منیسک‌ها ساختارهای فیبروغضروفی نرم در زانو هستند که مانند ضربه‌گیر برای ساق پا، زانو و لگن عمل کرده و به عمق بخشیدن به پلاتو تیبیا، بهبود مفصل استخوان ران روی استخوان درشت‌نی، تثبیت زانو و جذب شوک کمک می‌کنند. منیسک داخلی به‌طور خاص تقریباً شکلی نیم‌دایره‌ای را تشکیل می‌دهد و 50-60٪ از سطح مفصلی بین کندیل درونی ران (فمور) و پلاتو تیبیا داخلی را می‌پوشاند. منیسک داخلی مانند یک فنجان مکنده عمل می‌کند و استخوان درشت‌نی و ران را در کنار هم در مفصل نگه می دارد. مینیسک داخلی دارای منبع خونرسانی است و ازطریق اعصاب تیبیال خلفی، اعصاب ابتوراتور (سدادی) و فمورال تحریک می‌شود. منیسک داخلی در قسمت داخلی پلاتو تیبیا قرار دارد.
آناتومی
منیسک داخلی تقریباً 1.4 اینچ (3.5 سانتی‌متر) طول دارد. ضخامت آن از خلفی به قدامی یکسان است. مینیسک داخلی را می‌توان به پنج ناحیه قدامی- خلفی تقسیم کرد. منطقه 1 به چسبندگی ریشه قدامی اشاره دارد. ناحیه 2a و 2b به ناحیه قدامی میانی بین مرز خلفی ریشه قدامی و مرز قدامی رباط جانبی داخلی سطحی اشاره دارد. منطقه 3 به بخشی از منیسک داخلی اشاره دارد که در کنار رباط جانبی داخلی قرار دارد. منطقه 4 به شاخ خلفی و منطقه 5 به ریشه خلفی اشاره دارد.
مینیسک داخلی ازطریق شاخ قدامی و شاخ خلفی به پلاتو تیبیا متصل می‌شود. شاخ قدامی منیسک داخلی به سطح قدامی درشت‌نی در پلاتو تیبیا چسبیده است. شاخ قدامی با الیاف رباط عرضی و رباط صلیبی قدامی روی درشت‌نی ادغام می‌شود. شاخ خلفی منیسک داخلی محکم به قسمت خلفی کپسول مفصلی چسبیده است. منیسک داخلی به رباط جانبی داخلی متصل می‌شود و تحرک آن را محدود می‌کند. مینیسک داخلی هیچ چسبندگی مستقیمی به هیچ عضله‌ای ندارد، اما اتصالات غیرمستقیم کپسول به نیمه غشایی ممکن است باعث ایجاد انقباض شاخ خلفی شوند.
در مقایسه با مینیسک جانبی، مینیسک داخلی یک هلال سی شکل است که از نظر اندازه و ضخامت تغییرپذیری کمتری دارد و قسمت کوچکتری از پلاتو تیبیا را می‌پوشاند. منیسک داخلی در قسمت قدامی، توسط رباط عرضی و کشکک به‌طور مستقیم یا رباط کشککی به منیسک جانبی متصل می‌شود.
منیسک داخلی سطح بیشتری از استخوان درشت‌نی را در مقایسه با منیسک جانبی می‌پوشاند. منیسک داخلی از بیرون ضخیم‌تر و در داخل نازک‌تر است و در مقطع به‌صورت مثلث (از جلو یا عقب) ظاهر می‌شود. هر دو منیسک فضای بین استخوان‌های ساق پا را پر می‌کنند و استخوان ران را بالشتک می‌کنند تا بر روی استخوان درشت‌نی لیز نخورد یا ساییده نشود.
به‌طور کلی، درست مانند منیسک جانبی، منیسک داخلی برای گشاد و عمیق کردن سطح مفصلی استخوان درشت‌نی عمل می‌کند تا هماهنگی با کندیل‌های فمورال را بهبود بخشد. هماهنگی بهبودیافته مفصل کمک می‌کند تا بار وارد شده بر روی مفصل پخش شود و استخوان‌های زیرین به‌صورت بالشتک عمل کرده و از آسیب به مفصل زانو محافظت کنند.
خونرسانی منیسک داخلی
خونرسانی منیسک‌ها عمدتاً از شریان‌های تناسلی داخلی، جانبی و میانی منشأ می‌گیرد. این سه شریان شاخه‌هایی از شریان پوپلیتئال (رگی خونی که پشت مفصل زانو قرار دارد) هستند. نواحی اولیه عروقی، قسمت‌های فوقانی و تحتانی منیسک هستند که تنها 10 تا 30 درصد منیسک را دریافت‌کننده مستقیم خون می‌کنند. بخش باقی‌مانده از منیسک داخلی با مواد مغذی ازطریق انتشار مایع سینوویال پر می‌شود. به دلیل عدم خونرسانی مستقیم به بیشتر ساختار، منیسک داخلی پس از آسیب یا در طول فرآیند پس از عمل در بهبودی مشکل دارد.
عصب‌رسانی منیسک داخلی
مینیسک داخلی توسط شاخه‌های عصب تیبیال خلفی و شاخه‌های انتهایی اعصاب ابتوراتور و فمورال عصب‌رسانی می‌شود. رشته‌های عصبی به هم متصل می‌شوند و کپسول مفصلی را عصب‌رسانی می‌کنند. شاخ‌های قدامی و خلفی منیسک داخلی با پایانه‌های عصبی آزاد (گیرنده‌های درد) و سه گیرنده مکانیکی مختلف (پایانه‌های عصبی روفینی، گیرنده‌های پاچینی و اندام‌های وتری گلژی) عصب‌رسانی می‌شوند. این گیرنده‌های مکانیکی مختلف به حمایت از مفصل زانو و سازگاری با حرکات مختلف کمک می‌کنند.
آسیب‌های مینیسک داخلی
آسیب‌های منیسک می‌توانند در جمعیت بیماران جوان و مسن رخ دهند. صدمات در جمعیت جوان در نتیجه یک آسیب تروماتیک حاد رخ می‌دهند. شکایت رایج در بین بیماران، درد فوری و تیز در ناحیه داخلی زانو پس از آسیب است. شایع‌ترین مکانیسم آسیب منیسک در این جمعیت، پیچ‌خوردگی بر روی زمین است که می‌تواند ازطریق فعالیت‌های ورزشی یا برخورد مستقیم با فرد دیگر رخ دهد. آسیب به منیسک به‌دلیل نیروهای چرخشی است که به زانوی خمیده وارد می‌شود. صدمات در جمعیت مسن به‌دلیل تغییرات دژنراتیو در طول زمان اتفاق میفتند.
انواع پارگی منیسک در زیر ذکر شده‌اند:
- طولی
- شعاعی
- دسته سطلی
- فلپ
- افقی
- دژنراتیو
پارگی مینیسک می‌تواند در نتیجه یک ضربه جانبی به زانو ایجاد شود. بیماران معمولاً با شکایت از درد داخلی زانو در امتداد خط مفصل، تورم داخلی و قفل شدن زانو (نمی‌توانند زانوی خود را به‌طور کامل باز کنند) به پزشک مراجعه می‌کنند. آسیب‌های همزمان رباط داخلی زانو و رباط صلیبی قدامی اغلب در کنار آسیب‌های منیسک داخلی به‌دلیل نزدیکی مینیسک به این رباط‌ها رخ می‌دهند. به‌طور کلی، پارگی ریشه منیسک کمتر از پارگی بدنه منیسک است.
اگر علائم زیر سه نشانه یا نشانه‌های بیشتر مشاهده کردید، تشخیص آسیب منیسک داخلی قطعی در نظر گرفته می‌شود:
- حساسیت در یک نقطه روی خط مفصل داخلی
- درد در ناحیه خط مفصل داخلی در حین هایپراکستنشن مفصل زانو
- درد در ناحیه خط مفصل داخلی در هنگام هایپرفلکسیون (فراخمیدگی) مفصل زانو
- درد در حین چرخش بیرونی پا و پایین ساق زمانی که زانو در زوایای مختلف در حدود 70 تا 90 درجه خم می‌شود.
- ضعف یا آتروفی عضله چهار سر ران
تشخیص آسیب مینیسک داخلی را می‌توان بر اساس آزمایش‌های ویژه ازجمله اشعه ایکس یا ام‌آرآی انجام داد.
منابع
مطالب مشابه
درمانی خانگی مینیسک زانو به کاهش درد ناشی از پارگی مینیسک زانو کمک می‌کنند. اما برای درمان قطعی به مراجعه به پزشک و استفاده از روش‌های درمانی اصولی‌تر ازجمله دارودرمانی و گاهاً عمل جراحی نیاز است.
کندروپلاستی یا دبریدمان توسط آرتروسکوپی عمل جراحی‌ای است که برای صاف کردن غضروف آسیب‌دیده در زانو استفاده می‌شود. این روش کم تهاجمی از دوربین کوچکی به نام آرتروسکوپ برای بررسی داخل و از ابزارهای کوچک برای ترمیم زانو استفاده می‌کند.
سندرم باند ایلیوتیبیال (ITBS) یک آسیب شایع جانبی زانو است. استفاده بیش‌ازحد و خمیدگی و کشیدگی مکرر زانو معمولاً باعث این نوع آسیب می‌شود. زمانی این آسیب رخ می‌دهد که باند IT سفت، تحریک یا ملتهب شود.
آسیب‌های ورزشی معمولاً باعث پارگی رباط صلیبی قدامی می‌شوند و احتمالاً برای ترمیم آن به جراحی نیاز خواهید داشت. اکثر افراد بهبودی کامل پیدا می‌کنند و ورزش را بدون عواقب طولانی‌مدت از سر می‌گیرند.
کیست منیسک مجموعه‌ای از مایع مفصلی (مایع سینوویال) است که هنگام پارگی غضروف مینیسک، معمولاً به‌دلیل آسیب زانو تشکیل می‌شود.
منیسک داخلی تقریباً شکلی نیم‌دایره‌ای را تشکیل می‌دهد و مانند یک فنجان مکنده عمل می‌کند و استخوان درشت‌نی و ران را در کنار هم در مفصل نگه می دارد.
کلاب فوت (پاچنبری) اختلالی مادرزادی است که در آن پای کودک پیچ خورده است و با خم شدن انگشتان پا در زاویه‌ای خاص به طرفین خم می‌شود.
آنته ورژن فمورال پیچ‌خوردگی استخوان ران به سمت داخل است که به نام چرخش ران به داخل نیز شناخته می‌شود. آنته ورژن فمورال باعث می‌شود که زانوها و پاهای کودک به سمت داخل بچرخند یا ظاهری به نام «پنجه کبوتری» ایجاد شود.
چرخش ران به خارج (فمورال رترو ورژن) یک تغییر شکل چرخشی یا پیچشی است که در آن استخوان ران نسبت به زانو به سمت خارج می‌پیچد. معمولاً خودبخود خوب می شود. در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
درد لگن بعد از عمل دیسک کمر عارضه‌ای رایج است که برخی از بیماران تجربه می‌کنند. در طول عمل دیسک (دیسککتومی) کمر، جراح قسمت فتق دیسک را برمی‌دارد و فشار روی اعصاب مجاور را کاهش می‌دهد.