زانوی ضربدری و پای پرانتزی، ناهنجاری‌هایی در اندام تحتانی هستند. هر دوی این اختلال‌ها، ممکن است ریشه فیزیولوژیکی داشته، یا بر اثر آسیب رخ بدهند. این وضعیت در بعضی کودکان تا قبل از دوسالگی وجود دارد، و بعد از آن به‌طور طبیعی بهبود می‌یابد. در این مقاله وب‌سایت دکتر امین جواهری، به تفاوت پای پرانتزی و زانوی ضربدری و تشخیص و درمان آن‌ها می‌پردازیم.
پای پرانتزی چیست؟ تفاوت پای پرانتزی و زانوی ضربدری
پای پرانتزی (Bow Leg) یا پای کمانی وضعیتی است که وقتی مچ پاها کنار هم قرار می‌گیرند، زانوها باز مانده و از هم فاصله دارند. همین شکل قرارگیری، تفاوت پای پرانتزی و زانوی ضربدری است.
این وضعیت در بسیاری از نوزادان و بعد هم کودکان نوپا، تا سن دوسالگی وجود دارد. اما آن‌ها مشکلی در راه رفتن، دویدن و انجام فعالیت‌های روزمره ندارند.
اگر فرزندتان پای پرانتزی دارد، نگران نشوید. بیشتر نوزادان و کودکان نوپا، بدون نیاز به هیچ درمانی، و به‌طور کاملا طبیعی از این وضعیت خارج می‌شوند.
اما وقتی کودکی شروع به راه رفتن می‌کند، پاهایش هم باید کم‌کم صاف شوند. این فرایند به‌طور معمول بین سنین 11 تا 18ماهگی رخ می‌دهد. اما اگر پاهای کودک تا سن دوسالگی صاف نشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
اگر درمان این عارضه را جدی نگیرید، با بالاتر رفتن سن، باعث چرخش نامناسب یا پیچ‌خوردگی استخوان درشت‌نی هم می‌شود. یعنی پاها در مقایسه با زانوها، یا به‌سمت داخل یا خارج می‌چرخند.
به‌جز وضعیت طبیعی که توضیح دادیم، این‌ها بعضی از رایج‌ترین دلایل ایجاد پای پرانتزی هستند:
- راشیتیسم (Rickets) یا نرمی استخوان بر اثر کمبود ویتامین دی،
- دیسپلازی اسکلتی (Skeletal Dysplasia) یا رشد غیرطبیعی استخوان،
- بیماری بلانت (Blount's Disease)،
- آکندروپلازی (Achondroplasia)،
- آسیب به صفحه رشد.
زانوی ضربدری چیست؟ تفاوت پای پرانتزی و زانوی ضربدری
زانوی ضربدری (Knock Knee) وضعیتی است که در آن، زانوها به‌سوی داخل متمایل می‌شوند. در این اختلال شکل قرارگیری زانوها باعث می‌شود مچ پاها به یکدیگر نزدیک نشوند.
این‌ها از رایج‌ترین دلایل ایجاد زانوی ضربدری هستند:
- راشیتیسم یا نرمی استخوان،
- دیسپلازی اسکلتی یا رشد غیرطبیعی استخوان،
- و آسیب به صفحه رشد.
کسانی که دچار اختلال زانوی ضربدری هستند، راه رفتنشان هم تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد، چون باید برای رفع فاصله کم بین زانوهایشان تلاش زیادی داشته باشند. این افراد کم‌کم دچار درد زانو هم می‌شوند.
برای تشخیص زانوی ضربدری و تفاوت پای پرانتزی و زانوی ضربدری در خانه، فرد موردنظر باید به پشت بخوابد و پاهایش را کنار هم بگیرد. در این وضعیت، زانوها باید به‌هم چبسبیده، و قوزک‌های داخلی از هم فاصله داشته باشند.
فاصله بین قوزک‌ها، مقدار تغییر شکل را مشخص می‌کند. انواع مختلف زانوی ضربدری بر اساس فاصله بین قوزک‌های پای فرد عبارت‌اند از:
- زانوی ضربدری نوع یک: در این وضعیت، فاصله بین قوزک‌ها، کمتر از 2٫5 سانتی‌متر است.
- زانوی ضربدری نوع دو: در این وضعیت، فاصله حدود 5 سانتی‌متر است.
- زانوی ضربدری نوع سه: فاصله بین 5 تا 7٫5 سانتی‌متر است.
- زانوی ضربدری نوع چهار: بیشتر از 7٫5 سانتی‌متر است.
جمع‌بندی
در وضعیت پای پرانتزی یا پای کمانی، وقتی مچ پاها کنار یکدیگر هستند، زانوها از هم فاصله دارند. در وضعیت زانوی ضربدری، زانوها به‌سمت داخل متمایل شده و مچ پاها به یکدیگر نزدیک نمی‌شوند. این اصلی‌ترین تفاوت پای پرانتزی و زانوی ضربدری است.
برای تشخیص دقیق‌تر و درمان پای پرانتزی و زانوی ضربدری، می‌توانید با شماره تلفن 02129123462 تماس بگیرید، و از دکتر علیرضا امین جواهری، جراح ارتوپد و فوق‌تخصص زانو و لگن از دانشگاه زوريخ سوئيس، وقت معاینه و مشاوره تخصصی بگیرید.
منابع:
southwest.devonformularyguidance.nhs.uk
مطالب مشابه
علامت اصلی نقرس زانو، درد شدید است که اغلب در طول شب شروع می‌شود. حملات حاد نقرس زانو ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشند. معمولاً درد در 24 ساعت اول شروع حملات، به اوج خود می‌رسد. حملات حاد ممکن است به طور مکرر رخ دهند یا ممکن است سال‌ها از هم فاصله داشته باشند.
ضعف پا یا احساس درد و ناتوانی در پاها می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی داشته باشد و فعالیت‌های روزمره مانند راه رفتن، ایستادن یا انجام کارهای ساده را مختل کند. این وضعیت ممکن است ناشی از عوامل مختلفی از مشکلات عضلانی و عصبی گرفته تا کمبودهای تغذیه‌ای باشد
پا درد می‌تواند فعالیت‌های روزمره فرد را تحت تأثیر قرار داده و کیفیت زندگی او را کاهش دهد. درمان پا درد بستگی به علت آن دارد و شامل روش‌های مختلفی از جمله استراحت، داروها، فیزیوتراپی، و در موارد شدیدتر، جراحی می‌باشد.
بهبودی بعد از جراحی تعویض زانو به عوامل مختلفی مانند نوع جراحی، وضعیت سلامت عمومی بیمار و رعایت دستورالعمل‌های پزشکی بستگی دارد. اگرچه نیاز به استراحت طولانی‌مدت در بستر وجود ندارد، اما پیروی از یک برنامه دقیق توانبخشی و استراحت مناسب می‌تواند به تسریع روند بهبودی و کاهش خطرات احتمالی کمک کند.
مدت زمان استراحت و محدودیت‌های فعالیت‌ها می‌تواند بسته به وضعیت جسمی هر فرد و نوع جراحی متفاوت باشد. در این دوران، توجه به دستورات پزشک، انجام تمرینات مناسب و صبر و شکیبایی برای بهبودی کامل از اهمیت زیادی برخوردار است.
درد پا یک علامت شایع با دلایل گوناگون است که ممکن است ناشی از استفاده بیش‌ازحد، ساییدگی، آسیب‌های ورزشی یا یک بیماری خاص باشد. این درد می‌تواند به‌صورت گرفتگی عضلانی، درد شبانه، یا احساس تیر کشیدن در پای چپ یا راست ظاهر شود.
دلایل متعددی می‌توانند موجب بروز درد پا در شب شوند که برخی به سبک زندگی مرتبط بوده و برخی دیگر ناشی از بیماری‌های مختلف هستند. خوشبختانه، روش‌های درمانی متنوعی برای کاهش این دردها وجود دارند.
در کنار مصرف دارو، رژیم غذایی متعادل می‌تواند واکنش‌های التهابی بدن که منجر به درد می‌شوند را کاهش دهد. همچنین، وزن سالم حاصل از تغذیه مناسب، فشار وارده بر مفاصل را کم کرده و سلامت لگن را تقویت می‌کند.
اسپاسم عضلانی (که به آن گرفتگی عضلانی نیز گفته می‌شود) زمانی رخ می‌دهد که عضله شما به طور غیرارادی و اجباری به طور غیرقابل کنترلی منقبض شده و نمی‌تواند شل شود. اسپاسم عضلانی مشکلی کاملاً طبیعی و شایع است و می‌تواند بخشی یا تمام یک عضله یا چند ماهیچه را در یک گروه درگیر کند.
درد پا از زانو به پایین می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از بیماری‌هایی که ممکن است با درد در این ناحیه شروع شوند شامل تاندونیت، نوروپاتی دیابتی و شین اسپلینت هستند. همچنین، گرفتگی عضلانی نیز می‌تواند باعث ایجاد درد در پا از زانو به پایین شود.