تعویض مفصل لگن با برش قدامی

 تعویض مفصل لگن

جراحی تعویض مفصل لگن نوعی جراحی ارتوپدی می باشد که طی آن مفصل تخریب شده با مفصل مصنوعی یا اصطلاحا پروتز جایگزین می شود و هدف آن کاهش درد و ارتقای کیفیت زندگی بیمار می باشد. افراد به دلایل مختلفی اقدام به جراحی تعویض مفصل ران می کنند که اصلی ترین آن درد ناشی از آرتروز می باشد که باعث اختلال در انجام فعالیت های روزمره بیماران مانند راه رفتن ، بالا پایین رفتن ازپله و نشستن های طولانی شده است.

در این مورد پزشک جراح در ابتدا روش های درمانی غیر جراحی نظیر کاهش وزن و تغییر رژیم غذایی ، تجویز دارو و انجام فعالیت های ورزشی را برای بیمار در نظر می گیرد و در صورت عدم کاهش درد و سایر علائم ،جراحی تعویض مفصل ران را توصیه می کند.

هنگامی که بر اثر عوامل مختلف تخریب مفصل هیپ اتفاق می افتد بهترین روش درمانی آن تعویض مفصل هیپ می باشد که یکی از مهم ترین و موفقیت آمیزترین عمل های جراحی ترمیمی در سال های اخیر به شمار می رود  و طبق نتایج به دست آمده میزان رضایت مندی بیماران پس ازجراحی بیش از 95 درصد می باشد.

تعویض کامل مفصل هیپ از قدام لگن

دلایل مختلف تخریب مفصل هیپ :

- آرتروز یا استئوآرتریت مفصل هیپ که اصلی ترین علل تخریب مفصل ران به شمار می رود  

- برخورد و وارد شدن ضربه شدید بر بدن بیمار ناشی از حوادثی نظیر تصادفات

- چنانچه دررفتگی های مادرزادی در دوران کودکی تشخیص داده نشده و درمان نشوند در بزرگسالی منجر به آرتروز زودرس و تخریب مفصل  می شوند.

- سیاه شدن سراستخوان یا نکروز آوازکولر که در آن به دلایلی خون رسانی به سر استخوان ران قطع شده و به اصطلاح استخوان می میرد و به تدریج تغییر شکل می دهد که تنها از طریق جراحی تعویض مفصل لگن قابل درمان می باشد.

مفصل مصنوعی برای جراحی تعویض مفصل لگن

حتما مطالعه کنید : جراحی لگن با برش قدامی برای چه کسی مناسب است

تکنیک های مختلف جراحی تعویض مفصل لگن :

- جراحی از طریق برش افقی خلفی که از قسمت جانبی ران به سمت پشت بدن شکاف ایجاد می شود.

- جراحی به روش برش قدامی – جانبی که از قسمت جانبی ران به سمت جلوی بدن شکاف داده می شود.

- جراحی از طریق برش مستقیم قدامی که پزشک برشی در قسمت جلوی ران ایجاد می کند و بدین ترتیب آسیب کمتری به عضلات و بافت های نرم اطراف مفصل لگن وارد می شود.

در سال های گذشته جراحی تعویض مفصل هیپ ، از طریق ایجاد برش های خلفی بسیار رایج  بود و پس از آن نیز از طریق برش های جانبی یا لترال صورت میگرفت.اما در سال های اخیر جراحی تعویض مفصل هیپ به روش قدامی انجام می شود که مزایایی نسبت به روش های خلفی و جانبی دارد که باعث ارجحیت آن می شود.

 جراحی تعویض مفصل هیپ از طریق برش قدامی و با کمترین تهاجم صورت می گیرد و میزان آسیب به بافت های زیرین به حداقل می رسد. بدین طریق که پزشک یک برش کوچک روی ران بیمار ایجاد کرده تا به مفصل ران دسترسی پیدا کند و از طریق یک برش کوچک دیگر نیز محل قرار گیری استخوان فمور یا حفره استابولوم را تنظیم می کند.

نحوه انجام عمل جراحی تعویض مفصل لگن توسط دکتر علیرضا امین جواهری

روش جراحی تعویض مفصل هیپ با برش قدامی

در جراحی تعویض مفصل لگن بیمار طبق تشخیص پزشک تحت بیهوشی عمومی یا موضعی قرار می گیرد.بیهوشی عمومی ارجحیت بیشتری نسبت به بیهوشی موضعی دارد و عوارضی مثل درد و بی اشتهایی را نیز ندارد.همچنین انتخاب روش جراحی بر عهده پزشک جراح می باشد که بر اساس فاکتورهایی خاص این تصمیم گیری صورت می پذیرد.

روش انجام جراحی تعویض مفصل لگن با برش قدامی به این صورت می باشد که پزشک با ایجاد یک شکاف مستقیم در تروکانتر بزرگ ( برجستگی استخوانی در قسمت فوقانی استخوان ران ) به مفصل ران دسترسی پیدا کرده و آن را باز می کند. پس از آن نیز با برداشتن سر استخوان فمور که از طریق آزاد کردن کپسول مفصلی انجام می شود، دسترسی به حفره استابولوم امکان پذیر می شود.در این هنگام مفصل لگن مصنوعی جاگذاری شده و محل زخم بخیه زده میشود.زخم پس از گذشت چند هفته بهبود یافته و جای آن هم کمرنگ و به مرور محو می شود.

نکته ی حائز اهمیت دراین جراحی این است که قرار گیری صحیح اجزای مفصل مصنوعی نقش موثری در جلوگیری از دررفتگی مفصل ران دارد. بدیهی است که در روش جراحی باز اجزای مفصل به راحتی در محل مناسب خود قرار داده می شوند.اما این امر در روش های جراحی با حداقل تهاجم نیز امکان پذیر می باشد.

هدف از جراحی با تکنیک های کم تهاجم ، کاهش درد و دوران نقاهت بیماران و بازیابی سریع تر آنان به فعالیت های عادی خود می باشد.بنابراین نباید با انجام روش های نامناسب ریسک دررفتگی مفصل را افزایش داد که منجر به جراحی مجدد در بیماران شود.همچنین در جراحی های انجام شده با این تکنیک محافظت بیشتری از عضلات به عمل می آید که موجب پایداری بیشتر مفصل مصنوعی می گردد.

در جراحی تعویض مفصل هیپ با برش قدامی با وجود اینکه شکاف های کوچکی روی بدن بیمار ایجاد می شود و هیچ گونه بریدگی در عضلات ، تاندون ها و تروکانتر وجود ندارد ، اما پزشک جراح فضای کافی برای دسترسی به مفصل ران دراختیار دارد که درتکنیک های دیگر جراحی این امر امکان پذیر نمی باشد. اندازه برش ایجاد شده در جراحی های کم تهاجم معمولا بین 5 تا 10 سانتی متر و در افراد دارای مفصل لگن با اندازه نرمال بین 6 تا 8 سانتی متر می باشد.

درمان آرتزوز با جراحی تعویض مفصل لگن

برخی از مزایای جراحی تعویض مفصل هیپ با برش قدامی عبارتند از :

- جراحی تعویض مفصل لگن به روش قدامی ، یک روش جراحی با حداقل تهاجم می باشد و هیچ عضله ای در حین جراحی بریده نمی شود.

- میزان خونریزی بسیار کم می باشد.

- بیمار مدت کوتاهی معمولا یک تا سه روز در بیمارستان بستری است .

- بیمار همان روز پس از عمل می تواند با کمک عصا یا واکر راه برود که این موضوع در پیشگیری از لخته شدن خون بسیار حائزاهمیت می باشد.

- احتمال دررفتگی و جابجایی مفصل مصنوعی بسیار کم است.

- لخته خون به ندرت ایجاد می شود.

- میزان ابتلا به آمبولی بسیار اندک می باشد.

- بیمار در مدت کوتاهی پس از عمل می تواند راه برود و پس از مدتی کوتاه نیز عصا را کنار بگذارد و به زندگی عادی خود بازگردد .

تصویر رادیوگرافی از مفصل آسیب دیده لگن

عوارض جراحی تعویض مفصل لگن

همانطور که قبلا نیز اشاره کردیم عمل جراحی تعویض مفصل لگن یکی از اعمال جراحی می باشد که  با درصد بالایی از موفقیت و رضایت بیماران همراه است و به ندرت عوارض پس از جراحی به وجود می آید.

- تعداد بیمارانی که ممکن است پس از عمل با مشکلات قلبی یا کلیوی مواجه شوند بسیار اندک می باشد.

- بروز عفونت در ناحیه جراحی شده نیز از مواردی است که به ندرت رخ می دهد که در این صورت پزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند.

- ایجاد لخته خون در پا نیز ممکن است یکی از عوارض جراحی باشد که پزشک جهت پیشگیری از آن داروهای رقیق کننده خون برای بیمار تجویز می کند.

- در بعضی از بیماران نیز ممکن است جابجایی مفصل مصنوعی صورت بگیرد که نیاز به جراحی مجدد می باشد.

- در موارد نادر نیز احتمال کوتاه شدن پایی که مورد جراحی قرار گرفته است وجود دارد.

- برخی بیماران نیز دچار اختلال درخواب می شوند که می تواند ناشی از مصرف داروی بیهوشی و یا کاهش دامنه حرکتی آن ها باشد.   

توصیه های دکتر علیرضا امین جواهری درباره مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل لگن

مراقبت های لازم پس از جراحی تعویض مفصل هیپ

- بیمار از همان ابتدا می تواند با کمک عصا یا واکر راه برود و تا زمانی که پزشک تشخیص می دهد باید از عصا هنگام راه رفتن  و بالا و پایین رفتن از پله ها استفاده نماید.

- محل زخم باید خشک و تمیز نگه داشته شود و پانسمان آن به طور مرتب تعویض گردد.

- در مورد زمان مناسب حمام رفتن بیمار نیز با پزشک مشورت شود.

- در جراحی تعویض مفصل ران نسبت به جراحی زانو، بیمار درد کمتری احساس خواهد کرد.زیرا فرآیند بهبود لگن سریع تر از زانو می باشد و البته که میزان شدت درد در هر فردی متفاوت است.پزشک جهت کاهش درد داروهای مسکن تجویز می کند که مصرف صحیح آن ها در کنترل درد پس از جراحی بسیار موثر می باشد.

- تمرینات فیزیوتراپی پس از جراحی و در بیمارستان آغاز می شود  و همچنین توسط پزشک یا متخصص فیزیوتراپ نیز به بیمار آموزش های لازم دراین خصوص ارائه می شود.این تمرینات نقش موثری در بهبودی بیمار و بازیابی قدرت عضلات وی دارد.تعداد جلسات فیزیوتراپی نیز با توجه به شرایط جسمانی بیمار و روند درمان او مشخص می گردد.هدف از فیزیوتراپی و انجام حرکات ورزشی تقویت عضلات مفصل هیپ می باشد تا بیمار بتواند پس از دوران نقاهت بدون کمک عصا و افراد دیگر کارهای روزمره خود را انجام دهد.

- زمان از سر گیری رانندگی بنا به تشخیص پزشک تعیین می شود و معمولا 4 تا 6 هفته پس از جراحی می باشد.

- زمان بازگشت به کار بیمار نیز طبق تشخیص پزشک و با توجه به نوع شغل بیمار تعیین می شود.اگر شغل بیمار به گونه ای است که نشسته انجام می شود پس از 4 تا 6 هفته می تواند به کار برگردد.اما در صورتی که بیمار در کار خود با جابجایی اجسام سنگین سر و کار دارد و باید به مدت طولانی بایستد بهتر است که به مدت 3 ماه استراحت کامل داشته باشد.

همچنین لازم است بیمار پس از جراحی و بهبودی مراجعه به پزشک جراح خود داشته باشد تا عملکرد مفصل مصنوعی مورد ارزیابی قرار گیرد.زیرا در برخی موارد پیش می آید که مفصل مصنوعی لگن کارایی خود را از دست داده و یا در بخشی از آن ساییدگی به وجود آمده باشد.