زانو شامل استخوان ها، رباط ها، منیسک ها و تاندون ها و ماهیچه های مختلف می باشد و از همین رو مهم ترین و پیچیده ترین مفصل بدن به شمار می رود و به دلیل اینکه تمام وزن بدن را تحمل کرده و درهنگام ایستادن و راه رفتن نیز فشار بیشتری بر آن وارد می شود بیش از سایر مفاصل بدن در معرض آسیب دیدگی و فرسودگی قرار دارد. به همین دلیل زانو درد و کمر درد از رایج ترین بیماری های اسکلتی عضلانی به شمار می رود.
از شایع ترین مشکلات زانو ساییدگی و تخریب مفصل آن می باشد که آرتروز زانو نامیده می شود. آرتروز یک بیماری تخریبی فرسایشی محسوب می شود که به تدریج باعث از بین رفتن غضروف و مفاصل بدن می شود و مشکلات بسیاری را برای فرد به وجود خواهد آورد.
همچنین آرتروز شایع ترین بیماری مفصلی در بین افراد به ویژه افراد مسن می باشد و میزان ابتلا به آن در خانم ها نیز بیشتر از آقایان است. علاوه بر فاکتور افزایش سن که باعث بروز این بیماری می شود عوامل دیگری مانند وراثت، نوع حرفه و شغل افراد، اضافه وزن و دلایل هورمونی نیز درابتلا به این بیماری تاثیر گذار هستند.
علاوه بر این موارد عدم ورزش روزانه و کمبود ویتامین دی نیز منجر به ساییدگی زود رس مفاصل زانو می شود و همچنین جابجایی اجسام سنگین با زانویی خمیده و تحت فشار زیاد نیز از دیگر عواملی است که می تواند ابتلا به آرتروز زانو را تشدید کند و در مقابل کاهش وزن و انجام فعالیت های ورزشی سبک به صورت پیوسته نیز می تواند از بروز علائم آرتروز پیشگیری کند و یا ابتلا به آن را به تاخیر بیندازد.
حتما مطالعه کنید : انواع تزریق ژل برای درمان آرتریت زانو
استفاده از کفش های مناسب درحین راه رفتن و راه رفتن روی سطوح هموار نیز از دیگر مواردی است که ابتلا به آرتروز زانو را در افراد کنترل می کند.
طبق تحقیقات به عمل آمده بیشتر از 70 درصد مبتلایان به بیماری آرتروز زانو را زنان تشکیل می دهند.
همان طور که اکثر افراد می دانند درد مفاصل ازعلائم اصلی بیماری آرتروز به شمار می رود. اما باید توجه داشته باشید که دردناک بودن مفاصل تنها نشانه این بیماری محسوب نمی شود و افراد مبتلا به ارتروز پیش از احساس درد مفاصل با علائم دیگری از این عارضه رو به رو شده اند.
بیماری آرتروز انواع مختلفی دارد و هر یک از آن ها علامت و نشانه های مخصوص به خود را دارند که متفاوت از یکدیگر هستند. حتی علائم این بیماری در زنان و مردان نیز متفاوت بوده و همچنین در جوانان نیز با نشانه هایی متفاوت از افراد مسن بروز می کند.
با توجه به مطالب ذکر شده ممکن است سوالی در ذهن شما ایجاد شده باشد که چرا باید نسبت به این علائم توجه داشته باشیم؟ دلیل آن کاملا واضح است. اگر شما با آگاهی از علائم اولیه بیماری آرتروز و مشاهده آن علائم در خود به پزشک ارتوپد مراجعه کنید تشخیص بیماری در مراحل ابتدایی آن صورت می گیرد. بنابراین به سهولت می توان از پیشرفت آن جلوگیری کرده و روند رشد آن را کاهش داد.
همچنین ممکن است به علت تشخیص آرتروز زانو هنگام این بیماری، پزشک برای شما داروهای ضد التهاب نیز تجویز کند. زیرا تاثیر داروها در مراحل اولیه بیماری بیشتر از زمانی است که بیماری پیشرفت کرده است.علاوه بر آن پزشک به شما توصیه خواهد کرد که با اندکی تغییر در سبک زندگی خود بتوانید با وجود این بیماری کیفیت زندگی خود را نیز حفظ کرده و به انجام کارهای روزمره خود بدون احساس درد و ناراحتی بپردازید.
علائم آرتروز زانو در زنان
سفت شدن مفاصل
در اکثر افراد بیماری آرتروز با سفتی و خشکی مفصل زانو بروز می دهد. به این صورت که خم کردن زانو یا مستقیم نگه داشتن پا برای فرد دشوار خواهد شد. همچنین ممکن است فرد قادر نباشد پای خود را به یک طرف حرکت دهد.
خشکی مفاصل ممکن است در زمان های مختلف در طول روز خود را نشان دهد. اما خشکی مفاصل هنگام صبح بیش از سایر زمان ها اتفاق می افتد و مدت زیادی نیز طول می کشد تا فرد بتواند پای خود را حرکت دهد.
گاهی این خشکی با صدا دادن مفاصل همراه است. به طوری که فرد هنگام تحرک صدایی از مفصل خود می شنود که ممکن است همراه با درد و یا بدون درد باشد. به عارضه صدا دادن مفاصل به اصطلاح کریپتاسیون می گویند.
حتما بخوانید: صدا دادن مفصل زانو
ورم مفاصل
در برخی افراد بیماری آرتروز موجب تجمع مایع اضافی درون مفصل می شود که این امر باعث تورم مفصل زانو شده و زانوی مبتلا بزرگ تر و پف کرده تر از زانوی سالم به نظر می رسد.
در اکثر موارد و در صورتی که ضربه یا آسیبی به پا وارد نشده باشد تورم پا علامت ابتلا به آرتروز می باشد و معمولا در پایان روز این تورم افزایش پیدا کرده و برخی اوقات نیز با سفتی مفصل زانو در زنان همراه است.
گرفتگی یا سایش تاندون های مفاصل
اگر احساس می کنید که عملکرد زانوی شما به گونه ای است که تاندون های مفصل زانو گرفتار شدند و گویی به هم گره خورده اند،
این عارضه می تواند یکی دیگر از علائم ابتلا به بیماری آرتروز باشد. اغلب زنان این ساییدگی و گرفتگی را تجربه کرده و پس از مدتی از آغاز این عارضه بیمار درد را نیز تجربه خواهد کرد.
حتما مطالعه کنید : آب درمانی بر بیماران دارای آرتروز زانو چقدر موثر است ؟
احساس خستگی
آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمن و یکی از انواع بیماری آرتروز محسوب می شود که در آن بر خلاف آرتروز، سیستم ایمنی بدن به مفاصل هجوم آورده و آن ها را تخریب می کند.
این بیماری ممکن است تنها باعث التهاب شدید مفصل زانو یا اطراف مفصل زانو شود و برخی مواقع نیز ممکن است به کل بدن حمله کرده و منجر به التهاب شدید مفاصل بدن شود که به این حالت التهاب سیستمیک گفته می شود.
در این صورت بیمار احساس خستگی زیادی خواهد کرد و قادر به انجام فعالیت های عادی و روزمره خود نیز نمی باشد و بدین ترتیب کیفیت زندگی بیمار به شدت کاهش یافته و مشکلات بسیاری را برای او ایجاد خواهد کرد.
تب بالا و کم شدن اشتها در زنان
از دیگر علائم آرتروز شدید یا التهاب سیستمیک بدن، تب و کاهش اشتها می باشد و گاهی بیمار به صورت دوره ای با افزایش التهاب مواجه می شود و در برخی افراد بروز این علائم شدید و در برخی دیگر نیز خفیف می باشد.
قرمزی و پوسته پوسته شدن پوست
آرتروز ممکن است روی پوست نیز تاثیر بگذارد و علت آن می تواند خود بیماری یا داروهای مصرفی باشد.
بنابراین تاکید می شود از مصرف خود سرانه هر گونه داروی مسکن و ضدالتهاب پرهیز کنید. برخی افراد مبتلا به آرتروز ممکن است با قرمزی و تحریک پوست خود مواجه شوند که این عارضه نوعی بیماری تحت عنوان ورم مفصل پسوریاتیک نامیده می شود و منجر به قرمزی و پوسته شدن بافت ها می شود.
کاهش محدوده حرکتی مفصل زانو
در بیماری آرتروز اختلالاتی درعملکرد مفاصل به وجود خواهد آمد که ضعف حرکتی و کاهش انعطاف پذیری مفاصل یکی از این عوارض است.
در صورت ابتلا به بیماری آرتروز شما مانند قبل قادر به حرکت مفاصل خود به جهات مختلف نیستید و نمی توانید زانوی خود را بیش از حد خم کرده و به طرفین حرکت دهید و در اکثر موارد نیز این حرکات با درد همراه است و این درد مانع از تحرک بیشتر مفاصل می شود.
توجه داشته باشید که نباید نسبت به هیچ یک از این علائم بی توجه بود و از آن چشم پوشی کرد.
بلکه باید با مراجعه به پزشک متخصص تمام این نشانه ها مورد بررسی قرار گرفته و علت آن نیز تشخیص داده شود.
پس از تشخیص پزشک بیمار تحت درمان قرار می گیرد. لازم به ذکر است که آرتروز درمان قطعی ندارد. به این معنی که وقتی غضروف از بین می رود جایگزینی برای آن وجود نخواهد داشت. بنابراین منظور از درمان کاهش روند پیشرفت بیماری می باشد و در حقیقت با استفاده از روش های درمانی فرایند تخریب غضروف به تاخیر می افتد.
درمان آرتروز از طریق روش های مختلفی مانند دارو درمانی، فیزیوتراپی، تزریق داخل مفصل زانو و در نهایت جراحی تعویض مفصل زانو صورت می گیرد.