تعویض مفصل لگن

جراحی تعویض مفصل لگن

جراحی تعویض مفصل لگن که اصطلاحا به آن آرتروپلاستی لگن یا تعویض توتال هیپ هم اطلاق می شود یک جراحی معمول است و در آن جراح قسمت های آسیب دیده مفصل لگن را جدا کرده و آنها را با مفصل مصنوعی لگن که معمولا از فلز ، سرامیک و پلاستیک خیلی سخت ساخته شده است جایگزین میکند. این عمل درد مفصل ران را کاهش داده و حرکت را بهبود می دهد

در نظر داشته باشید که پزشک زمانی عمل تعویض مفصل لگن را انجام می دهد که سایر گزینه های درمانی و دارویی پیش روی بیمار بی تاثیر باشد و با انجام جراحی، درد بیمار تا حد زیادی بهبود پیدا کرده و بیمار می تواند به سهولت راه برود. 

تعویض مفصل لگن به معنی خارج کردن همه و یا قسمتی از مفصل لگن تخریب شده و کارگذاری قسمت گوی مانند و یا گوی و کاسه هر دو باهم است .

در این جراحی سطوح آسیب دیده استخوان و مفصل با قسمت های پروتز جایگزین می شود. از آنجا که این قسمت های مصنوعی در بدن بیمار قرار داده می شوند به آنها ایمپلنت گفته می شود .

تعویض مفصل لگن ممکن است نیمه کامل و یا کامل باشد در نوع تعویض مفصل کامل قسمت گوی شکل سر استخوان ران و همچنین قسمت کاسه ای شکل لگن با قسمت های مصنوعی جایگزین می شوند.

اما در نوع تعویض مفصل ناکامل فقط سر استخوان ران جایگزین شده و کاسه لگن دست نخورده باقی می ماند.

در جراحی توتال هیپ، برشی در کنار عضلات ران ایجاد می شود تا دسترسی به مفصل فراهم شود. محل دقیق این برش ممکن است در بین جراحان متفاوت باشد زیرا روش‌های مختلفی برای نزدیک شدن به مفصل ران وجود دارد.

جراحی تعویض مفصل لگن به دو روش سنتی یا با استفاده از تکنیک هایی که کمتر تهاجمی هستند صورت می گیرد و تفاوت اصلی بین این دو اندازه برشی است که روی بدن بیمار ایجاد می شود. جراحی تعویض مفصل لگن با برش قدامی یکی از بهترین و موثرترین انواع جراحی تعویض مفصل است که تنها تعداد معدودی از پزشکان و جراحان لگن قادر به انجام آن هستند.

جراحی تعویض مفصل لگن به بیهوی نیاز دارد و معمولا با بیهوشی عمومی بیمار انجام می شود. زیرا عضلات باید شل شده و بیمار به خواب عمیقی برود. گاهی نیز ممکن است پزشک از روش بی حسی نخاعی جهت جلوگیری از درد استفاده کند. سایر روش های بیهوشی نیز وجود دارند که پزشک قبل از عمل در مورد گزینه های مختلف به شما توضیح می دهد.

معمولا بیماران پس از جراحی تعویض مفصل لگن باید به مدت 4 تا 6 روز در بیمارستان بستری شوند و به منظور قرار گرفتن صحیح استخوان لگن در جای خودش یک کوسن بین پاهای خود قرار دهد. بسته به نوع عمل ممکن است همان روز از بیمار خواسته شود روی تخت بنشیند و یا حتی قدم بزند.

معمولا یک روز بعد از عمل فیزیوتراپی آغاز شده و پس از چند روز بیمار می تواند به کمک واکر یا عصا قدم بزند و انجام فیزیوتراپی را باید تا چند ماه پس از عمل ادامه دهد. همچنین بیمار باید در انجام فعالیت های روزانه تمام دستورالعمل ها و موارد احتیاطی که توسط پزشک متخصص به او توضیح داده می شود را رعایت کند.

زیرا ممکن است عدم احتیاط و رعایت نکردن توصیه های درمانی باعث جابجایی مفصل مصنوعی در بدن شده و نیاز به جراحی مجدد پیدا کند. توجه داشته باشید که حتی پس از بهبودی کامل نیز بیمار باید از انجام ورزش و فعالیت های سنگین پرهیز کند. زیرا مفصل مصنوعی جهت انجام فعالیت های روزمره طراحی شده است و تحمل فشار بیش از حد را ندارد. 

مفصل لگن

یکی از متداول ترین درد های استخوانی که در افراد زیر 50 سال بسیار رایج است درد مزمن لگن است. با وجود اینکه زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به این مشکل قرار دارند باید بدانیم که مردان نیز دچار دردهای لگنی میشوند.

طبق نتایج بدست آمده حدود 15 درصد از زنان بین 18 تا 50 سال در جهان مبتلا به دردهای مزمن لگنی هستند. درد مفصل لگن ممکن است علت های مختلفی داشته باشد. این درد گاهی مربوط به عضلات کف لگن یا اعصاب لگن و کمر می باشد.

در زنان نیز این درد می تواند ناشی از عوامل متفاوتی باشد و طبق تحقیقات انجام شده 22 درصد از دردهای مزمن لگنی در افراد منشا اسکلتی – عضلانی دارد و مهمترین دلیل این درد می باشد.

یک مفصل لگن طبیعی از چه بخش هایی تشکیل شده است ؟

مفصل لگن یک مفصل گوی و کاسه ای است . این ساختار برخلاف یک مفصل لولایی ، صفحات حرکتی متعدد و آزادی حرکت بیشتری دارد .در مفصل لگن بخش کاسه مانند را حفره استابولوم می نامند .این حفره به وسیله قسمت هایی از سه استخوان ایلیوم ، ایسکیوم و پوبیس ساخته شده است.

ساختار متعدد بافت نرم در اطراف و داخل مفصل لگن قرار دارند .بخش آستر مانند اطراف مفصل لگن ، کپسول نامیده می شود.قسمت خلفی کپسول مفصلی ، بخش بزرگی از تغذیه عروقی سر استخوان ران را فراهم می کند .

لابروم حلقه ای از بافت ضخیم فیبری عضروفی است که دور کاسه قرار دارد این حلقه عمق کاسه را زیاد تر می کند و استحکام بیشتری را برای مفصل لگن به وجود می آورد .

یک لیگامان ضخیم به نام Ligamentum Teres از قسمتی از استابولوم به نام Acetabular  Notch تا بخشی از سر استخوان ران به نام Fovea امتداد داردکه بخش کوچکی از تغذیه عروقی سر استخوان ران را بر عهده دارد .

در داخل مفصل یک بخش آستری مانند دیگر به نام غشای سینوویوم وجود دارد .بافت سینوویوم را می توان در تمام مفاصل بزرگ بدن پیدا کرد این بافت مایع سینوویال را ترشح می کند که سبب سهولت حرکت مفصل وهمچنان تغذیه بافت های درون آن می شود.سطوح استخوان های درون مفصل به وسیله یک بافت نرم سفید رنگ به نام غضروف مفصلی پوشیده شده است .

آسیب همین سطح غضروفی در مفصل است که اغلب نیاز به انجام عمل تعویض مفصل لگن را ضروری می کند. مجموع قسمت های مفصل ، ساختاری قدرتمند و یکپارچه را شکل داده اند که در بسیاری از جهات اجازه حرکت را به مفصل می دهد .

چرا مفصل لگن من به درستی کار نمی کند ؟

مراحل تخریب مفصل لگن تدریجی است اما بسته به شرایط بیمار با سرعت های مختلفی اتفاق می افتد .هنگامی که یکی از قسمت های مفصل لگن دچار نقص می شود عملکرد کل مفصل تغییر خواهد کرد.

بخشی از مفصل که بیش از همه آسیب می بیند ، غضروف سطح مفصلی است دریک مفصل لگن سالم و طبیعی ، لغزش بین دو سطح استخوان حرکت کننده در مفصل کمتر از لغزش بین دو قالب یخ بر روی یکدیگر است اما وقتی که سطوح مفصلی آسیب می بیند و غضروف مفصل خراب می شود ، حرکت در مفصل دیگر نمی تواند به سهولت قبل باشد ضایعه در یک سطح مفصلی ، سطح مفصلی مقابل آن ناحیه را هم درگیر خواهد کرد به همین دلیل سطوح مفصلی ، کولاپس می کنند و استخوان زیرغضروف نیز تحت تاثیر قرار می گیرد.

درنتیجه این تغییرات ، مفصل حرکت طبیعی خود را از دست می دهد و فشار بر روی سطح مفصلی تغییر می کند درهمین زمان بافت های پوشاننده داخل مفصل ملتهب می شوند .

بافت های نرم اطراف مفصل مانند کپسول مفصلی ممکن است سفت و چسبنده شوند و عضلاتی که مفصل را حرکت می دهند ضعیف می شوند.هنگامی که تمام این اتفاق ها رخ داد مفصل لگن کارکرد نرمال خود را از دست می دهد .

بسیاری از بیماری ها ممکن است به مفصل لگن آسیب برسانند بیشتر این بیماری ها مربوط به انواع مختلفی از آرتریت ها هستند که در بخش های بعدی به تفصیل مورد بحث قرار خواهد گرفت.

هر کدام از موارد فوق با یک مکانیسم خاص ، آناتومی و بیولوژی مفصل لگن را تغییر می دهند اما در نهایت همه آنها ممکن است عمل جراحی تعویض مفصل لگن را ضروری کنند .

تقسیم بندی استخوان ران در مفصل لگن

• قسمت گوی مانند که سر استخوان Femoral Head نامیده می شود .
• قسمتی که پایین سر استخوان قرار گرفته و گردن استخوان ران Femoral Neck نامیده می شود .
• دو برجستگی استخوانی پایین تر از قسمت گردن قرار دارد .برجستگی خارجی تر را تروکانتر بزرگ می نامند .این برجستگی سطح استخوانی بزرگی دارد و در قسمت خارجی مفصل لگن لمس می شود .عضلات باز کننده پا که وظیفه باز کردن پا به سمت خارج را بر عهده دارند ، به همین سطح استخوانی می چسبند .برجستگی کوچک که داخلی تر است ، تروکانتر کوچک خوانده می شود و محلی است که عضله اصلی خم کننده مفصل لگن به آن می چسبد .
• منطقه بین این دو برجستگی که اینترتروکانتریک نامیده می شود
• قسمتی از استخوان ران که پایین تر از این دو برجستگی قرار دارد و منطقه ساب تروکانتریک نامیده می شود.
• استخوان سمت داخلی گردن ران که کالکار نامیده می شود.
• تنه استخوان ران بخش استخوان بلندی است که بین مفاصل لگن و زانو قرار دارد .

فواید جراحی تعویض مفصل لگن

اغلب بیمارانی که اقدام به جراحی تعویض مفصل لگن می کنند افرادی هستند که به دلیل تخریب این مفصل احساس درد شدید می کنند که این درد مانع از انجام کارهای روزانه آنها مانند لباس پوشیدن، حمام کردن، راه رفتن و حتی خوابیدن شده و کیفیت زندگی آنها را تحت تاثیر قرار داده است. در ادامه به فواید جراحی تعویض مفصل لگن می پردازیم.

• درد مفصل ران

هنگامی که مفصل ران در ناحیه لگن تخریب می شود به دلیل ساییده شدن سطوح ناهموار سر استخوان ران و حفره استابولوم بیمار درد شدیدی را در این قسمت متحمل میشود و به ناچار بیمار سعی میکند که ران خود را زیاد حرکت ندهد.

زیرا باعث شدت درد می شود. همچنین سعی می کند که هنگام راه رفتن فشار کمتری به اندام دردناک خود وارد آورد که ممکن است باعث لنگیدن او شود. به همین دلیل فعالیت های روزانه بیمار به تدریج محدود شده و بیمار از یک زندگی سالم و با کیفیت محروم می گردد. 

پس از تعویض مفصل ران درد بیمار از بین می رود. مگر اینکه بیمار مبتلا به  تنگی کانال نخاعی و یا هرنی دیسک کمر باشد که این موارد می تواند باعث تشدید درد لگن شود. زیرا دردی که به دلیل ساییدگی مفصل ران بوجود آمده باشد پس از جراحی بهبود می یابد.

اما درد ناشی از تنگی کانال نخاعی و یا دیسک کمر پس از جراحی نیز تغییری نمی کند. بنابراین قبل از انجام جراحی تعویض مفصل لگن علت درد باید به درستی و دقیق تشخیص داده شود.

• محدودیت حرکتی در مفصل

تخریب مفصل ران موجب محدودیت در حرکت آن می شود و سر استخوان ران دیگر نمی تواند به خوبی درون حفره استابولوم حرکت کند. ناگفته نماند که بخشی از این محدودیت حرکتی به دلیل سفت شدن و غیر قابل انعطاف بودن تاندون ها و رباط های اطراف ران است. 

در عمل جراحی تعویض مفصل لگن به دلیل اینکه سر استخوان ران و کاسه استابولوم هر دو تعویض می شوند حرکت مفصل به آسانی انجام می گردد. گاهی نیز پیش می آید که به دلیل ایجاد تغییرات شدید در مفصل لگن و ران و کوتاهی شدید رباط ها و تاندون های اطراف مفصل، محدودیت حرکتی بیمار به طور کامل بهبود نیابد. اما به طور قطعی می توان گفت تا حد زیادی بهبود پیدا میکند.

• کوتاه بودن اندام

اندام تحتانی بیماران ممکن است بر اثر تخریب و کاهش ارتفاع سر استخوان ران کوتاه شود. در برخی مواقع نیز این کوتاهی به دلیل جابجایی سر استخوان ران به طرف بالا است. کوتاه شدن اندام تحتانی بیمار ممکن است باعث لنگیدن وی شود که با جراحی تعویض مفصل لگن تا حدود زیادی بهبود پیدا می کند.

لازم به ذکر است که اگر میزان کوتاهی 3 – 4 سانتی متر باشد پس از جراحی کاملا رفع می شود ولی کوتاهی بیش از این مقدار و اصلاح آن باعث بوجود آمدن مشکلاتی نظیر صدمه و فلج شدن رگ سیاتیک می شود.

• لنگیدن

بیمار در اثر خراب شدن مفصل ران هنگام راه رفتن دچار لنگیدن می شود و این لنگش به دلیل درد، محدودیت حرکت و کوتاه بودن اندام و ضعیف بودن عضلات لگنی می باشد. ضعف عضلات لگن مانع خوب راه رفتن فرد می شود که باعث می شود بیمار هنگام راه رفتن بلنگد.

باید بدانید با جراحی تعویض مفصل لگن عضلات لگن بیمار تقویت نمی شود. اما با بهبود درد پس از عمل بیمار می تواند با مشورت و زیر نظر پزشک مربوطه و انجام نرمش های خاص عضلات تضعیف شده را تقویت کند و به برطرف شدن لنگش خود کمک کند.

تعویض کامل مفصل هیپ از قدام لگن توسط دکتر علیرضا امین جواهری

اولین عمل جراحی تعویض مفصل لگن چه زمانی انجام شد ؟

اولین بار در حدود 80 سال پیش دکتر Marius Smith در شهر Boston در دهه 1920  و 1930 روش تعویض مفصل فنجانی را ابداع کرد در این روش استخوان آسیب دیده از مفصل لگن خارج شده و یک سطح فلزی فنجانی شکل در انتهای فوقانی سر استخوان ران ، کار گذاشته می شود .

اگر چه این روش را نمی توان در حقیقت تعویض مفصل لگن دانست اما به هر حال یک سطح مفصلی جدید درون بدن قرار داده می شود .این روش تا 25 سال همچنان به عنوان اولین روش جراحی برای آرتروز مفصل لگن باقی ماند .

اولین جراحی ناکامل تعویض مفصل لگن به وسیله دکتر Austin Moore در دانشگاه جان هاپکینز ، در اوایل دهه 1940 انجام شد .

در این عمل جراحی فقط سر استخوان ران جایگزین شده و قسمت کاسه دست نخورده باقی می ماند .یک بخش توپ مانند فلزی پایه دار ، درون استخوان ران ثابت می شود این پروتز در دهه 1950 تغییراتی کرد و پس از آن به عنوان یک درمان استاندارد برای انواع خاصی از شکستگی های لگن باقی ماند .

تعویض مفصل لگن به شیوه نوین در سال 1962 به وسیله Sir john charnley در انگلستان طراحی شد .در این جراحی ازیک پروتز دو قسمتی استفاده شد : یک قطعه توپ مانند فلزی و پایه دار که درون قطعه کاسه مانند از جنس پلاستیک و یا پلی اتیلن قرار داشت .

هر دو این قسمت ها وارد استخوان و به وسیله سیمان در جای خود نگه داشته می شد.سر استخوان ران در این حالت کوچک تر از حالت طبیعی بود تا به وسیله بخش کاسه مانند پوشیده شده و اجازه سایش کمتری را بدهد.اگر چه امروزه با توجه به پیشرفت در تکنولوژی پرووتز های غیر سیمانی استفاده از سیمان کمتر رایج است اما استفاده از سر فلزی استخوان ران و کاسه پلی اتیلنی همچنان به عنوان یک استاندارد در عمل جراحی تعویض مفصل باقی مانده است .

در ایالت متحده آمریکا سالیانه بیش از نیم میلیون عمل جراحی تعویض مفصل لگن انجام می گیرد .بر طبق اطلاعات آماری به دست آمده در همین کشور در سال 2006 تعداد 000/231 عمل جراحی تعویض کامل مفصل لگن و تعداد 000/251  عمل جراحی تعویض مفصل ناکامل لگن انجام شد .

به علاوه در حدود 000/38  عمل جراحی دوباره تعویض مفصل لگن گزارش شد همین آمار افزایش بیش از 000/200 عمل جراحی را در یک دوره هشت ساله نشان می دهد.

با افزایش رشد سنی جمعیت و دستیابی به روش نوین پزشکی ، انتظار می رود که عمر متوسط مردم بیشتر شده و تعداد عمل های تعویض مفصل لگن نیز به طور سالانه افزایش یابد.

در کشورمان هم سالانه تعداد زیادی عمل جراحی تعویض مفصل لگن به عنوان درمان استاندارد بیماری های مفصل لگن و عوارض شکستگی ها در حال انجام می باشد که به موازات پیشرفت های دانش تعویض مفصل منطبق بر آخرین استانداردهای جهانی در حال پیشرفت است .

آیا به جراحی تعویض مفصل لگن نیاز دارید؟

تصمیم گیری برای انجام عمل جراحی تعویض مفصل ران باید با همکاری شما ، خانواده ، پزشک مراقبت های اولیه و جراح ارتوپد شما انجام شود. روند تصمیم گیری معمولاً با ارجاع پزشک به جراح ارتوپد برای معاینه اولیه آغاز می شود.

حتما مطالعه کنید : تجهیزات مورد نیاز پس از عمل تعویض مفصل لگن

چرا جراحی انجام می شود؟

مشکلاتی که می تواند به مفصل ران آسیب برساند گاهی اوقات جراحی تعویض مفصل ران را ضروری می کنند ، از جمله:

استئوآرتریت. استئوآرتریت که معمولاً به عنوان آرتریت ساییدگی شناخته می شود ، به غضروف صافی که انتهای استخوان ها را می پوشاند و به حرکت مفاصل کمک می کند آسیب می رساند. هنگامی که مفصل ران ساییده شده و آرتروز اتفاق افتاده است. ساییدگی مفصل با افزایش سن اتفاق می افتد و شدت و ضعف آن در افراد مختلف متفاوت است.

روماتیسم مفصلی. آرتریت روماتوئید که ناشی از سیستم ایمنی بیش فعال است ، نوعی التهاب ایجاد می کند که می تواند غضروف و گاهی اوقات استخوان زیرین آن را از بین ببرد و در نتیجه مفاصل آسیب دیده و تغییر شکل دهند.

مبتلا شدن فرد به انواع بیماری روماتیسم مانند آرتریت روماتوئید و یا اسپوندیلیت انکیلوزان و درگیر شدن مفاصل ران نیز در ساییدگی مفاصل موثر می باشد.

استئونکروز. اگر خون کافی به قسمت توپی مفصل ران وارد نشود ، که ممکن است به دلیل دررفتگی یا شکستگی ایجاد شود ، ممکن است استخوان فرو ریخته و تغییر شکل دهد.

جوش خوردن نامناسب شکستگی های لگن و تغییر شکل حفره استابولوم (یک سطح مقعر در استخوان لگن است که سر استخوان ران در این محل به لگن متصل میشود) نیز می تواند باعث شود شخص در سن 30 – 50 سالگی به ساییدگی مفصل ران دچار شود.

نکروز آوازکولر (سیاه شدن سر استخوان ران در ناحیه لگن) و تخریب سر استخوان ران به دلیل نرسیدن خون از دیگر علت های ساییده شدن زود هنگام مفصل در سنین پایین می باشد و معمولا در افرادی که از کورتون استفاده می کنند بیشتر شایع است.

دررفتگی مادرزادی مفصل ران نیز باعث خرابی و آرتروز مفصل لگن می شود.

چه کسانی به جراحی تعویض مفصل لگن نیاز دارند؟

هیچ سن خاص یا وزن مشخصی برای جراحی تعویض مفصل هیپ وجود ندارد.

در هر کدام از موارد ذکر شده در بالا اگر درد بیمار خفیف باشد پزشک با تجویز داروهای مسکن و ضد التهاب درد بیمار را کاهش میدهد. اما در صورت شدت درد پزشک جراح عمل تعویض مفصل لگن را توصیه می کند که در نتیجه آن درد بیمار از بین می رود. بیشتر افرادی که تعویض هیپ انجام میدهند بین 50 تا 80 سال هستند، اما جراحان ارتوپدی شرایط هر بیمار را به صورت جداگانه بررسی می کنند. جراحی تعویض ران در رده های سنی مختلف با موفقیت انجاممیگیرد ، از نوجوان های کم سن و سال تر با آرتریت جوانی گرفته تا افراد مسن با  آرتریت دژنراتیو.

ممکن است بخواهید تعویض مفصل لگن انجام دهید اگر درد مفصل ران شما طوری است که:

• با وجود داروهای ضد درد همچنان ادامه دارد
• با راه رفتن حتی با عصا یا واکر بدتر می شود
• خواب شما را مختل می کند
• لباس پوشیدن را مشکل می کند
• بر توانایی شما در بالا یا پایین رفتن از پله ها تأثیر می گذارد
• بلند شدن از حالت نشسته را مشکل می کند

ارزیابی ارتوپدی

ارزیابی جراح یا فوق تخصص جراحی لگن جهت تشخیص نیاز به جراحی عبارتند از:

سوابق پزشکی. جراح ارتوپد شما اطلاعاتی در مورد سلامت عمومی شما جمع آوری می کند و در مورد میزان درد لگن و نحوه تاثیر آن بر توانایی شما در انجام فعالیت های روزمره سوالاتی می پرسد.

معاینه جسمی. با این کار حرکت ، قدرت و هم ترازی مفصل ران را ارزیابی می کند.

اشعه ایکس. این تصاویر به تعیین میزان آسیب یا تغییر شکل در مفصل ران کمک می کند.

آزمایش های دیگر. گاهی اوقات آزمایش های دیگری مانند تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) ممکن است برای تعیین وضعیت استخوان و بافت نرم لگن مورد نیاز باشد.

تصمیم گیری در مورد انجام عمل تعویض مفصل لگن

با پزشک خود صحبت کنید

جراح ارتوپد نتایج ارزیابی شما را با شما مرور می کند و در مورد اینکه آیا جراحی تعویض مفصل ران بهترین روش برای تسکین درد و بهبود تحرک شما است با شما صحبت می کند. سایر گزینه های درمانی - مانند داروها ، فیزیوتراپی یا سایر انواع جراحی - نیز ممکن است در نظر گرفته شوند.

علاوه بر این ، جراح ارتوپد خطرات و عوارض احتمالی جراحی تعویض مفصل ران را برای شما توضیح می دهد ، از جمله خطرات مربوط به خود جراحی و آنهایی که ممکن است در طول زمان پس از جراحی شما ایجاد شوند.

هر زمان که متوجه چیزی نشدید هرگز از پرسیدن سوال از پزشک خود دریغ نکنید. هرچه بیشتر بدانید ، بهتر می توانید تغییراتی را که جراحی تعویض مفصل ران در زندگی شما ایجاد می کند ، مدیریت کنید.

انتظارات واقع بینانه

یک عامل مهم در تصمیم گیری در مورد انجام عمل جراحی تعویض مفصل ران ، درک این است که این عمل چه کاری را می تواند انجام دهد و چه کاری را نمی تواند انجام دهد. اکثر افرادی که تحت عمل جراحی تعویض مفصل ران قرار می گیرند ، کاهش چشمگیری در درد مفصل ران و نیز بهبودی قابل ملاحظه ای در توانایی آنها برای انجام فعالیتهای مشترک زندگی روزمره تجربه می کنند.

با استفاده عادی و فعالیت معمولی، مواد بین سر وسوکت هر ایمپلنت تعویض مفصلی شروع به ساییده شدن می کند. فعالیت بیش از حد یا اضافه وزن ممکن است این سایش عادی را تسریع کرده و باعث شل شدن مفصل ران تعویض شده  و دردناک شدن آن شود. بنابراین ، اکثر جراحان توصیه می کنند که از فعالیت های با شدت بالا مانند پیاده روی سریع، دویدن ، پرش یا سایر ورزش های با شدت بالا خودداری کنید.

فعالیتهای واقع بینانه پس از تعویض کامل مفصل ران شامل پیاده روی نامحدود ، شنا ، گلف ، رانندگی ، پیاده روی ، دوچرخه سواری ، رقص و سایر ورزشهای کم فشار است.

با اصلاح مناسب فعالیت ها ، تعویض مفصل ران می تواند سالها موثر باشد. 

آمادگی برای جراحی

معاینه پزشکی

اگر تصمیم به انجام عمل جراحی تعویض مفصل ران دارید ، جراح ارتوپد ممکن است از شما بخواهد قبل از عمل جراحی ، یک معاینه فیزیکی کامل توسط پزشک مراقبت های اولیه خود انجام دهید. این مورد برای اطمینان از سلامت کامل شما برای انجام عمل جراحی و تکمیل فرایند بهبودی لازم است. بسیاری از بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن مانند بیماری قلبی نیز ممکن است قبل از عمل توسط متخصصین ، مانند متخصص قلب ، مورد ارزیابی قرار گیرند.

آزمایشات

آزمایشات متعددی مانند نمونه خون و ادرار ، الکتروکاردیوگرام (EKG) و اشعه ایکس قفسه سینه ممکن است برای برنامه ریزی جراحی شما مورد نیاز باشد.

آماده سازی پوست خود

پوست شما قبل از عمل نباید هیچ گونه عفونت یا تحریکی داشته باشد. در صورت وجود هر یک از اینها ، برای بهبود پوست خود قبل از عمل با جراح ارتوپد خود تماس بگیرید.

داروها

در مورد داروهایی که مصرف می کنید به جراح ارتوپد خود اطلاع دهید. او یا پزشک مراقبت های اولیه تان به شما توصیه می کند که چه داروهایی را باید قطع کنید و کدام داروها را تا قبل از عمل جراحی می توانید ادامه دهید.

کاهش وزن

اگر اضافه وزن دارید ، پزشک ممکن است از شما بخواهد که قبل از جراحی مقداری وزن کم کنید تا فشار بر لگن جدید شما کاهش یابد و احتمال خطرات جراحی نیز کم شود.

معاینه دندانپزشکی

اگرچه عفونت های بعد از تعویض مفصل ران شایع نیستند ، اما اگر باکتری ها وارد جریان خون شما شوند ، ممکن است عفونت ایجاد شود. از آنجایی که باکتری ها می توانند در حین عمل دندانپزشکی وارد جریان خون شوند ، قبل از عمل جراحی تعویض مفصل ران باید اقدامات عمده دندانپزشکی (مانند کشیدن دندان و کار پریودنتال) انجام شود. تمیز کردن روتین دندان ها باید تا چند هفته پس از جراحی به تعویق بیفتد.

بررسی ادرار

افرادی که سابقه عفونت های ادراری اخیر یا مکرر دارند ، باید قبل از عمل ، معاینه اورولوژی شوندد. مردان مسن مبتلا به بیماری پروستات باید قبل از عمل جراحی تکمیل هر گونه درمان مورد نیاز را در نظر بگیرند.

برنامه ریزی آتی

اگرچه بعد از عمل به زودی می توانید با کراچ، عصا یا واکر راه بروید ، اما ممکن است برای چند هفته در کارهایی مانند آشپزی ، خرید ، حمام و لباسشویی به کمک نیاز داشته باشید.

اگر تنها زندگی می کنید ، یک مددکار اجتماعی یا فرد دیگری می تواند به شما کمک کند تا هماهنگی های قبلی را انجام دهید تا کسی در خانه تان به شما کمک کند. همچنین ممکن است به اقامت کوتاهی در یک مرکز مراقبت های پیشرفته در دوران نقاهت پس از عمل جراحی نیاز داشته باشید.

آماده سازی خانه

چندین تغییر می تواند حرکت شما را در خانه در دوران بهبودی آسانتر کند. موارد زیر می توانند در فعالیتهای روزانه به شما کمک کند:

• میله ها یا دستگیره های ایمنی محکمی را در سرویس های بهداشتی نصب کنید
• نرده ها را امتداد تمام راه پله ها محکم کنید
• یک صندلی محکم با کوسن سفت برای بهبود زودهنگام شما  (که به زانوهایتان اجازه می دهد پایین تر از باسن شما باقی بمانند) ، یک پشتی محکم و دو نگهدارنده بازو
• صندلی توالت فرنگی بلند
• نیمکت یا صندلی دوش ثابت برای حمام کردن
• لیف و شیلنگ دوش دسته بلند
• چوب پانسمان ، کمک  کننده جوراب و یک پاشنه کش دسته بلند برای پوشیدن و در آوردن کفش و جوراب بدون خم کردن بیش از حد لگن جدید
• گیره ای که به شما اجازه می دهد اشیا را بدون خم کردن بیش از حد لگن خود بگیرید
• بالش های محکمی برای صندلی ها ، مبل ها و ماشین که به شما امکان می دهد زانوها را پایین تر از باسن خود نگه دارید
• حذف تمام فرش های سر و سیم برق از مناطقی که در خانه خود قدم می زنید

چگونگی انجام جراحی تعویض مفصل لگن و ران

شما یا یک روز بعد عمل در بیمارستان بستری می شوید یا همان روز به خانه می روید. برنامه بستری یا رفتن به خانه باید قبل از عمل با جراح مورد بحث قرار گیرد.

بیهوشی

در بدو ورود به بیمارستان یا مرکز جراحی ، توسط یکی از اعضای تیم بیهوشی مورد ارزیابی قرار خواهید گرفت. شایع ترین انواع بیهوشی بیهوشی عمومی (شما را به خواب می برند) یا بی حسی نخاعی ، اپیدورال یا بلوک عصبی ناحیه ای (شما بیدار هستید اما بدن شما از کمر به پایین بی حس است). تیم بیهوشی با بررسی شما تعیین می کند که کدام نوع بیهوشی برای شما مناسب تر است.

جراحی تعویض مفصل ران شامل سه مرحله می باشد :

• برش پوست و عضلات جهت دسترسی به مفصل
• آماده سازی اولیه استخوان و قرار دادن کاسه
• آماده سازی بخش ران و جای گذاری سر و دسته

فرایند جراحی و قرار دادن ایمپلنت

در عمل جراحی تعویض مفصل لگن پزشک سر استخوان ران را که تخریب شده است از بدن بیمار خارج کرده و به جای آن یک کره فلزی قرار می دهد که به وسیله یک زائده به نام دسته stem به باقیمانده استخوان ران متصل می شود. 

پزشک دسته را در داخل کانال مرکزی استخوان ران قرار داده و سر مفصل مصنوعی را در جای خود محکم می کند. سپس سطح داخلی حفره استابولوم در لگن را که تخریب شده است می تراشد و غضروف های خراب شده و استخوان های اضافی را خارج میکند و در پایان حفره به شکل یک نیمکره کامل در می آید.

پس از آن پزشک یک کاسه فلزی که شکل نیمکره است داخل حفره ایجاد شده قرار می دهد و داخل آن نیز یک کاسه پلاستیکی که از جنس پلی اتیلن است میگذارد. گاهی نیز کاسه پلاستیکی بدون کاسه فلزی و تنها به وسیله سیمان استخوانی به داخل استابولوم چسبانده می شود. در پایان زمانی که پزشک از وضعیت و حرکت مفصل جدید کار گذاشته شده مطمئن شد این قسمت با مواد مخصوص تمیز کننده شستشو داده شده و بخیه زده میشود.

عمل جراحی تعویض مفصل لگن توسط دکتر علیرضا امین جواهری

پس از اتمام عمل جراحی بیمار به قسمت ریکاوری منتقل می شود تا ضربان قلب، فشار خون و وضعیت به هوش آمدن  او زیر نظر تیم مراقبت باشد. ممکن است طبق نظر پزشک جهت تسکین درد داروهای مسکن برای بیمار تجویز شود.

بیمار معمولا 1 تا 4 روز با توجه به میزان بازگشت به حالت اولیه خود در بیمارستان بستری می شود و پیش از ترخیص باید قادر به انجام کارهای عادی و روزمره خود مانند ورود و خروج  از تخت بدون کمک دیگران، غذا خوردن و نوشیدن و استحمام، راه رفتن با وسایل کمکی مثل عصا یا واکر و بالا و پایین رفتن از دو پله باشد.

علاوه بر این بیمار باید قدرت لازم جهت انجام نرمش های تجویز شده توسط پزشک یا فیزیوتراپیست را در منزل داشته باشد.

 مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل لگن

موفقیت جراحی شما تا حد زیادی به میزان پیروی از دستورالعمل جراح ارتوپد در مورد مراقبت از خانه در چند هفته اول پس از عمل بستگی دارد. برخی از نکاتی که به بهبودی سریع تر شما کمک می کنند عبارتند از:

• استفاده صحیح داروها طبق دستور پزشک: این داروها برای مدیریت درد و جلوگیری از عفونت تجویز می شوند 
• مراقبت از زخم: ممکن است بر روی زخم شما از بخیه یا استپل استفاده شده باشد که معمولا دو هفته بعد از جراحی خارج می شوند. قبل از بسته و خشک شدن زخم از خیس کردن آن خودداری کنید. ممکن است برای جلوگیری از اذیت شدن در اثر برخورد لباس بخواهید تا مدتی از پانسمان استفاده کنید.
• تغذیه: ممکن است تا چند هفته بعد از عمل کم اشتهایی داشته باشید. یک رژیم متعادل همراه با مکمل آهن میتواند به تریع بهبودی بافت و قدرت عضلات کمک کند. حتما مقدار زیادی مایعات بنوشید.
• فعالیت:
  • استفاده صحیح از چوب زیر بغل و عصا یا واکر
  • راست نگه داشتن پاها و خودداری از خم شدن به جلو در زمان نشستن در رختخواب
  • از نشستن روی صندلی های کوتاه خودداری شود و می توان هنگام بلند شدن با استفاده از دسته صندلی فشار وارد بر لگن را کاهش داد.
  • هنگام برداشتن اجسام از روی زمین زانوی خود را خم کرده و در حالتی که زانو صاف است اجسام را بلند نکنید.
  • تند راه نروید و جهت کاهش فشار وارد بر لگن روی سطوح نرم نیز راه نروید.
  • هنگام نشستن یا خوابیدن از یک بالش بین زانوها استفاده شود.
  • هنگام نشستن زانوها نباید بالاتر از لگن قرار گیرند.
  • در سرویس بهداشتی از صندلی توالت بلند و پایه داراستفاده شود.

در رابطه با موارد زیر نیز با پزشک جراح خود مشورت نمایید :

• • چه زمانی اجازه دارید به محل کار خود بازگردید.
  • از چه زمانی می توانید فعالیت های ورزشی خود را شروع کنید.
  • چگونگی مراقبت و شستشوی زخم
  • از چه زمانی می توانید فیزیوتراپی را آغاز کنید.

مراقبت های بعد از تعویض مفصل لگن

عوارض احتمالی جراحی تعویض مفصل لگن

جراحی تعویض لگن با وجود پیچیدگی هایی که دارد در بین بیماران یک روش موفقیت آمیز به شمار می رود. همانطور که می دانیم تمام اعمال جراحی عوارض و معایب مخصوص به خود را دارند که این عوارض در تعویض مفصل لگن به حداقل خود رسیده است و در 98 درصد جراحی های انجام شده هیچ نوع مشکلی به وجود نیامده است.

با این حال لازم است که بیماران گرامی پیش از اقدام به انجام جراحی به درک صحیحی از این عمل و عواقب احتمالی آن دست یابند.

• کبودی و خونریزی محل جراحی
• صدا دادن مفصل
• تشکیل لخته های خونی
• جای گذاری نادرست مفصل مصنوعی
• در رفتن و جابجا شدن مفصل مصنوعی از محل خود
• یکسان نبودن اندازه پاها
• ایجاد عفونت
• شل شدن مفصل مصنوعی
• بروز حساسیت های احتمالی به ایمپلنت ها

جلوگیری از مشکلات بعد از جراحی

تشخیص علائم لخته شدن خون

دستورالعمل های جراح ارتوپد خود را به دقت دنبال کنید تا خطر ایجاد لخته خون در چند هفته اول بهبودی شما کاهش یابد. او ممکن است توصیه کند که مصرف داروهای رقیق کننده خون را که در بیمارستان شروع کرده اید ادامه دهید. در صورت بروز هر یک از علائم هشداردهنده زیر ، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

علائم هشدار دهنده لخته شدن خون. نشانه های خطر لخته شدن خون در ساق پا عبارتند از:

• درد در پا و ساق پا که ارتباطی با برش شما ندارد
• حساسیت یا قرمزی ساق پا
• تورم جدید یا فزاینده ران ، ساق پا ، مچ پا یا پا

علائم هشدار دهنده آمبولی ریه. علائم هشداردهنده وجود لخته خون در ریه شما عبارتند از:

• تنگی نفس ناگهانی
• شروع ناگهانی درد قفسه سینه
• درد موضعی قفسه سینه همراه با سرفه

جلوگیری از عفونت

یکی از علل شایع عفونت در پی جراحی تعویض مفصل ران ، باکتری هایی است که در حین اقدامات دندانپزشکی ، عفونت های ادراری یا عفونت های پوستی وارد جریان خون می شوند.

پس از عمل جراحی ، بیماران با عوامل خطر خاص ممکن است قبل از انجام کارهای دندانپزشکی ، از جمله تمیز کردن دندان یا قبل از هرگونه عمل جراحی که می تواند باکتری ها را وارد جریان خون شما کند ، از آنتی بیوتیک استفاده کنند. جراح ارتوپد با شما صحبت می کند که آیا در شرایط شما مصرف آنتی بیوتیک های پیشگیرانه قبل از اعمال دندانپزشکی لازم است یا خیر.

علائم هشدار دهنده عفونت. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر ، فوراً به پزشک خود در مورد عفونت احتمالی تعویض مفصل ران اطلاع دهید:

تب مداوم (به صورت دهانی بالاتر از 37.7 درجه سانتیگراد)
لرز
افزایش قرمزی ، حساسیت یا تورم زخم لگن
ترشح از زخم لگن
افزایش درد مفصل ران هم با فعالیت و هم با استراحت

اجتناب از افتادن

افتادن در چند هفته اول پس از عمل می تواند به لگن جدید شما آسیب برساند و ممکن است نیاز به جراحی های بیشتری پیدا کنید. تا زمانی که لگن و ران شما قوی و متحرک نباشد ، پله برایتان خطرناک است. تا زمانی که تعادل ، انعطاف پذیری و قدرت خود را بهبود بخشید ، باید از عصای زیربغل، چوب دستی ، واکر یا نرده استفاده کنید یا از کسی بخواهید به شما کمک کند.

جراح ارتوپد و فیزیوتراپ شما به شما کمک می کند تا تصمیم بگیرید که کدام تجهیزات کمک حرکتی پس از جراحی مورد نیاز است و چه زمانی می توان این کمک ها را با خیال راحت قطع کرد.

سایر اقدامات احتیاطی

برای اطمینان از بهبود مناسب و جلوگیری از دررفتگی پروتز ، ممکن است از شما خواسته شود هنگام نشستن ، خم شدن یا خوابیدن - معمولاً در 6 هفته اول پس از عمل ، اقدامات احتیاطی خاصی را انجام دهید. بسته به تکنیک جراحی که جراح شما برای تعویض مفصل ران شما انجام داده است ، این احتیاط ها از بیماری به بیمار دیگر متفاوت خواهد بود.

جراح و فیزیوتراپ شما اقدامات احتیاطی خاصی را که باید رعایت کنید به شما ارائه می دهد.

 طریقه خوابیدن پس از جراحی تعویض مفصل لگن

• از خوابیدن روی شکم و روی پایی که جراحی شده است حداقل تا دو ماه خودداری کنید و به پهلوی مقابل بخوابید و یک بالش هم بین ران های خود قرار دهید.
• هنگام خوابیدن و زمانی که در رختخواب هستید برای برداشتن پتو به جلو خم نشوید.
• تا شش هفته هنگام خوابیدن به پشت یک بالش بین ساق پاهای خود قرار دهید تا بین ران ها کمی فاصله ایجاد شود.
• هنگامی که به پهلو می خوابید توجه کنید که زانوهای شما به هم نزدیک نشوند و برای جلوگیری از آن یک بالش کلفت میان زانوهای خود قرار دهید و مراقب باشید زانوی بالایی روی بالش قرار گرفته باشد.
• زانوی بالایی معمولا به تدریج به جلو حرکت می کند که این وضعیت بسیار خطرناک بوده و  باعث دررفتگی مفصل مصنوعی می شود و باید به آن توجه بسیار کرد.

روش نشستن پس از جراحی تعویض مفصل لگن

معمولا تمام بیماران پس از جراحی تعویض مفصل لگن می توانند بنشینند، مگر آنکه پزشک اجازه نداده باشد. در صورت اجازه پزشک بیمار می تواند به مدت یک هفته در منزل از تخت برای نشستن استفاده کند و هر روز به تدریج زمان نشستن خود را افزایش دهد.

همچنین بیمار باید مراقب باشد که مفصل ران خود را بیش از حد خم نکند و زاویه بین تنه و ران بیش از 90 درجه نباشد. خم شدن بیش از حد ران ریسک دررفتگی مفصل را افزایش می دهد. پس از گذشت یک هفته استفاده از تخت ضروری نیست و بیمار می تواند از صندلی نیز برای نشستن استفاده کند.

صندلی بیمار باید دارای پایه های بلند بوده و نشیمن آن نیز از حد معمول بالاتر و کمی سفت باشد.به دلیل آنکه زانوهای بیمار باید هم سطح لگن یا پایین تر از لگن قرار گیرند.به عنوان مثال مبل های راحتی برای بیمار مناسب نیستند.

زیرا اغلب لگن پایین تر از زانو قرار میگیرد و در نتیجه فشار وارد بر مفصل مصنوعی احتمال دررفتگی آن را افزایش می دهد. جهت پیشگیری از ایجاد ورم در پا به دلیل آویزان بودن پاها می توان از جوراب واریس استفاده کرد.

توجه به این نکته نیز بسیار ضروری است هنگامی که بیمار روی صندلی نشسته است نباید به جلو خم شود یا سعی کند چیزی را از زمین بردارد. توجه به موارد زیر نیز می تواند در بهبودی بیمار موثر باشد:

• بیش از 30 – 40 دقیقه در یک وضعیت ثابت ننشینید.
• بیمار نباید به طور کامل پاهای خود را بهم بچسباند یا روی هم بیندازید.
• پا و زانو همواره مستقیم و صاف باشند و به سمت داخل یا خارج قرار نگرفته باشند.
• بیمار باید هنگام پوشیدن و درآوردن جوراب یا کفش از پاشنه کش استفاده کند و ران خود را خم نکند.

طرز صحیح راه رفتن بعد از جراحی تعویض مفصل لگن

برای راه رفتن از عصا یا واکر کمک بگیرید و تا زمانی که پزشک اجازه نداده است بدون وسایل کمکی راه نروید زیرا ممکن است فشار ناشی از وزن شما باعث آسیب پای جراحی شده بشود.

روش صحیح ایستادن پس از جراحی تعویض مفصل ران

پس از انجام جراحی تعویض مفصل ران هنگام ایستادن لازم است به نکات زیر توجه شود:

• هنگامی که نشسته یا ایستاده اید پای جراحی شده را جلوتر از پای سالم قرار دهید.
• اگر قصد دارید زانوی خود را خم کرده و روی زمین بگذارید، زانوی پای جراحی شده را خم کرده و روی زمین بگذارید.
• بیش از 90 درجه خم نشوید.

جراحی تعویض مفصل لگن چه مدت زمان می برد؟

عمل جراحی پروتز لگن معمولا بین 1.5 تا 2 ساعت طول می کشد. پزشک ارتوپد استخوان ها و غضروف هایی که خراب شده اند را برمی دارد و به جای آنها مفصل مصنوعی قرار می دهد و به این ترتیب تعادل و کارکرد مفصل را برمی گرداند.

پزشک ابتدا برشی کوچک روی پوست زانو ایجاد میکند و بعد از دسترسی به مفصل لگن، قسمت های آسب دیده را کاملا بر میدارد. مفصل های مصنوعی انواع مختلفی دارند که بر اساس نیاز بیمار نوع مناسب آن مورد استفاده قرار می گیرد.

آیا انجام عمل جراحی تعویض مفصل لگن یک بار کافی است؟

مفصل مصنوعی لگن نیز مانند مفاصل طبیعی بدن انسان ماندگاری دائمی ندارد و ممکن است بعد از مدتی  شل شود. همچنین ممکن است دچار خوردگی شده و یا استخوان طبیعی اطراف آن خورده شود.

اما پیش بینی اینکه این اتفاقات چه مدت پس از عمل رخ می دهد در افراد مختلف متفاوت است. مفصل مصنوعی لگن در بیشتر افراد تا پایان عمر آنها کار کرده و در این مدت نیز فقط یکبار عمل جراحی انجام شده است. مفاصل مصنوعی اگر به طرز صحیح در بدن قرار داده شوند بیش از 20 – 25 سال عمر میکنند که این زمان ممکن است بیشتر یا کمتر نیز بشود.

هزینه تعویض مفصل لگن چقدر است؟

هزینه عمل تعویض مفصل لگن با توجه به نوع و شدت بیماری هر فردی متفاوت است. به طور کلی مواردی مانند مدت زمان بستری، تجهیزات استفاده شده در اتاق عمل، طول مدت جراحی و روش به کار رفته در عمل در هزینه آن تاثیر گذار می باشد.

نتیجه گیری

لگن جدید شما چگونه است؟

ممکن است در اطراف برش خود کمی بی حسی در پوست احساس کنید. همچنین ممکن است احساس سفتی کنید ، به ویژه با خم شدن بیش از حد. این تفاوتها اغلب با گذشت زمان کاهش می یابد و اکثر بیماران در مقایسه با درد و عملکرد محدودی که قبل از جراحی تجربه کرده اند ، این تفاوتها را جزئی می دانند.

لگن جدید شما ممکن است گیت های فلزیاب مورد استفاده برای امنیت در فرودگاهها و برخی ساختمانها را فعال کند. در صورت فعال شدن زنگ هشدار ، به نماینده امنیتی در مورد تعویض مفصل ران خود اطلاع دهید.

محافظت از تعویض مفصل ران

کارهای زیادی وجود دارد که می توانید برای محافظت از تعویض مفصل ران و افزایش عمر ایمپلنت مفصل ران انجام دهید.

• در یک برنامه ورزشی منظم شرکت کنید تا قدرت و تحرک مناسب لگن جدید خود را حفظ کنید.
• برای جلوگیری از زمین خوردن و صدمات ، اقدامات احتیاطی خاصی را انجام دهید. در صورت شکستگی استخوانی در پا ، ممکن است نیاز به جراحی بیشتری داشته باشید.
• اطمینان حاصل کنید که دندانپزشک شما می داند که شما تعویض مفصل ران انجام داده اید. با جراح ارتوپد خود در مورد نیاز به مصرف آنتی بیوتیک قبل از عمل دندانپزشکی صحبت کنید.
• برای معاینات معمول پس از عمل و نصویربرداری اشعه ایکس به صورت دوره ای به جراح ارتوپد خود مراجعه کنید ، حتی اگر به نظر می رسد تعویض مفصل ران شما خوب انجام شده است.