چرخش لگن یا کج شدن آن اغلب نشانه عدم تعادل عضلانی مرتبط با کمردرد مزمن است که به دلیل خمیدگی بیش‌ازحد ستون فقرات و افزایش فشار روی کمر ایجاد می‌شود. افرادی که شیب لگن دارند نیز اغلب لوردوز (گودی کمر) در قسمت پایین کمر (حالت اردک) یا کیفوز (گوژپشتی) (شانه‌های گرد و گردن خمیده) را در اثر نشستن زیاد تجربه می‌کنند.
در حالی که چرخش لگن ممکن است در ابتدا باعث درد نشود، اثر ساختاری آن بر بقیه ستون فقرات در نهایت به تشدید علائم به‌طور کلی منجر می‌شود و نشانه‌ای از سلامت جسمانی ضعیف به‌دلیل عضلات ضعیف و نامتعادل است. تخمین زده می‌شود که حدود 85 درصد از مردان و 75 درصد از زنان علائم چرخش لگن یا چرخش قدامی لگن را نشان می‌دهند.
روش‌های مختلف ازجمله فیزیوتراپی و تمریناتی که می‌توانند به تقویت عضلات اطراف لگن و ستون فقرات کمک کنند، برای اصلاح لگن کج‌شده استفاده می‌شوند. جراحی نیز در موارد شدید آخرین گزینه درمانی است.
چرخش یا کج شدن لگن
چرخش یا کج شدن لگن وضعیتی است که زمانی ایجاد می‌شود که استخوان‌های لگن از حالت هم راستایی خارج شوند. این بیماری اغلب ناشی از عدم تعادل عضلانی است و می‌تواند منجر به کمردرد مزمن و سایر بیماری‌ها شود.
چرخش لگن چگونه باعث کمردرد می‌شود؟
وقتی استخوان‌های لگن از حالت هم ترازی خارج شوند، انحنای غیرطبیعی در ستون فقرات ایجاد می‌شود. این امر به عضلات و رباط‌های کمر فشار وارد می‌کند و منجر به درد و سایر علائم می‌شود.
علائم چرخش لگن چیست؟
اگر مبتلا به چرخش لگن باشید، ممکن است کمردرد مزمن، لوردوز (حالت اردک) یا کیفوز (شانه‌های گرد و گردن خمیده) را تجربه کنید. همچنین ممکن است انجام برخی فعالیت‌ها یا تمرینات برای شما دشوار باشد.
علائم چرخش لگن بسته به شدت بیماری متفاوت هستند. در موارد خفیف، ممکن است علائم دیگری جز کمردرد وجود نداشته باشند. در موارد شدیدتر، علائم زیر ممکن است وجود داشته باشند:
- کمر درد مزمن
- کیفوز (شانه‌های گرد و گردن خمیده)
- لوردوز (پشت تابدار)
- درد در لگن، ران‌ها یا پاها
- ضعف در پاها
اگر هر یک از این علائم را دارید، باید به پزشک مراجعه کنید تا بتوانید درمان شوید.
تشخیص چرخش لگن چگونه انجام می‌شود؟
پزشک احتمالاً درمورد علائم و سابقه پزشکی بیمار سؤال خواهد کرد. او همچنین ممکن است یک معاینه فیزیکی برای جستجوی علائم چرخش لگن انجام دهد. در برخی موارد، آزمایشات تصویربرداری ممکن است برای تأیید تشخیص تجویز شوند.
چرخش لگن چگونه اتفاق میفتد؟
لگن ساختاری استخوانی و پیچیده است که تنه را پشتیبانی و متعادل کرده و به‌عنوان پایه ستون فقرات عمل می‌کند. استخوان لگن به‌طور مستقیم به استخوان ران می‌چسبد. در حالت ایده‌آل، لگن باید در موقعیت خنثی باشد که به ستون فقرات اجازه دهد به‌طور طبیعی روی هم قرار گیرد و از نیروهای برشی و فشاری بیش‌ازحد جلوگیری شود. قرارگیری لگن در حالت ایده‌آل می‌تواند به جلوگیری از مشکلات ستون فقرات از فشرده شدن اعصاب گرفته تا لغزش دیسک‌ها کمک کند.
عواملی که موجب چرخش لگن می‌شوند عبارت‌اند از:
عدم تعادل مربوط به نشستن زیاد
برخی عدم تعادل‌ها اغلب به نشستن بیش‌ازحد و عدم ورزش مربوط می‌باشند و باعث می‌شوند عضلات خاصی که به استخوان لگن متصل هستند سفت شوند، در حالی که برخی دیگر باعث ضعیف شدن عضلات می‌شوند. عضلات خم‌کننده ران، که مجموعه‌ای از ماهیچه‌ها را توصیف می‌کنند که بین استخوان لگن و استخوان ران قرار دارند و برای رساندن زانو به قفسه سینه کار می‌کنند، به‌دلیل نشستن طولانی‌مدت سفت و کوتاه می‌شوند، در حالی که عضلات سرینی و همسترینگ که در درجه اول به‌عنوان بازکننده لگن (صاف کردن پا برای ایستادن یا فشار دادن لگن به جلو) عمل می‌کنند، ضعیف‌تر می‌شوند.
عدم تعادل نامناسب باعث می‌شود لگن به سمت جلو متمایل شود؛ زیرا خم‌کننده‌های محکم لگن آن را به استخوان ران نزدیک می‌کنند، در حالی که لگن ضعیف نمی‌تواند با این جابجایی مقابله کند.
نشستن زیاد، وضعیت نامناسب و سلامت کمر
هر دو شیب لگن قدامی و خلفی نشانه‌های رایج عدم تحرک و وضعیت نامناسب هستند که بیشتر به سبک زندگی بی‌تحرک نسبت داده می‌شوند. ژنتیک نیز ممکن است نقش مهمی داشته باشد؛ زیرا وضعیت بدنی و تمایل طبیعی ما به وضعیتی خاص تا حدی به ساختار استخوان بستگی دارد.
برای رفع ضعف‌های عضلانی که به شیب لگن منجر می‌شوند (مانند عضلات خم‌کننده ضعیف لگن، لگن ضعیف، همسترینگ ضعیف، چهارسر ران ضعیف، عضلات ضعیف شکم)، می‌توان از برنامه ورزشی مناسب تحت نظارت متخصص کمک گرفت. این برنامه ورزشی مشکل را اصلاح می‌کند و منجر به کاهش خطر کمردرد و در نتیجه قوی‌تر شدن و انعطاف‌پذیری بیشتر پایین تنه می‌شود.
تمرینات کششی و تقویتی برای بهبود چرخش لگن
تمرینات مورد استفاده برای بهبود چرخش لگن عمدتاً بر روی عضلات خم‌کننده و بازکننده لگن تمرکز می‌کنند. عضلات شکم و ستون فقرات نیز ماهیچه‌های مهمی هستند؛ زیرا باعث سفتی تنه می‌شوند و به حمایت و صاف کردن ستون فقرات کمک می‌کنند.
می‌توانید از تمرینات زیر برای بهبود چرخش لگن استفاده کنید. اما توجه داشته باشید همیشه باید قبل از شروع یک برنامه ورزشی با متخصص مشورت کنید.
کشش فلکسور هیپ
به پشت روی زمین دراز بکشید و یک زانو را به سمت سینه خود بکشید. از یک دست برای نگه داشتن ران استفاده کنید و با دست دیگر به آرامی زانو را به سمت پایین فشار دهید تا زمانی که کشش را در جلوی لگن خود احساس کنید. 30 ثانیه در همین حالت بمانید و این حرکت را 3 بار تکرار کنید.
کشش عضلات چهارسر ران
بایستید و با پای راست خود یک قدم بزرگ به جلو بردارید و زانوی راست خود را خم کنید تا ران شما موازی با زمین باشد. با دست چپ مچ پای راست خود را بگیرید و به آرامی بکشید تا جایی که کشش را در جلوی ران خود احساس کنید. 30 ثانیه در همین حالت بمانید و سپس این حرکت را 3 بار تکرار کنید. سپس همین کار را با پای چپ خود انجام دهید.
کشش روتاتور هیپ
به پشت روی زمین دراز بکشید و یک مچ پا را روی زانوی خود قرار دهید. از دست خود برای گرفتن ران پای ضربدری استفاده کنید و آن را به سمت قفسه سینه خود بکشید تا جایی که کشش را در باسن احساس کنید. 30 ثانیه در همین حالت بمانید و سپس این حرکت را 3 بار تکرار کنید. سپس همین کار را با پای دیگر انجام دهید.
تیلت لگن
به پشت روی زمین دراز بکشید و زانوهایتان را خم کنید و پاها را صاف روی زمین بگذارید. لگن خود را به گونه‌ای کج کنید که قسمت پایین کمر به زمین فشار بیاورد، سپس کمر خود را قوس دهید تا فاصله‌ای بین کمر و زمین وجود داشته باشد. 10 بار این حرکت را تکرار کنید.
تمرین پلانک مناسب
در این تمرین که روی دست‌ها یا آرنج‌ها اجرا می‌شود، تمرکز باید بر محکم نگه داشتن عضلات شکم باشد. به‌جای نفس‌های کم‌عمق با قفسه سینه، آرام آرام نفس عمیق بکشید. لگن را خم کنید تا از کج شدن لگن جلوگیری شود.
حرکت لانژ
دوباره، لگن را در بالا خم کنید تا از کج شدن لگن جلوگیری شود. با هر بار تکرار، عضلات خم‌کننده لگن را به آرامی کشش دهید. تمرینات یک طرفه مانند لانژ نیز ابدکتورها و ادکتورهای لگن را تمرین می‌دهند و به کار بر روی عدم تعادل جانبی کمک می‌کنند.
هیپ ابداکشن و اداکشن
انجام این تمرینات با استفاده از باند کشی نتیجه بهتری خواهد داشت و عضلاتی را که ساق را به سمت داخل و خارج می‌چرخانند، تمرین می‌دهد. ابداکتورهای ضعیف ممکن است در ایجاد شیب لگن نقش داشته باشند. ترکیب کردن ابداکشن لگن در طی حرکات معمولی پل‌های لگن (ازطریق باند کشی بالای زانو) می‌تواند کمک زیادی به درمان کج شدن لگن قدامی کند.
نکات اصلاحی و پیشگیری
در حالی که پیشگیری اغلب مهم‌تر از درمان است، راهکارهای تقویتی زیر می‌توانند به اصلاح مشکلات کمک قابل توجهی داشته باشند:
- کفش مناسب بپوشید. کفش‌هایی که دارای پاشنه قوی و ساپورت قوس خوبی هستند می‌توانند به حفظ لگن شما در یک راستا کمک کنند.
- حفظ وضعیت مناسب بدن. وقتی می‌نشینید یا می‌ایستید، مطمئن شوید که ستون فقرات شما صاف است و شانه‌هایتان عقب است.
- انجام منظم حرکات کششی. کشش می‌تواند به شل شدن عضلات سفت که باعث چرخش لگن می‌شود، کمک کند.
- استراحت بعد از نشستن. با گام‌های بلند راه بروید و کشش لگن را به آرامی انجام دهید. قبل از انجام حرکت از حالت نشسته به حرکات کششی شدید، بدن خود را گرم کنید.
- ورزش منظم. حتی اگر تمرینات آسان به نظر می‌رسند، یا اگر فقط برای یک جلسه سبک وقت دارید، سعی کنید حداقل سه بار در هفته تحرک داشته باشید. پیاده‌روی طولانی، دویدن سبک یا انجام یک سری تمرینات ورزشی می‌توانند مؤثر باشند.
جمع‌بندی
چرخش لگن مشکلی است که به‌خاطر وضعیت بدنی نامناسب اتفاق میفتد. این چرخش باعث خمیدگی بیش‌ازحد ستون فقرات و افزایش فشار روی کمر می‌شود. در ابتدا چرخش لگن باعث درد نمی‌شود اما کم‌کم بر سلامت جسمانی، ضعف عضلات و انحراف ستون فقرات تأثیر می‌گذارد. روش‌های درمان چرخش لگن شامل فیزیوتراپی و تمرینات بهبود دهنده عضلات اطراف لگن و ستون فقرات هستند. در صورتی که روش‌های درمانی ذکرشده مناسب نباشند، متخصص انجام جراحی استئوتومی لگن را توصیه می‌کند.
منابع
مطالب مشابه
سزاموئیدیت، اختلالی است که در آن استخوان‌های سزاموئید و بافت‌های نرم اطراف آن‌ها دچار التهاب و درد می‌شوند. درد در زیر مفصل انگشت شست پا احساس می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند افراد جوان و فعال بیشتر تحت تأثیر این بیماری قرار می‌گیرند.
مورتون نوروما (نوروم مورتون) التهاب عصبی در پای شما است. این بیماری به‌خاطر بزرگ شدن اعصاب بین انگشتی، بین استخوان‌های متاتارس، که پا را به انگشتان سوم و چهارم (انگشتان میانی نزدیک به انگشت کوچک پا) متصل می‌کنند، اتفاق میفتد.
بیماری متاتارسالژیا به درد و التهاب در قسمت توپی‌شکل کف پا اشاره دارد. این ناحیه بین قوس‌ها و انگشتان پا در کف پا قرار دارد. درد ناشی از متاتارسالژیا معمولاً زیر یک یا چند استخوان از پنج استخوان در پایه انگشتان پا و بالای استخوان متاتارس رخ می‌دهد.
التهاب فاشیای پلانتار زمانی اتفاق میفتد که فاشیا بیش‌ازحد استفاده شود یا به‌صورت مداوم تحت کشش باشد. آسیب به این رباط باعث تورم آن می‌شود. این التهاب باعث می‌شود راه رفتن با درد همراه باشد.
آرتریت روماتوئید (RA) در پاها به‌دلیل بیماری‌ای خودایمنی رخ می‌دهد. درنتیجه سیستم ایمنی بدن فرد به اشتباه به بدن خود حمله می‌کند. این حمله باعث التهاب در پوشش مفاصل می‌شود، به غضروف‌های موجود در آن‌ها آسیب وارد می‌کند و درنهایت مفاصل آسیب‌دیده و بافت‌های پشتیبان آن‌ها را از بین می‌برد.
درد کف پا در هنگام راه رفتن می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی، ازجمله پوشیدن کفش‌های نامناسب، انجام فعالیت‌هایی مانند دویدن یا پیاده‌روی‌های طولانی‌مدت، ایستادن طولانی در محل کار و … باشد. این درد ممکن است از مشکلاتی در استخوان‌ها، اعصاب، غضروف، تاندون‌ها یا رباط‌های پا ناشی شود.
اگر لوپوس دارید، به احتمال زیاد درد مفاصل یکی از علائم شماست. خبر خوب این است که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری مزمن خودایمنی می‌توانند درد مفاصل را با دارو و ورزش کنترل کنند. اما اگر درد مفاصل شما از کنترل خارج شده است و در فعالیت‌های روزانه‌تان اختلال ایجاد می‌کند، جراحی تعویض مفصل زانو ممکن است راه‌حل مناسبی باشد.
تحقیقات نشان می‌دهند رژیم غذایی خاصی برای درمان روماتیسم مفصلی وجود ندارد، اما برخی غذاها می‌توانند به کاهش التهاب (تحریک، درد، تورم) در بدن شما کمک کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند به مدیریت وزن که برای جلوگیری از فشار بیش‌ازحد بر مفاصل مهم است، کمک می‌کنند.
آرتریت سپتیک (آرتریت عفونی) معمولاً توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها ایجاد می‌شود. این بیماری، نوعی التهاب مفصلی است که توسط عفونت ایجاد می‌شود و مفصلی بزرگ در بدن مانند زانو یا مفصل ران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
استئوکندریت دیسکان انتهای استخوان در مفصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری باعث قطع جریان خون به بخشی از استخوان شده و باعث نرم و ضعیف شدن آن می‌شود. در نهایت، قسمت آسیب‌دیده از بقیه استخوان جدا شده و مقداری غضروف را نیز با خود می‌کشد و علامتی را در جایی که استخوان و غضروف جدا می‌شوند، باقی می‌گذارد.