بعد از عمل تعویض مفصل زانو چه بخوریم؟

موفقیت جراحی تعویض مفصل زانو تنها به مهارت جراح ارتوپد وابسته نیست. بلکه مراقبت های بعد از جراحی و رعایت نکات ارائه شده توسط پزشک نیز تاثیر بسیار زیادی در به دست آوردن نتیجه ای مطلوب از جراحی دارد. 

بعد از جراحی تعویض مفصل زانو تغذیه نقشی اساسی در ترمیم بافت ها و استحکام استخوان ها دارد و بیماران زیادی نیز در این رابطه از پزشک خود سوالات بسیاری می پرسند. بعد از جراحی تعویض مفصل زانو بدن بیمار به منابع غنی از ویتامین ها و سایر مواد معدنی نیاز دارد تا آسیب ها و جراحات وارده بر زانو ناشی از جراحی را بهبود بخشد. ترمیم سریع زخم ها علاوه بر رضایت مندی بیمار مانع از ورود عفونت به داخل بدن شده و مفصل زانو را نیز از بروز عفونت مصون نگه می دارد. 

باور اکثر مردم این است که مصرف غذاهایی مانند کله پاچه، قلم و پای مرغ و ... در استخوان سازی بدن تاثیر بسیاری دارند و برای بازسازی استخوان ها و استحکام آن ها بسیار مفید هستند. اما باید بگوییم که این باور کاملا اشتباه بوده و هیچ سندیت علمی دال بر این موضوع وجود ندارد. این گونه غذاها نه تنها موجب استحکام استخوان های بدن نمی شوند بلکه باعث افزایش چربی خون بیماران شده و منجر به چاقی آن ها نیز می شود. اضافه وزن باعث وارد آمدن فشار بیش از حد به مفصل زانو شده و روند درمان آن را کند می کند. بنابراین مصرف این غذاها به هیچ یک از بیماران به هیچ عنوان توصیه نمی شود. در ادامه برخی از مواد غذایی مفید پس از انجام عمل تعویض مفصل زانو را به شما معرفی میکنیم:

حتما مطالعه کنید : جدیدترین راه های کنترل و درمان تورم و کبودی بعد از تعویض مفصل زانو 

پروتئین

همان طور که می دانید برخورداری از یک رژیم غذایی مناسب تاثیر بسیاری در سلامتی بدن انسان دارد. بدن انسان به ویژه پس از آسیب دیدگی و جراحی نیاز به تغذیه سرشار از انواع ویتامین ها و املاح معدنی دارد تا بتواند سلول های آسیب دیده خود را از نو ترمیم کند.

پروتئین نه تنها برای ساخت عضلات مفید می باشد بلکه یک ماده حیاتی برای استخوان ها نیز محسوب می شود. مواد غذایی که به اکثر بیماران توصیه می شود لبنیات و گوشت و میوه  و سبزی جات است و منظور از گوشت، انواع گوشت قرمز، سفید و ماهی می باشد که تامین کننده پروتئین مورد نیاز بدن بیمار باشد.علاوه بر گوشت، تخم مرغ و غذاهای دریایی، سویا و آجیل نیز حاوی مقادیر زیادی پروتئین هستند.

ویتامین آ

ویتامین آ پس از جراحی تاثیر بسیار زیادی روی التیام زخم دارد و باعث بهبودی و ترمیم بافت های بدن می شود. مواد غذایی حاوی ویتامین آ شامل سبزیجات سبز تیره و هویج و کلم بروکلی و اسفناج و جگر و...می باشد.

ویتامین سی

ویتامین سی یک ماده ضروری برای بدن پس از جراحی محسوب می شود. مصرف ویتامین سی به این دلیل توصیه می شود که سیستم ایمنی بدن بیمار دربرابر انواع عفونت ها و سایر آسیب دیدگی های جراحی مقاوم شده و از ورود عفونت به داخل بدن نیز پیشگیری شود.غذاهای غنی از ویتامین سی عبارتند از فلفل شیرین، فلفل دلمه ای، مرکبات، سیب زمینی، کیوی و انواع توت ها و ...

ویتامین دی و کلسیم

کلسیم در استحکام استخوان ها نقشی اساسی دارد و می توان آن را از مواد لبنی مانند شیر و پنیر و ماست و .. دریافت کرد. در این مورد هم کپسول های خوراکی حاوی کلسیم موجود هستند که با مشورت پزشک می توان آن ها را مصرف کرد و بدین ترتیب کلسیم مورد نیاز بدن را جبران کرد.

فیبر و کربوهیدرات ها

یکی از مشکلات شایعی که اکثرافراد پس از جراحی تعویض مفصل زانو با آن مواجه می شوند یبوست است. جهت پیشگیری از بروز این عارضه مصرف مواد غذایی فیبردار مانند آلو، لوبیا، حبوبات، گلابی، جوی دو سر و نان تهیه شده از غلات به بیماران عزیز توصیه می شود.

همچنین جهت جلوگیری از یبوست باید از مصرف مواد غذایی خشک و بدون آب و غذاهای شیرین نیز پرهیز شود. کربوهیدرات ها نیز از مواد غذایی اساسی مورد نیاز بدن محسوب می شوند و از بی رمق شدن  و خستگی عضلات جلوگیری می کنند.با مصرف کافی مواد غذایی حاوی کربوهیدرات می توانید روند بهبودی خود را سرعت ببخشید.

آهن

ضمن تاکیدی که بر کاهش وزن بیماران  پس از جراحی تعویض مفصل زانو می شود خون سازی بدن بیمار نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در صورت ابتلای بیمار به کم خونی باید سعی شود در رژیم غذایی او منابع غنی از آهن و سایر ویتامین ها به خصوص ویتامین سی موجود باشد. حتی بیمار می تواند از داروهای خونساز و آهن نیز استفاده کند. در صورت کم خونی شدید ممکن است به بیمار خون نیز تزریق شود.

بتاکاروتن

جهت بازسازی بافت ها و استخوان ها بعد از تعویض مفصل زانو بدن نیاز به اسید آمینه هایی دارد که می تواند آن ها را از طریق مصرف انواع گوشت دریافت کند.علاوه بر این بدن به بتاکاروتن آنتی اکسیدانی نیز احتیاج دارد که می تواند آن را از طریق مصرف مواد غذایی نارنجی رنگ مانند هویج و کدو تنبل و ... تامین کند. همچنین می توان از کپسول های مولتی ویتامین جهت تامین آنتی اکسیدان های مورد نیاز بدن نیز بهره برد.

چربی خوراکی

بدن انسان بعد از جراحی تعویض مفصل زانو به نوعی اسید چرب به نام امگا3  نیاز دارد که از طریق مصرف ماهی می توان آن را تامین کرد. همچنین می توان از کپسول های روغن ماهی نیز استفاده کرد. از طریق دیگر مواد غذایی حاوی روغن زیتون، آجیل و آووکادو نیز می توان چربی مفید مورد نیاز بدن را تامین کرد.

پرهیز از مصرف غذاهای فرآوری شده

این گونه غذاها بیش از حد پردازش شده و پخته شده اند و خاصیت اصلی خود را از دست داده اند. در این روش به مواد غذایی چربی و نمک فراوان اضافه می شود که ناسالم بوده و برای بدن بسیار مضرمی باشد. به عنوان مثال ماهی های یخ زده و ناگت مرغ جزء غذاهای فرآوری شده محسوب می شوند که مصرف آن به بیمار توصیه نمی شود.

غذاهای پوره شده

پس از جراحی هنگامی که بدن شما قادر به تحمل مایعات باشد می توانید مصرف غذاهای پوره شده و نرم را نیز شروع کنید. برای این منظورغذاهایی را انتخاب کنید که به راحتی پوره می شوند. مانند ماهی و گوشت بدون چربی، تخم مرغ، لوبیا و میوه های نرم و پخته شده. همچنین می توانید این مواد را با مایعاتی مانند شیر یا آب گوشت یا آب میوه بدون قند میکس کرده و میل کنید.

پس از مشورت با پزشک و با توجه به میزان تحمل بدن خود می توانید مصرف غذاهای جامد را نیز شروع کنید.

نکاتی در مورد تغذیه بعد از تعویض مفصل زانو

کنترل قند نیز دربیماران مبتلا به دیابت نیز از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد و تاکید می شود از مصرف نوشیدنی های قندی و مواد غذایی شیرین و حاوی قند اکیدا پرهیز شود. زیرا قند بالا مانع از ترمیم زخم ناشی از جراحی می شود  و همان گونه که توضیح داده شد زخم عاملی برای ورود میکروب به بدن است. 

باید توجه داشته باشید که کم اشتهایی و حالت تهوع تا چند روز پس از جراحی کاملا طبیعی می باشد و ممکن است ناشی از عواملی مانند محیط بیمارستان و عوارض مصرف داروهای تجویزی پزشک باشد. چنانچه مشکل بی اشتهایی بیمار پتا مدت ها پس از تعویض مفصل زانو برطرف نشد با توجه به فشار خون و قند خون بیمار و نتیجه آزمایش هایی که از وی گرفته شده است، تغذیه وی از طریق سرم های تزریقی و قندی و نمکی تامین می شود.

بیمار باید سعی کند در طول روز میوه و سبزیجات فراوان و حاوی آهن مصرف کند. آب کافی بنوشد و از مصرف مشروبات الکلی نیز خودداری کند. مصرف قهوه را نیز به حداقل برساند.

 حتما بخوانید: دوره نقاهت عمل تعویض مفصل زانو

سیگار نیز در تضعیف سیستم ایمنی بدن نقشی اساسی دارد و مقاومت بدن را در برابر انواع میکروب ها و عفونت ها کاهش می دهد. بنابراین بهتر است که بیمار چند هفته قبل از جراحی و چند هفته پس از جراحی تعویض مفصل زانو سیگار را ترک نماید. بنابراین بعد از جراحی تعویض مفصل زانو نیازی به پرخوری نمی باشد و مصرف غذاهایی مانند کله پاچه که چربی بسیار بالایی دارند نیز توصیه نمی شود. زیرا باعث چاقی و اضافه وزن بیمار شده و عوارض دیگری برای او به همراه خواهد داشت.