شل یا لق شدن مفصل مصنوعی لگن

لق شدن مفصل مصنوعی یکی از شایع ترین دلایل خراب شدن مفاصل مصنوعی و عوارض جراحی تعویض مفصل لگن است. زمانی که مفصل هیپ یا لگن تعویض‌شده در بدن قرار می‌گیرد، پزشک ارتوپد به منظور ثابت کردن مفصل در در جای خود از چسب های سیمانی مخصوص استفاده می کند تا بدین طریق مفصل در جای اصلی خود کاملاً فیت و محکم شود. بنابراین مفصل مصنوعی به هیچ عنوان قادر نیستند از جای خود جابه‌جا شوند.

زمانی مفصل مصنوعی لگن لق می شود؛ به این معنی است که مفصل از جای خود به آرامی تکان خورده و از جای خود خارج می شود. چنین حالتی باعث درد و ناکارآمدی مفصل هیپ تعویض شده می‌شود.

لق شدن ممکن است در هر یک از دو بخش اصلی مفصل گوی و کاسه‌ای هیپ اتفاق بیفتد. در صورتی که لق شدن در بخش ریشه ایمپلنت مفصل هیپ ایجاد شود باعث بروز دردهایی در ناحیه ران پا می شود که این عارضه در هنگام راه رفتن شدید می شود.

اما در مواردی که لق شدن سر ایمپلنت در ناحیه بخش گودی استخوان لگن ایجاد شده باشد در این صورت درد در ناحیه کشاله ران احساس می شود.

عمر طبیعی یک پروتز یا مفصل مصنوعی بین 5تا 10سال است. اما در این میان برخی عوامل وجود دارند که خطر لق شدن مفصل هیپ تعویض‌شده را بیشتر می‌کنند شامل موارد زیر هستند:

• افرادی که فعالیت بدنی بیشتری دارند.
• افراد چاق یا دارای اضافه با وزن بیشتر از 80 کیلوگرم
• آسیب دیدن استخوان اطراف ایمپلنت
• پوکی استخوان

علائم لق شدن مفصل مصنوعی

 مفصل مصنوعی ران از دو جزء اصلی تشكیل شده است. بخش بالای استخوان ران، سر فلزی و سرامیکی است که قسمت گوی مانند مفصل را تشکیل می دهد و بدنه پلی اتلین یا سرامیکی که کاسه مفصل لگن را تشکیل می دهد که این سر فلزی درون كاسه پلی اتیلنی جای گیرد.

با گذشت زمان و انجام فعالیت های روزانه مفصل مصنوعی تعویض شده ممکن است شل شده و از جای خود حرکت کند در این صورت مجدد به دردهایی در ناحیه لگن و کشاله ران دچار می شود که این دردها شامل:

• درد بسیار شدید که به اندام های تحتانی و کمر انتشار پیدا می کند.
• لنگش و اختلال در راه رفتن
• وارد شدن فشار زیاد به زانو یا ایجاد مشکل در راه رفتن
• احساس ضعف و ناتوانی در مفصل لگنی که دچار آسیب شده
• مورمور و بی حسی و گزگز پاها که نشانه درگیری عصب در موارد در رفتگی می باشد. ( اغلب عصب سیاتیک درگیر می شود.)
• درد فراوانی که به زانو و پا سرایت کند و احساس درد در کمر پس از وارد شدن فشار زیاد و زمین خوردن
• کاهش توانایی در حرکت دادن لگن
• در مواردی که در رفتگی به سمت عقب باشد کوتاه به نظر رسیدن، چرخش لگن به سمت داخل و یا نزدیک بودن به پای مقابل نیز اتفاق می افتد.

راه های پیشگیری از لق شدن مفصل مصنوعی

کیفیت و مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل لگن در طولانی شدن عمر مفصل مصنوعی بسیار تاثیرگذار است. بیماران باید توجه داشته باشند تا زمانی می توانند لق شدن مفصل مصنوعی را به تعویق بیاندازند که یکسری اصول و مراقبت ها را رعایت کنند. از جمله اقدامات و مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل لگن که به منظور پیشگیری از لق شدن مفصل مصنوعی می توان به:

• خودداری از خم کردن بیش از حد مفصل لگن
• به هیچ عنوان بر روری صندلی های خیلی کم ارتفاع ننشینید و.برای نشستن از صندلی های بلند استفاده کنید و یا یک بالش یا کوسن روی صندلی قرار دهید 
• توجه نماید طوری ننشینید که زانوهایتان بالاتر از سطح لگن باشد .
• در هنگام نشستن به هیچ عنوان پاهایتان را بر روی همدیگر نیندازید .
• به صورت زانو زده روی زمین ننشینید .
• از بالا آوردن بیش از حد پا بپرهیزد بدین صورت که پای عمل شده تان را از خط وسط بدن ، داخل تر نیاورید .
• هنگام خوابیدن بین زانوهایتان بالش بگذارید .
• به منظور پیشگیری از خم شدن بیش از حد از وسایل کمکی مانند پاشنه کش استفاده کنید .
• در حال ایستادن یا راه رفتن از حرکات چرخشی ناگهانی بپرهیزید .
• در حال راه رفتن پای خود را به سمت داخل نچرخانید.
• پای عمل شده خود را در هنگام نشستن و بلند شدن از صندلی ، در وضعیت صاف قرار دهید.
• وسایل خانه را در جاهایی قرار دهید که برای برداشتن آنها مجبور به خم شدن نباشید.

جراحی مجدد تعویض مفصل لگن چه زمانی انجام می شود؟

در صورتی که شل شدن یا لقی مفصل مصنوعی با درد های زیادی همراه باشد در این صورت نیاز به جراحی مجدد تعویض مفصل لگن خواهیم داشت. که این جراحی بدین صوت انجام می شود:

در عمل جراحی تعویض مجدد مفصل لگن یا ران، پزشک جراح ارتوپد پس از شکاف دادن پوست و کنار زدن بافت های عضلانی، مفصل مصنوعی لق شده را از بدن خارج میکند.

در صورتی که قسمت هایی از این مفصل خیلی محکم به استخوان بیمار چسبیده باشد و برای خارج کردن آنها از بدن نیاز به تکنیک و ابزار های خاصی وجود دارد.

در مواردی که در عمل جراحی اولیه از مفصل مصنوعی سیمانی استفاده شده است سیمان استخوانی هم باید از استخوان بیمار جدا شده و از بدن خارج شود. گاهی اوقات برای خارج کردن قسمتی از مفصل مصنوعی یا سیمان استخوانی لازم است تا قسمتی از استخوان بیمار شکسته شود که باید مجددا به سر جای خود فیکس گردد.

در مواردی که استخوان بیمار تا حد زیادی از بین رفته باشد پزشک جراح ممکن است برای جایگزین کردن قسمت های از دست رفته از اقدام به پیوند استخوانی یا آلوگرافت بزند.