انواع شکستگی زانو و درمان آن

شکستگی زانو چیست و چگونه ایجاد می شود؟

مفصل زانو از جمله بزرگترین مفصل های بدن است که تحمل بخش زیادی از وزن بدن را برعهده دارد از این رو در مقایسه با سایر مفاصل بدن بیشتر در معرض آسیب دیدگی از جمله شکستگی قرار می گیرد.

شکستگی زانو یکی از ناگوارترین اتفاقاتی است که ممکن است برای یک فرد در طول زندگی خود بیفتد. از آنجایی که به دنبال شکستگی ممکن است دیگر اجزای زانو نیز آسیب ببیند از این رو قبل از بررسی علائم، علت و روش های درمان شکستگی زانو ابتدا کمی شما را با آناتومی مفصل زانو آشنا می کنیم.

اگر به آناتومی مفصل زانو توجه کرده باشید در اطراف این مفصل چهار استخوان مهم وجود دارد که دو استخوان ها تشکیل دهنده این مفصل در قسمت بالایی، انتهایی و پایینی استخوان قرار گرفته و دو استخوان درشت نی و نازک نی که در پایین مفصل زانو قرار گرفته اند دیگر استخوان های زانو را دربرمی گیرند.

استخوان چهارم این مفصل را استخوان کشکک تشکیل می دهد که در قسمت جلوی مفصل زانو در تقاطع استخوان ران و استخوان ساق پا قرار گرفته است. این استخوان علاوه بر نقش دفاعی و محافظتی از مفصل زانو، ارتباط میان ماهیچه ران و ساق پا را فراهم می کند.

مینیسک, عروق و اعصاب پوست، لیگمان ها یا رباط ها از دیگر اجزایی هستند که در اطراف زانو قرار گرفته و هر یک وظایف متعددی را بر عهده دارند.

وارد شدن ضربه شدید و محکم به زانو از اصلی ترین دلایل شکستگی زانو است که معمولا این اتفاق به دنبال حوادثی همچون تصادف رانندگی، ورزش، پرت شدن از بلندی رخ می دهد.

انواع شکستگی زانو

شکستگی زانو را بر حسب محل شکستگی و شدت شکستگی به چند نوع مختلف تقسیم می کنند.

تقسیم بندی شکستگی زانو برحسب محل شکستگی شامل موارد زیر می‌شود:

شکستگی کشکک زانو

به شکستگی استخوان کوچکی که در قسمت جلویی زانو قرار دارد؛ شکستگی کشکک زانو می گویند. کشکک به عنوان یک محافظ برای مفصل زانو عمل می کند از این رو به راحتی می تواند بشکند.

شکستگی کشکک زانو یکی از رایج ترین انواع شکستگی های زانو است که به دنبال زمین خوردن و وارد شدن ضربه مستقیم به قسمت جلویی زانو ایجاد می شود.

شکستگی در انتهای ران

انتهای پایینی استخوان ران به صورت یک برجستگی بزرگ در آمده است که این نوع برجستگی خود به دو نیمکره در کنار یکدیگر تقسیم می شود. به هریک از این نیمکره ها کندیل می گویند. بین دو کندیل یک فرورفتگی به نام شکاف بین کندیلی قرار گرفته است که این شیار محلی است باعث می شود استخوان ران با استخوان کشکک یک مفصل تشکیل دهد.

شکستگی های انتهای ران عموما به دنبال ضربات شدید ناشی از تصادفات زانندگی و سقوط از بلندی اتفاق می افتد.

شکستگی در ابتدای ساق پا

شکستگی در ابتدای ساق پا می تواند بر اثر ضربات مستقیم و غیر مستقیم ایجاد شود. عموما این نوع شکستگی به صورت خرده شده یا باز رخ می دهد. مهم ترین علامت این نوع شکستگی درد در ناحیه ساق پا است که درد با فشار آوردن به محل شکستگی یا حرکت دادن محل شکستگی بیشتر می شود.

عکس رادیوگرافی و تصویر کشکک شکسته شده زانو

شکستگی بر حسب شدت آسیب دیدگی و جدا شدن استخوان ها به چنین انواعی تقسیم می کنند:

شکستگی ثابت زانو

در این نوع شکستگی استخوان در محل اصلی خود قرار دارد و تنها تکه هایی از استخوان به اندازه یک تا دو میلیمتر از یکدیگر جدا شده اند. ترمیم و بهبودی این نوع شکستگی معمولا سریعتر و راحتر صورت می گیرد.

شکستگی غیر ثابت زانو

همان طور که از نام این نوع شکستگی مشخص است؛ در این نوع شکستگی انتهای استخوان های شکسته شده از یکدیگر جدا می شوند و حتی در مواردی مشاهده شده سطح نرم مفصل زانو نیز در این نوع شکستگی آسیب ببیند.

شکستگی خرده شده

در این نوع شکستگی استخوان ها به چندین تکه تقسیم می شود. این نوع شکستگی به مرور زمان ممکن است به بافت ها و پوست اطراف استخوان آسیب بزند.

شکستگی حاد یا باز زانو

یکی از وخیم ترین و حاد ترین شکستگی ها مربوط به این نوع شکستگی است زیرا در آن قطعات شکسته شده استخوان از پوست عبور کرده و یا زخم به استخوان نفوذ می کند. بهبودی و ترمیم این نوع شکستگی نیاز به صبر و زمان زیادی دارد زیرا در کنار شکستگی، بافت های نرم اطراف مفصل نیز آسیب می بینند.

خطر ابتلا به عفونت در این نوع شکستگی بسیار بالاست زیرا در آن پوست به طور کامل شکافته می شود.

عکس رادیوگرافی شکستگی زانو

علائم شکستگی زانو

علائم و نشانه های شکستگی زانو برحسب نوع آن متغییر است اما در تمامیه شکستگی ها چنین علائمی مشاهده می شود:

• درد شدید در محل آسیب دیدگی ( برای مثال در شکستگی کشکک زانو درد بیشتر در ناحیه جلویی زانو مشاهده می شود )
• کبودی و متورم شدن زانو
• بهم ریختن فرم و شکل مفصل زانو
• بی حسی و سوزن سوزن شدن اطراف مفصل زانو
• اختلال در صاف کردن و صاف نگه داشتن مفصل زانو در هنگام بلند کردن پاها
• اختلال در راه رفتن و قرار دادن وزن بدن بر روی پاها

البته از روی چنین نشانه ها و علائمی نمی توان به درستی تشخیص داد که آیا علت درد شکستگی است یا چیز دیگری؛ زیرا بیماری ها و اختلالات زیادی در زانو هستند که باعث بروز چنین مشکلاتی می شوند. تشخیص دقیق شکستگی بوسیله بررسی تصاویر رادیوگرافی انجام می شود.

درمان سریع شکستگی زانو

انتخاب بهترین روش درمان شکستگی زانو با در نظر گرفتن چنین شرایطی انجام می شود:

• سن بیمار
• میزان فعالیت های بدنی بیمار بعد از شکستگی
• نوع کار و شغل بیمار
• نوع و شدت آسیب دیدگی

از جمله بهترین روش های درمان شکستگی زانو شامل:

بی حرکت کردن زانو با برس بعد از جراحی شکستگی زانو

درمان غیر جراحی شکستگی زانو

در صورتی که همراه با شکستگی هیچ گونه جابه جایی در مفصل رخ ندهد در این صورت پزشک ارتوپد روش غیرجراحی را به شما پیشنهاد می دهد. از جمله روش های غیرجراحی برای درمان شکستگی زانو شامل:

آتل بستن زانو

خوشبختانه در اغلب موراد شکستگی های زانو نیاز به جراحی ندارند؛ از این رو پزشک تنها به وسیله گچ یا بریس اقدام به بی حرکت نمودن مفصل زانو می نماید. گچ یا بریس این امکان را برای شما فراهم می آورد پای شما بی تحرک و ثابت بماند و شکستگی هر چه سریعتر بهبود یابد.

دارو درمانی

از دارو در مورادی که شکستگی زانو با دردهایی همراه باشد؛ استفاده می شود. برای بیشتر افراد استفاده از داروهای مسکن بدون تجویز پزشک همچون استامینوفن کافی است اما در صورتی که درد زانو به کمک چنین داروهایی تسکین نیابد پزشک مسکن های قوی تر را برای شما تجویز خواهد کرد.

درمان جراحی شکستگی زانو

درمان شکستگی های باز و خرد شده زانو تنها به وسیله جراحی انجام می شود. جراحی برای درمان شکستگی زانو در دو مرحله جااندازی و بی حرکت کردن مفصل زانو انجام می شود که ابتدا استخوان شکسته شده در محل اصلی خود جااندازی می شود سپس بوسیله گچ یا بریس بی حرکت می شود.

البته در مورادی ممکن است جااندازی به صورت بسته و بدون شکافتن محل شکستگی انجام شود که این کار عموما به کمک کشش ها و مانورهای خاصی انجام می شود.

البته همیشه نمی توان از این روش برای جااندازی استخوان شکسته شده استفاده کرد و پزشک عموما برای جااندازی شکستگی باز از روش جااندازی باز استفاده می کند بدین صورت که ابتدا پوست و عضلات روی شکستگی را باز کرده و سپس قطعات شکستگی را درکنار یکدیگر قرار می دهد.

پس از جراحی نیز زانوی بیمار به کمک گچ یا بریس به مدت 6هفته بی حرکت می شود.

توانبخشی و بهبودی بعد از شکستگی زانو

بعد از درمان شکستگی زانو چه به صورت جراحی چه به صورت غیرجراحی بیمار باید تا مدت ها از قرار دادن وزن خود بر روی پای آسیب دیده اجتناب کند تا از وارد شدن نیروی اضافی به محل شکستگی جلوگیری به عمل آید. استفاده از عصای زیر بغل به مدت سه ماه در هنگام راه رفتن به منظور پیشگیری از بوجود آمدن عوارض و مشکلات جوش نخوردن استخوان بسیار اهمیت دارد.

همچنین در این دوران بیمار باید با انجام یکسری اقدامات باید عضلات ران و زانوی خود را تقویت نمایند تا سریعتر به بهبودی دست یابند.

به محض این که شما توانستید زانوی آسیب‌دیده خود را بدون احساس درد خم کنید، پزشک اجازه شروع اقدامات فیزیوتراپی را می‌دهد. این ممکن است حدود 6 هفته پس از آسیب‌دیدگی شما باشد.

متخصص فیزیوتراپی یک برنامه توان‌بخشی به منظور کمک به تقویت و انعطاف‌پذیری زانو و عضلات اطراف آن به شما می‌دهد. فیزیوتراپی همچنین به بازیابی دامنه حرکتی در زانو نیز کمک می‌کند. تمرینات سبک تحمل وزن مانند بلند کردن پا نیز به تقویت عضلات اطراف زانوی آسیب‌دیده کمک می‌کنند.

همچنین پس از این که گچ یا بریس باز شد، پزشک ممکن است اجازه شروع تمرینات را به شما بدهد. این ورزش ها به تقویت عضلات چهار سر ران و افزایش دامنه حرکتی زانوی شما کمک می‌کنند.

در هنگام انجام این تمرینات ورزشی باید مراقب باشید تا در روند بهبودی شکستگی شما دچار مشکل نشود. متخصص فیزیوتراپی و پزشک قادر به ارزیابی نیازهای شما بوده و شما را در انجام مناسب‌ترین برنامه توان‌بخشی راهنمایی می‌کنند.