استخوان فمور، استخوان بلند ران است. انتهای استخوان ران که به لگن متصل می‌شود از یک «توپ» (به نام سر استخوان ران) تشکیل شده است. توپ در داخل یک «حفره حقه‌ای» قرار می‌گیرد که از استخوان‌های لگن تشکیل شده و به نام استابولوم شناخته می‌شود. در طول رشد، انتهای سر استخوان ران که به‌عنوان اپی‌فیز شناخته می‌شود، توسط صفحه رشد به بقیه استخوان ران متصل می‌شود.
لغزش اپی‌فیز سر فمور چیست؟
اسلیپ یا لغزش اپی فیز سر استخوان ران (SCFE) اختلالی در نوجوانان است که در آن صفحه رشد آسیب می‌بیند و سر استخوان ران نسبت به بقیه استخوان ران حرکت می‌کند (دچار لغزش می‌شود). در این حالت سر استخوان ران در حفره حقه‌ای (استابولوم) مفصل ران باقی می‌ماند در حالی که بقیه استخوان ران جابجا می‌شود.
انواع لغزش سر استخوان ران
لغزش سر استخوان ران را می‌توان به دو نوع عمده تقسیم کرد:
- اسلیپ پایدار. در این نوع اختلال، نوجوانان می‌توانند وزن خود را با یا بدون عصا روی پای آسیب‌دیده اعمال کنند. در حالی که درد قابل توجه است، خیلی شدید نیست اما می‌تواند در طول زمان ایجاد شود. ازآنجایی‌که بیماری اسلیپ یا «لغزش» به آرامی اتفاق میفتد، جریان خون وارد به مفصل ران تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد. بیش از 90 درصد از اختلالات لغزش سر استخوان ران در این دسته قرار می‌گیرند.
- اسلیپ ناپایدار. در این نوع اسلیپ، درد به‌طور ناگهانی و تقریباً مانند شکستگی ایجاد می‌شود. درد معمولاً شدید است و بیماران حتی با عصا نمی‌توانند راه بروند. ازآنجایی‌که این نوع اختلال به‌طور ناگهانی رخ می‌دهد، جریان خون می‌تواند 20 تا 50 درصد مواقع تحت تأثیر قرار گیرد که می‌تواند منجر به مرگ استخوان (نکروز عروقی) شود. کمتر از 10 درصد از اختلالات لغزش استخوان ران در این دسته قرار می‌گیرند.
چه چیزی باعث لغزش سر استخوان ران می‌شود؟
علت دقیق لغزش سر استخوان ران (بیماری اسلیپ) مشخص نیست. بااین‌حال، عوامل زیادی با این اختلال مرتبط هستند. این عوامل منجر به ضعیف شدن صفحه رشد شده و باعث لغزش سر استخوان ران (توپ استخوان ران) از گردن استخوان ران می‌شود. چاقی عامل خطر اصلی برای لغزش سر استخوان ران است. برخی از اختلالات غدد درون‌ریز ازجمله کم‌کاری تیروئید و استئودیستروفی عوامل خطر برای بیماری اسلیپ هستند. ممکن است عوامل ژنتیکی نیز موجب بروز این بیماری در اعضای خانواد شود. مشکلات مربوط به مصرف داروهای مختلف مانند استروئیدها، انجام پرتودرمانی و مشکلات استخوانی مرتبط با بیماری‌های کلیوی نیز می‌توانند منجر به بیماری اسلیپ شوند. تحقیقات نشان می‌دهند پسرها بیشتر از دختران به لغزش سر استخوان ران مبتلا می‌شوند.
علائم و نشانه‌های لغزش سر استخوان ران چیست؟
بیماران ممکن است در کشاله ران، قسمت داخلی ران یا زانو دچار درد شوند. آن‌ها ممکن است سفتی و کاهش توانایی چرخش پا را تجربه کنند. علاوه بر این، ممکن است تغییری در راه رفتن بیماران ایجاد شود؛ زیرا آن‌ها سعی می‌کنند تا حد ممکن وزن کمتری را روی سمت آسیب‌دیده وارد کنند. آن‌ها همچنین ممکن است با پای چرخیده به بیرون راه بروند.
در بیشتر موارد، شروع درد یا لنگی به‌صورتی آهسته و تدریجی است. بااین‌حال، علائم این بیماری می‌توانند به‌طور ناگهانی رخ دهند و ممکن است با یک سقوط جزئی یا ضربه همراه باشند.
تشخیص
متخصص ارتوپدی اطفال تاریخچه کامل پزشکی بیمار را دریافت می‌کند و یک معاینه فیزیکی کامل انجام می‌دهد. او همچنین عکس‌برداری با اشعه ایکس را تجویز می‌کند که تشخیص نهایی را انجام دهد. در موارد نادر، اگر اشعه ایکس بی نتیجه باشد، ممکن است نیاز به ام‌آرآی باشد.
هدف نهایی در تشخیص زودهنگام بیماری اسلیپ، جلوگیری از لغزش بیشتر سر استخوان ران و در نتیجه جلوگیری از تغییر شکل لگن است. برای بیمارانی که با لغزش های شدیدتر مواجه می‌شوند، هدف به حداکثر رساندن دامنه حرکتی و حفظ عملکرد طولانی‌مدت مفصل ران است.
درمان لغزش سر استخوان ران
هدف از درمان، جلوگیری از لغزش بیشتر سر استخوان ران و جلوگیری از عوارض است. این کار با جراحی استئوتومی لگن انجام می‌شود. یک پیچ برای اتصال سر استخوان ران به بقیه استخوان ران وارد می‌شود. اگر ناهنجاری‌های شدید وجود داشته باشند، جراح ممکن است تصمیم بگیرد قبل از قرار دادن پیچ، استخوان‌ها را مجدداً تراز کند. جراح همچنین ممکن است توصیه کند که یک پیچ را در لگن سالم قرار دهید تا از لغزش قبل از وقوع جلوگیری شود.
در برخی موارد لغزش بسیار ناپایدار است (ممکن است سریع‌تر اتفاق بیفتد) و بنابراین مهم است که جراح ارتوپد بیمار را در اسرع وقت معاینه کند. در موارد شدید، انجام عمل جراحی در روز تشخیص، بسیار مهم است. بااین‌حال، بیشتر لغزش‌ها پایدار هستند و بیمار می‌تواند 3-14 روز برای درمان جراحی صبر کند.
در فاصله زمانی بین تشخیص و جراحی، بهتر است استراحت کرده و از وارد کردن وزن بر روی پای آسیب‌دیده خودداری کنید. برای مدتی پس از جراحی، فقط مجاز هستید وزن محدودی روی پا اعمال کنید و به عصا یا واکر برای راه رفتن نیاز خواهید داشت.
آیا لغزش سر استخوان ران یا درمان آن عوارضی دارد؟
متأسفانه، چندین عارضه شدید می‌تواند در اثر بیماری اسلیپ و درمان آن ایجاد شود. اولین مورد «استئونکروز» است. «استئو» به معنای استخوان و «نکروز» به معنای مرگ است. در استئونکروز خون‌رسانی به سر استخوان ران دچار آسیب می‌شود و استخوان می‌میرد. این اختلال می‌تواند منجر به بیماری مفصلی دژنراتیو لگن یا همان آرتروز لگن شود. عارضه دیگر «کندرولیز» نام دارد. «کندرو» به معنای غضروف و «لیز» به معنای جدا کردن است. در این عارضه غضروف مفصل آسیب می‌بیند و منجر به یک مفصل دردناک و سفت می‌شود.
جمع‌بندی
بیماری لغزش سر استخوان ران یا اسلیپ، اختلالی ارتوپدی در میان نوجوانان است که باعث می‌شود قسمت فوقانی ران از گردن فمورال (استخوان ران) دچار جابه‌جایی شود. در اثر این اتفاق سر استخوان ران در حفره حقره‌ای (استابولوم) مفصل ران بدون جابجایی باقی می‌ماند ولی بقیه استخوان ران دچار تغییر وضعیت می‌شوند. این بیماری با جراحی درمان می‌شود و جراح ارتوپد با انجام عمل جراحی از لغزش‌های بعدی سر استخوان ران جلوگیری می‌کند.
منابع
مطالب مشابه
التهاب فاشیای پلانتار زمانی اتفاق میفتد که فاشیا بیش‌ازحد استفاده شود یا به‌صورت مداوم تحت کشش باشد. آسیب به این رباط باعث تورم آن می‌شود. این التهاب باعث می‌شود راه رفتن با درد همراه باشد.
آرتریت روماتوئید (RA) در پاها به‌دلیل بیماری‌ای خودایمنی رخ می‌دهد. درنتیجه سیستم ایمنی بدن فرد به اشتباه به بدن خود حمله می‌کند. این حمله باعث التهاب در پوشش مفاصل می‌شود، به غضروف‌های موجود در آن‌ها آسیب وارد می‌کند و درنهایت مفاصل آسیب‌دیده و بافت‌های پشتیبان آن‌ها را از بین می‌برد.
درد کف پا در هنگام راه رفتن می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی، ازجمله پوشیدن کفش‌های نامناسب، انجام فعالیت‌هایی مانند دویدن یا پیاده‌روی‌های طولانی‌مدت، ایستادن طولانی در محل کار و … باشد. این درد ممکن است از مشکلاتی در استخوان‌ها، اعصاب، غضروف، تاندون‌ها یا رباط‌های پا ناشی شود.
اگر لوپوس دارید، به احتمال زیاد درد مفاصل یکی از علائم شماست. خبر خوب این است که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری مزمن خودایمنی می‌توانند درد مفاصل را با دارو و ورزش کنترل کنند. اما اگر درد مفاصل شما از کنترل خارج شده است و در فعالیت‌های روزانه‌تان اختلال ایجاد می‌کند، جراحی تعویض مفصل زانو ممکن است راه‌حل مناسبی باشد.
تحقیقات نشان می‌دهند رژیم غذایی خاصی برای درمان روماتیسم مفصلی وجود ندارد، اما برخی غذاها می‌توانند به کاهش التهاب (تحریک، درد، تورم) در بدن شما کمک کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند به مدیریت وزن که برای جلوگیری از فشار بیش‌ازحد بر مفاصل مهم است، کمک می‌کنند.
آرتریت سپتیک (آرتریت عفونی) معمولاً توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها ایجاد می‌شود. این بیماری، نوعی التهاب مفصلی است که توسط عفونت ایجاد می‌شود و مفصلی بزرگ در بدن مانند زانو یا مفصل ران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
استئوکندریت دیسکان انتهای استخوان در مفصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری باعث قطع جریان خون به بخشی از استخوان شده و باعث نرم و ضعیف شدن آن می‌شود. در نهایت، قسمت آسیب‌دیده از بقیه استخوان جدا شده و مقداری غضروف را نیز با خود می‌کشد و علامتی را در جایی که استخوان و غضروف جدا می‌شوند، باقی می‌گذارد.
لوپوس بیماری‌ای است که باعث التهاب در سراسر بدن می‌شود. در این بیماری خودایمنی، به جای این که سیستم ایمنی بدن از شما محافظت کند، به بدنتان آسیب می‌رساند.
نقرس کاذب، نوعی آرتریت است که باعث ایجاد حملات ناگهانی درد و تورم در مفاصل شما شده و به‌طور رسمی به‌عنوان بیماری رسوب کریستال پیروفسفات دی هیدرات کلسیم یا CPPD شناخته می‌شود. اما این بیماری به دلیل شباهت آن به نقرس معمولاً نقرس کاذب نامیده می‌شود.
علامت اصلی نقرس زانو، درد شدید است که اغلب در طول شب شروع می‌شود. حملات حاد نقرس زانو ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشند. معمولاً درد در 24 ساعت اول شروع حملات، به اوج خود می‌رسد. حملات حاد ممکن است به طور مکرر رخ دهند یا ممکن است سال‌ها از هم فاصله داشته باشند.