به‌طور کلی، اصطلاح «شکستگی رقصنده» در جامعه پزشکی برای توصیف شکستگی استخوان متاتارس پنجم استفاده می‌شود.
شکستگی پنجمین متاتارس که در بین رقصندگان بسیار رایج است، آسیبی پیچیده می‌باشد. شناسایی علائم، نشانه‌ها و خطرات در مراحل اولیه به بهبود موفقیت درمان کمک می‌کند. در این مطلب علائم، نشانه‌ها، عوامل خطر و استراتژی‌های درمان یا پیشگیری را برای شکستگی رقصنده شرح می‌دهیم.
دو نوع اصلی شکستگی رقصنده
شکستگی آولسیون پنجمین متاتارس زمانی رخ می‌دهد که تاندون یا رباط متصل به استخوان، قطعه کوچکی از استخوان را جدا می‌کند. این آسیب اغلب به‌دلیل انقباض ناگهانی و شدید عضلانی رخ می‌دهد که باعث شکستن قطعه‌ای از استخوان می‌شود. ورزشکاران و رقصندگانی که اغلب نیروهای زیادی را به پاهای خود وارد می‌کنند، بیشتر مستعد این نوع شکستگی هستند.
در مقابل، شکستگی جونز آسیب جدی‌تری است که شامل شکستگی در قسمت میانی استخوان پنجم متاتارس می‌شود. برخلاف شکستگی آولسیون که معمولاً ناشی از حادثه‌ای خاص است، شکستگی جونز اغلب ناشی از فشار یا ضربه مکرر به ناحیه آسیب‌دیده است. این نوع شکستگی به‌دلیل جریان خون محدود به قسمت میانی متاتارس، به سختی قابل درمان است. این امر آن را مستعد عوارض و بهبودی طولانی‌مدت می‌کند.
هر دو نوع شکستگی نیاز به تشخیص دقیق و درمان مناسب دارند. شکستگی‌های آولسیون ممکن است با استراحت، بی‌حرکتی و فیزیوتراپی بهبود یابند. بااین‌حال، شکستگی‌های جونز اغلب نیاز به مداخلات تهاجمی‌تر مانند گچ‌گیری، عدم تحمل وزن طولانی‌مدت یا حتی جراحی ترمیمی دارند. این امر باعث بهبودی مناسب و جلوگیری از عود می‌شود.
مکانیسم‌های رایج آسیب و عوامل خطر چیست؟
به‌طور کلی، آسیب‌های وارده بر پنجمین متاتارس ناشی از حادثه فیزیکی تروماتیک یا آسیب‌های ریز تکراری در طول هفته‌ها تا ماه‌ها هستند. در طول رقص، اتفاق‌های رایج زیر موجب آسیب می‌شوند:
- فرود نامناسب پس از پرش (به‌ویژه زمانی که پاها در هوا به‌صورت نوک‌تیز هستند)
- افتادن روی قسمت بیرونی پا
- لغزش یا افتادن هنگام تغییر سریع جهت
عوامل خطر ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ضعف، آسیب یا خستگی عضلات پرونئال
- عملکرد ضعیف در هنگام بلند کردن پا
- تعادل ضعیف پا و مچ پا یا بیش حرکتی همراه با انتخاب نامناسب کفپوش
علائم و نشانه‌های رایج
علائم و نشانه‌های شکستگی حاد پنجمین متاتارس عبارت‌اند از:
- کبودی در امتداد قسمت بیرونی پا
- ناتوانی در تحمل وزن روی پا
- درد و حساسیت
- تورم
علائم و نشانه‌های احتمالی شکستگی استرسی پنجمین متاتارس شامل موارد زیر هستند:
- افزایش درد با فعالیت در طول هفته‌ها یا ماه‌ها - درد می‌تواند مبهم، تیز یا متناوب باشد.
- درد موضعی در محل آسیب
- حساسیت به لرزش
- تورم قابل لمس
- درد بدتر در طول شب
تشخیص
پزشک ابتدا علائم بیمار را بررسی می‌کند. درد در این ناحیه و تغییر رنگ پوست می‌تواند نشانه شکستگی استخوان جونز باشد. برای تشخیص دقیق باید آزمایش‌های تصویربرداری ازجمله آزمایش X-ray انجام شود. در این آزمایش شکستگی کامل دیده می‌شود.
- عکسبرداری اشعه ایکس برای نشان دادن مکان شکستگی
- سی‌تی اسکن یا ام‌آرآی در صورتی که پزشک تشخیص شکستگی جونز بدهد
درمان شکستگی رقصنده
درمان شکستگی رقصنده به شدت و محل شکستگی بستگی دارد. گزینه‌های درمانی غیرجراحی می‌تواند شامل بی‌حرکت کردن با گچ یا آتل، همراه با استراحت، کمپرس یخ، بالا نگه داشتن پا و داروهای مسکن باشند. ممکن است از عصا برای جلوگیری از تحمل وزن روی پای آسیب‌دیده در مرحله اولیه بهبودی استفاده شود.
در برخی موارد، به‌ویژه اگر شکستگی شامل جابجایی باشد یا اگر درمان محافظه‌کارانه ناموفق باشد، جراحی توصیه می‌شود. گزینه‌های جراحی می‌توانند شامل تثبیت داخلی با پیچ یا صفحات برای تثبیت استخوان شکسته و پیشرفت بهبودی مناسب باشند.
پس از درمان، تمرینات توانبخشی و فیزیوتراپی ممکن است برای بازیابی قدرت، انعطاف‌پذیری و عملکرد پا تجویز شوند. طول دوره بهبودی می‌تواند بسته به شدت شکستگی و روند بهبودی فرد متفاوت باشد.
عوارض جانبی درمان
عوارض درمان از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند. شایع‌ترین عوارض عبارت‌اند از:
- لخته شدن خون
- آسیب به رگ‌های خونی یا اعصاب
- خونریزی بیش‌ازحد
- عفونت
- آتروفی عضلانی
- عدم جوش خوردن/ جوش خوردن بد
- درد
بهبودی شکستگی رقصنده
بهبودی از شکستگی رقصنده شامل چندین مرحله برای اطمینان از بهبودی مناسب و بازیابی عملکرد پا است. در ابتدا برای شروع بهبودی شکستگی، بیماران باید استراحت کرده و از تحمل وزن روی پای آسیب‌دیده خودداری کنند. بی‌حرکت کردن با گچ یا آتل به تثبیت شکستگی و جلوگیری از آسیب بیشتر کمک می‌کند.
کمپرس یخ و بالا نگه داشتن پا، تورم را کاهش داده و درد را در مراحل اولیه بهبودی تسکین می‌دهد. با پیشرفت بهبودی، پزشکان ممکن است بازگشت تدریجی به فعالیت‌های تحمل وزن را توصیه کنند. این فرایند با تحمل وزن جزئی شروع می‌شود و درنهایت به تحمل وزن کامل می‌رسد. فیزیوتراپی نقش مهمی در این مرحله ایفا کرده و بر تمریناتی تمرکز دارد که قدرت، انعطاف‌پذیری و دامنه حرکتی پا و مچ پا را بازیابی می‌کنند.
ویزیت‌های منظم باعث می‌شوند پزشک از بهبود صحیح شکستگی مطمئن شود و درصورت نیاز برنامه درمانی را تغییر دهد. رعایت این پروتکل‌های بهبودی به بیماران کمک می‌کند تا عملکرد کامل خود را بازیابی کنند. علاوه‌بر این، خطر عوارض آینده را به حداقل می‌رساند و بازگشت موفقیت‌آمیز به فعالیت‌های عادی را امکان‌پذیر می‌کند.
چگونه از خود مراقبت کرده و علائم را مدیریت کنم؟
زمان بهبودی خود را می‌توانید با نکات زیر کاهش دهید:
- بالا نگه داشتن پا در حالت نشسته
- یخ گذاشتن روی پا به‌مدت 20 دقیقه در روز درصورت نیاز پس از آسیب و قبل از درمان
- عدم تحمل وزن روی پای آسیب‌دیده برای مدت زمان توصیه‌شده توسط پزشک
- ترک سیگار یا استفاده از محصولات تنباکو که می‌توانند به تسریع زمان بهبودی شما کمک کنند
- مصرف ایبوپروفن یا ناپروکسن در 24 ساعت اول پس از درمان برای مدیریت درد (درمورد داروی مناسب برای شرایط خود با پزشکتان صحبت کنید)
جمع‌بندی
شکستگی‌های پنجمین متاتارس بسیار رایج هستند. پس از اینکه پزشک استخوان شکسته شما را درمان کند، می‌توانید با استراحت دادن به پای خود و بالا نگه داشتن آن هنگام نشستن، از خود مراقبت کنید. به‌طور کلی، چند ماه پس از درمان می‌توانید به فعالیت‌های عادی خود بازگردید.
منابع
performancepodiatrysydney.com.au
مطالب مشابه
شکستگی رقصنده در پنجمین متاتارس زمانی رخ می‌دهد که تاندون یا رباط متصل به استخوان، قطعه کوچکی از استخوان را جدا می‌کند. این آسیب اغلب به‌دلیل انقباض ناگهانی و شدید عضلانی رخ می‌دهد که باعث شکستن قطعه‌ای از استخوان می‌شود.
شیوع روماتیسم مفصلی در زنان جوان 2 تا 3 برابر بیشتر از مردان است و این نسبت با افزایش سن کاهش می‌یابد. بیشترین تشخیص‌ها در زنان جوان 25 تا 45 ساله رخ می‌دهد.
سندرم تونل تارسال (TTS) می‌تواند باعث درد، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن در پاها شود. این بیماری به‌خاطر التهاب عصب تیبیال خلفی که در امتداد قسمت داخلی مچ پا قرار دارد، ایجاد می‌شود. التهاب به‌دلیل آسیب عصبی و فشردگی اتفاق میفتد.
سزاموئیدیت، اختلالی است که در آن استخوان‌های سزاموئید و بافت‌های نرم اطراف آن‌ها دچار التهاب و درد می‌شوند. درد در زیر مفصل انگشت شست پا احساس می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند افراد جوان و فعال بیشتر تحت تأثیر این بیماری قرار می‌گیرند.
مورتون نوروما (نوروم مورتون) التهاب عصبی در پای شما است. این بیماری به‌خاطر بزرگ شدن اعصاب بین انگشتی، بین استخوان‌های متاتارس، که پا را به انگشتان سوم و چهارم (انگشتان میانی نزدیک به انگشت کوچک پا) متصل می‌کنند، اتفاق میفتد.
بیماری متاتارسالژیا به درد و التهاب در قسمت توپی‌شکل کف پا اشاره دارد. این ناحیه بین قوس‌ها و انگشتان پا در کف پا قرار دارد. درد ناشی از متاتارسالژیا معمولاً زیر یک یا چند استخوان از پنج استخوان در پایه انگشتان پا و بالای استخوان متاتارس رخ می‌دهد.
التهاب فاشیای پلانتار زمانی اتفاق میفتد که فاشیا بیش‌ازحد استفاده شود یا به‌صورت مداوم تحت کشش باشد. آسیب به این رباط باعث تورم آن می‌شود. این التهاب باعث می‌شود راه رفتن با درد همراه باشد.
آرتریت روماتوئید (RA) در پاها به‌دلیل بیماری‌ای خودایمنی رخ می‌دهد. درنتیجه سیستم ایمنی بدن فرد به اشتباه به بدن خود حمله می‌کند. این حمله باعث التهاب در پوشش مفاصل می‌شود، به غضروف‌های موجود در آن‌ها آسیب وارد می‌کند و درنهایت مفاصل آسیب‌دیده و بافت‌های پشتیبان آن‌ها را از بین می‌برد.
درد کف پا در هنگام راه رفتن می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی، ازجمله پوشیدن کفش‌های نامناسب، انجام فعالیت‌هایی مانند دویدن یا پیاده‌روی‌های طولانی‌مدت، ایستادن طولانی در محل کار و … باشد. این درد ممکن است از مشکلاتی در استخوان‌ها، اعصاب، غضروف، تاندون‌ها یا رباط‌های پا ناشی شود.
اگر لوپوس دارید، به احتمال زیاد درد مفاصل یکی از علائم شماست. خبر خوب این است که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری مزمن خودایمنی می‌توانند درد مفاصل را با دارو و ورزش کنترل کنند. اما اگر درد مفاصل شما از کنترل خارج شده است و در فعالیت‌های روزانه‌تان اختلال ایجاد می‌کند، جراحی تعویض مفصل زانو ممکن است راه‌حل مناسبی باشد.