استئونکروز ، که به آن نکروز آواسکولار نیز گفته می شود ، تخریب بافت استخوانی است که به دلیل کمبود خونی که به استخوان می رسد ، ایجاد می شود. دکتر امین جواهری در تشخیص این بیماری تخصص دارند و می توانند علائم اولیه بیماری را قبل از آسیب دائمی تشخیص دهند.
استخوان ها از بافت زنده ساخته شده اند ، که در آن سلول های جدید به طور مداوم جایگزین سلول های قدیمی می شوند. این چرخه استخوان ها را محکم نگه می دارد و آنها را قادر می سازد تا بعد از آسیب، بتوانند خود را دوباره بسازند. بدون تغذیه خون غنی از اکسیژن ، سلولهای استخوانی شروع به مردن می کنند و ضایعات کوچکی درون استخوان تشکیل می شوند. این ضایعات با پیشرفت بیماری بزرگتر می شوند. بدون درمان ، استئونکروز ممکن است به پیشرفت خود ادامه دهد تا اینکه در نهایت قسمت هایی از استخوان را از بین ببرد.
این بیماری غالباً مفاصل مربوط به استخوان فمور - استخوان ران را که مفصل ران را به زانو متصل می کند - درگیر می کند، با این وجود استئونکروز می تواند در هر استخوانی ایجاد شود. به عنوان مثال اگر استخوان ران منبع خونی خود را در مفصل ران از دست بدهد ، ضایعات ممکن است باعث شوند سر استخوان ران (سر استخوان فمورال) سطح گرد خود را از دست بدهد و سطح صاف و صیقلی که به مفصل ران اجازه می دهد به راحتی حرکت کند را دچار مشکل کند. آسیب زیاد به سطح مفصل ممکن است منجر به فرسایش غضروف و آرتروز شود.
علائم این بیماری شامل دردهای مفصلی است که در ابتدا معمولاً خفیف هستند و فقط در صورت قرار دادن سنگینی وزن بر روی مفصل آسیب دیده قابل مشاهده هستند. در صورت پیشرفت بیماری و آسیب شدیدتر ، ممکن است در تمام مدت احساس درد کرده و در حرکت مفصل مشکل داشته باشید.
عوامل خطر
به ندرت پیش می آید که استئونکروز بدون وجود دلیل مشخصی ایجاد شود ، اما برخی از عوامل خطر احتمال بروز استئونکروز را افزایش می دهند. این موارد شامل شکستگی یا دررفتگی استخوان هستند که می توانند به رگ های خونی آسیب رسانده و منبع خون استخوان را قطع کنند. جراحی برای ترمیم شکستگی یا جایگزینی مفصل با قطعات مصنوعی نیز ممکن است خون رسانی را مختل کند.
داروهای کورتیکواستروئید ، که اغلب برای کمک به افراد مبتلا به مشکلات پزشکی مانند بیماری التهابی روده یا واکنش های آلرژیک تجویز می شوند ، ممکن است در خونرسانی به استخوان ها تداخل ایجاد کنند. استفاده از پرتودرمانی و داروهای شیمی درمانی نیز یک عامل خطر است. دلایل ارتباط این روشهای درمانی با استئونکروز مشخص نیست ، اما برخی تحقیقات نشان می دهد که تنها یک دوز نیز می تواند خطر را افزایش می دهد.
تحقیقات همچنین حاکی از آن است که برخی بیماری ها با پوکی استخوان همراه هستند. این موارد شامل عفونت HIV ، بیماری سلول داسی شکل ، بیماری گوشه ( Gaucher’s disease) ، بیماری کیسون (Caisson’s disease) ، پوکی استخوان ، بیماری کلیوی ، بیماری کبدی و نقرس می باشند. همه این اختلالات ممکن است از طریق مکانیسم های مختلف منجر به اختلال در خون رسانی به استخوان شوند.
مصرف الکل نیز این خطر را افزایش می دهد. نوشیدن زیاد الکل ، حتی برای مدت کوتاهی ، می تواند به تجمع رسوبات چربی در رگ های خونی و کاهش جریان خون در استخوان ها منجر شود. پرهیز از الکل بهترین راه برای کاهش این خطر است.
تشخیص زودهنگام برای جلوگیری از پیشرفت استئونکروز و حفظ مفصل قبل از ایجاد آرتروز امری بسیار حیاتی است. اگر یک یا چند عامل خطر دارید و درد مفصلی را نیز تجربه می کنید ، متخصص ارتوپدی می تواند شما را معاینه کند تا در صورت وجود اسنئونکروز آن را تشخیص دهد.
پزشکان از MRI یا رادیوگرافی برای تشخیص استئونکروز و تعیین میزان آسیب به استخوان ها استفاده می کنند.
تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی
پزشک ناحیه ای را که احساس درد می کنید معاینه می کند و از شما در مورد سابقه پزشکی و خانوادگی ، علائم و سبک زندگی شما سوال می کند. اگر در مفصلی مانند زانو یا لگن احساس ناراحتی می کنید ، ممکن است پزشک از شما بخواهد بایستید و یا راه بروید تا تاثیر علائم بر روی راه رفتن شما یا لنگیدن شما را بررسی کنند. همچنین ممکن است پزشک از شما بخواهد پایتان را خم کنید یا آن در موقعیت های مختلف حرکت دهید تا دامنه حرکتی شما را بررسی کند.
اشعه ایکس
اشعه ایکس با استفاده از امواج الکترومغناطیسی عکس هایی از استخوان های داخل بدن تولید می کند. در صورت پیشرفت بیماری ، پزشک می تواند وجود ضایعات استئونکروز را در اشعه ایکس تأیید کند. از اشعه ایکس برای نظارت بر پیشرفت بیماری در طول دوره درمان نیز استفاده می شود.
اسکن MRI
با اسکن MRI می توان ضایعات کوچکی که در نتیجه استئونکروز در استخوان ایجاد می شوند را آشکار کرد. این بیماری اغلب با استفاده از اسکن ام آر آی تشخیص داده می شود، حتی اگر هیچ چیزی در اشعه ایکس قابل مشاهده نباشد. به همین دلیل ، اسکن MRI برای تشخیص زودهنگام ارجح است.
در اسکن MRI از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر کامپیوتری و سه بعدی از استخوان ها و مفاصل استفاده می شود. پزشکان با استفاده از این تصاویر استخوان ها را از زوایای مختلف بررسی می کنند و می توانند ضایعات یا آسیب های دیگر را تشخیص دهند.
منبع محتوا : Nyulangone