فشار بیاورید یا یک حوله رول‌شده زیر مچ پای خود قرار دهید. این حرکت کششی را 5 تا 10 دقیقه انجام دهید.
مطالعه بیشتر: ورزش مناسب بعد از عمل تعویض مفصل زانو
کلام آخر
به یاد داشته باشید، بهترین نتیجه بعد از جراحی زمانی به دست می‌آید که اقدامات لازم را قبل از جراحی انجام دهید. این اقدامات به روند بهبود شما کمک می‌کنند و باعث می‌شوند سریع‌تر به زندگی عادی بازگردید. دکتر جواهری یکی از جراحان و متخصصان است که درزمینه عمل جراحی تعویض مفصل زانو تخصص دارد. او پیش از عمل جراحی توضیحات لازم را درخصوص اقدامات لازم برای عملی موفقیت‌آمیز در اختیار شما قرار می‌دهد. بنابراین اگر قصد دارید عمل تعویض مفصل زانو انجام دهید به مرکز ما مراجعه کنید و از خدمات ما بهره‌مند شوید.
منابع
مطالب مشابه
در اختلال کوتاهی پا اندازه پاهای بیمار قرینه نیست و مقداری اختلاف در طول پاها وجود دارد. اگر این اختلاف طول کمتر از ۲ سانتی‌متر باشد، به درمان نیاز ندارد اما اگر اختلاف طولی بیشتر از آن باشد، می‌توان با درمان های جراحی این اختلال را مدیریت یا درمان کرد.
تجربه بیمارانی که تعویض مفصل لگن انجام داده اند به شما کمک می کند از واقعیت های زندگی این افراد بعد از عمل و نحوه بازگشت آنها به انجام فعالیت های مورد علاقه شان مطلع شوید تا بتوانید بهترین تصمیم را برای خود بگیرید.
میانگین سنی بیماران تعویض مفصل زانو معمولاً بین 50 تا 80 سال است، سن به‌تنهایی معیار تعیین‌کننده برای انجام جراحی تعویض زانو نیست. بسیاری از عوامل دیگر ازجمله وضعیت سلامت ، مزایای بالقوه جراحی و طول عمر پروتز در نظر گرفته می‌شوند.
. یکی از مهم‌ترین خطرات، افزایش احتمال بروز مشکلات قلبی، به‌ویژه در 90 روز اول پس از جراحی است. مشکلات قلبی که ممکن است پس از جراحی تعویض مفصل رخ دهند شامل حمله قلبی، ایست قلبی و آریتمی یا ضربان قلب نامنظم هستند.
اگر بیمار مبتلا به پوکی استخوان پس از جراحی تعویض مفصل زانو یا مفصل لگن- حتی سال‌ها بعد از عمل - زمین بخورد، استخوان‌های ضعیف اطراف ایمپلنت ممکن است به راحتی دچار شکستگی شوند.
بیمارانی که قبل و بعد از تعویض مفصل سیگار می کشند، 10 برابر بیشتر از غیرسیگاری‌ها نیاز به جراحی مجدد دارند. همچنین، احتمال بروز عوارضی مانند لخته شدن خون، ضربان قلب نامنظم و نارسایی کلیه در آنها بیشتر است.
درمانی خانگی مینیسک زانو به کاهش درد ناشی از پارگی مینیسک زانو کمک می‌کنند. اما برای درمان قطعی به مراجعه به پزشک و استفاده از روش‌های درمانی اصولی‌تر ازجمله دارودرمانی و گاهاً عمل جراحی نیاز است.
کندروپلاستی یا دبریدمان توسط آرتروسکوپی عمل جراحی‌ای است که برای صاف کردن غضروف آسیب‌دیده در زانو استفاده میشود. این روش کم تهاجمی از دوربین کوچکی به نام آرتروسکوپ برای بررسی داخل و از ابزارهای کوچک برای ترمیم زانو استفاده می‌کند.
سندرم باند ایلیوتیبیال (ITBS) یک آسیب شایع جانبی زانو است. استفاده بیش‌ازحد و خمیدگی و کشیدگی مکرر زانو معمولاً باعث این نوع آسیب میشود. زمانی این آسیب رخ می‌دهد که باند IT سفت، تحریک یا ملتهب شود.
آسیب‌های ورزشی معمولاً باعث پارگی رباط صلیبی قدامی می‌شوند و احتمالاً برای ترمیم آن به جراحی نیاز خواهید داشت. اکثر افراد بهبودی کامل پیدا می‌کنند و ورزش را بدون عواقب طولانی‌مدت از سر می‌گیرند.